School verantwoordelijk voor opvang na schooltijd

Basisscholen hebben een verregaande verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat hun leerlingen op een buitenschoolse opvang terecht kunnen. Dat is de strekking van een wet die al in 2007 werd ingevoerd, maar al snel in de vergetelheid is geraakt. Vijf gezaghebbende onderwijsjuristen bevestigen deze uitleg tegen NRC. Ze wijzen erop dat handhaving van deze wet grote consequenties kan hebben.

Als ouders hun kinderen niet op de buitenschoolse opvang (bso) kwijt kunnen, bijvoorbeeld door wachtlijsten, moet het schoolbestuur op zoek naar alternatieven. Zoals een tweede aanbieder van kinderopvang of een samenwerking met gastouders. Doet een school dat niet, dan kunnen ouders naar de rechter stappen. De PO-Raad, de koepelorganisatie voor schoolbesturen, zegt deze wetsuitleg „niet scherp” te hebben gehad.

Deze verantwoordelijkheid is extra relevant nu veel kinderopvangcentra vol zitten. Twee op de drie bso-organisaties heeft een wachtlijst, bleek afgelopen najaar uit een enquête van werkgevers- en werknemersorganisaties in de sector. Door personeelstekorten neemt dat aandeel snel toe. In februari ging het nog om 43 procent.

Dat levert vooral voor werkende ouders problemen op. Zij worden gedwongen om thuis te blijven of de kinderen elders onder te brengen.

Nu blijkt dat scholen dan bij moeten springen. De wet uit 2007 was bedoeld om het gemakkelijker te maken voor ouders om werk en zorg te combineren. Ouders die dat „wensen”, moeten hun kinderen de gehele dag kunnen onderbrengen op school en aansluitend de buitenschoolse opvang, stelt de wet.

Op verzoek van ouders moet de school deze aansluitende opvang regelen, bijvoorbeeld door plekken op een buitenschoolse opvang te reserveren. Volgens onderwijsadvocaat Wilco Brussee is het zelfs een individueel „afdwingbaar recht”. „Elke ouder moet een plek voor zijn of haar kind kunnen realiseren.”

Andere deskundigen kiezen een minder vergaande interpretatie, zoals hoogleraar onderwijsrecht Renée van Schoonhoven (Vrije Universiteit). „Er staat niet letterlijk in de wet dat ouders recht hebben op een plek op de buitenschoolse opvang.” Maar ook zij verwacht dat deze wet meer inspanning vraagt van schoolbesturen.

Bij wachtlijsten kan een schoolbestuur niet een plek voor ieder kind garanderen, zegt onderwijsjurist en -adviseur Pieter Huisman. „Maar het bestuur moet dat wel zoveel mogelijk ondervangen”. Bijvoorbeeld door „zoveel mogelijk afspraken te maken” met verschillende bso-organisaties.

De juristen zijn het erover eens dat veel schoolbesturen méér zullen moeten doen dan ze gewend zijn. „De inspanning wordt bij veel scholen minimaal genomen”, zegt Rianne Tigelaar, jurist bij belangenorganisatie Ouders & Onderwijs. „Sommige scholen zeggen: we hebben afspraken met één of twee bso-partijen. Dat is niet genoeg.”

Lees ook het achtergrondverhaal: Geen plek op de opvang? Ouders kunnen het afdwingen, blijkt uit vergeten wet