Het dorp Oranje zit nog met het bungalowpark in de maag

Al sinds de kerstdagen deden de geruchten de ronde in het dorp. Arbeidsmigranten zouden illegaal op het terrein van het voormalige vakantie- en recreatiepark Speelstad Oranje wonen. Bezorgde buren mailden over en weer; waarom is het park nog niet ontruimd? Waarom wordt het bestemmingsplan van de gemeente genegeerd?

Wethouder Dennis Bouwman (Wonen, PvdA) van de gemeente Midden-Drenthe snapt de zorgen van de bewoners: „Toezichthouders hebben geconstateerd dat de huisjes inderdaad worden bewoond door zo’n 45 arbeidsmigranten.” Het college van burgemeester en wethouders heeft de eigenaren van het park eind januari een brief gestuurd. Er wordt hen dringend verzocht geen nieuwe arbeidsmigranten te huisvesten in het bungalowpark. De migranten die nu op het terrein wonen, moeten uiterlijk 19 maart zijn vertrokken.

Tussen 2014 en 2017 woonden er honderden asielzoekers in het bungalowpark aan de noordzijde van het Oranjekanaal, midden op het Drentse platteland. Tussen 2017 en eind 2021 stond het leeg en sinds een paar maanden wonen er arbeidsmigranten.

„Ik heb dezelfde boodschap wel veertig keer herhaald tegenover de media”, zegt wethouder Bouwman. „In 2014 is er een afspraak gemaakt met Oranje en de gemeenteraad dat na de sluiting van het asielzoekerscentrum er geen opvang voor asielzoekers meer zou komen op deze plek. Ook is er geen ruimte voor grootschalige woningbouw of hoogbouw, geen ruimte voor arbeidsmigranten. Waar wél ruimte voor is, is recreatie. Drenthe is wat betreft recreatie heel populair. We moeten duidelijk met elkaar in gesprek gaan over wat er wel en wat niet kan.” Maar de nieuwe eigenaren zien dat anders.

„Dikke BMW!” Deze woorden en een onflatteuze val van een bezorgde dorpsbewoner gingen rond in de media in 2015. De vrouw wierp zich voor de auto van toenmalig staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Asiel, VVD), en werd hardhandig weggeduwd. Dijkhoff bezocht Oranje naar aanleiding van de vluchtelingencrisis. Eind 2014 en in 2015 was er een sterke stijging van asielaanvragen, voornamelijk uit Syrië, Afghanistan en Irak. De capaciteit voor de opvang moest worden opgeschaald, ook in Oranje – van zo’n 500 naar 1.400 vluchtelingen, in een dorp met circa 160 inwoners en 50 woningen. Uiteindelijk werd het aantal asielzoekers niet verhoogd.

Na jaren van leegstand is vastgoedondernemer en ex-bankier Amresh Bajnath een van de twee nieuwe eigenaren van het bungalowpark. Samen met Ronald Komen kocht hij het in oktober 2021 voor circa 5 miljoen euro van ondernemer Hennie van der Most. Van der Most investeert veelal in oude gebouwen of lege industrieterreinen, waar hij amusementsparken van maakt, maar Speelstad Oranje sloot de deuren in 2014 vanwege tegenvallende bezoekersaantallen en omzetcijfers. De nieuwe eigenaren kochten alleen de bungalows, het voormalig recreatiepark met toestellen hebben ze niet gekocht.

Bajnath verhuurt het bungalowpark het liefst weer aan het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA); er ligt een voorstel bij het COA en een inventarisatie bij de omwonenden. Een woordvoerder van het COA zegt dat over nieuwe opvanglocaties wordt besloten in samenspraak met de desbetreffende gemeenten.

Intussen heeft Bajnath een tijdelijke bestemming voor zijn park gevonden. De huisjes worden nu door een uitzendbureau verhuurd aan arbeidsmigranten. Er wonen op dit moment veel meer dan de 45 arbeidsmigranten die de gemeente telde, het zijn er nu 120. Bovendien worden er nog twaalf huisjes opgeknapt voor nog enkele tientallen bewoners. Bajnath: „Ik heb het bestemmingsplan van het bungalowpark doorgelezen. Daarin heb ik niet gezien dat het huisvesten van arbeidsmigranten verboden is, al staat dat wel in de brief die ik van de gemeente heb ontvangen. De gemeente en ik hebben er een verschil van inzicht over.”

Hij vindt dat de gemeente zich flexibeler kan opstellen. „Er is een tekort aan huisvesting voor arbeidsmigranten in de regio. Als je zo veel woningzoekenden hebt, zo veel arbeidsmigranten en 256 lege woningen… dan moet dit met gezond verstand op te lossen zijn.”

Doorstart

Jarenlang gebeurde er niets rond het park. Maar het afgelopen jaar hebben de bewoners van Oranje verschillende plannen voor het terrein zien langskomen. In februari 2021 kregen ze een brief van de vorige eigenaar, Hennie van der Most. Daarin werd aangekondigd dat onder leiding van ondernemers uit Dedemsvaart er een doorstart zou komen van het recreatie- en vakantiepark.

„We wilden de woningen opknappen, verkopen aan investeerders en daarmee de doorstart van het attractiepark bekostigen”, zegt Rick van der Graaf, een van de ondernemers. „Dat hadden we besproken met experts, iedereen leek enthousiast.”

Van der Graaf vond het belangrijk de dorpsbewoners bij de plannen te betrekken. Want die vroegen zich af wat er nu weer zou gaan gebeuren met het terrein. „De afgelopen jaren hadden zij veel op hun dak gehad.”

Enkele maanden later zag hij zijn plan in duigen vallen. Het lukte niet om op tijd genoeg huisjes te verkopen.” Van der Graaf en partners meenden dat de animo groot genoeg was. „Hadden we drie weken langer de tijd gehad, dan waren alle huisjes verkocht. Het is vervelend om te zeggen, maar achteraf gezien is Van der Most een tegenwerkende factor geweest”, zegt Van der Graaf.

Van der Most ziet dat anders. „Ik vind het ook jammer, maar ik heb Van der Graaf echt nog gematst.” Volgens Van der Most zijn er onvoldoende woningen verkocht. „Het was helemaal gepland, maar er kwam niks van terecht. Van der Graaf is een beste jongen, maar geen ondernemer. Hij heeft twee keer drie maanden uitstel gekregen. Op een gegeven moment houdt het op. Je kunt niet blijven doorgaan.” Van der Graaf ontkent dat van uitstel sprake is geweest. „Als er geen geheimhouding met betrekking tot contracten was geweest, dan had ik dat zwart op wit kunnen laten zien.”

Randstedelingen

Op 21 januari was er een incident op het terrein, enkele bewoners van het bungalowpark gingen met elkaar op de vuist. „Een storm in een glas water, maar de politie rukte uit met kogelvrije vesten”, zegt Bajnath. „Ook een traumahelikopter werd ingezet. Alsof Ridouan Taghi daar zat. Het bleek een onenigheidje te zijn.” Een woordvoerder van de politie Noord-Nederland zegt dat er één lichtgewonde voor controle naar het ziekenhuis is gegaan. Er werd niemand aangehouden, ook is er geen aangifte gedaan.

De meeste dorpelingen hebben geen zin meer om met de media te praten en willen zeker niet met hun naam in NRC. Een uitzondering is Marco Gerritsen, die zich met een knipoog introduceert als „woordvoerder van de voorzitter van de buurtvereniging”. Hij weet nog dat na het incident met de ‘dikke BMW’ er meer journalisten en fotografen rondliepen in het dorp „dan er ooit mensen zijn geweest”.

Gerritsen zegt dat het dorp „erg content” was met het plan van Van der Graaf. „Hij wilde het totale complex opknappen en communiceerde duidelijk. Hij was open en transparant. Bovendien had hij connecties met de buurt.”

Met de huidige eigenaar zijn de betrekkingen minder goed. Geërgerd vertelt Gerritsen over het ‘kat-en-muisspel’ tussen de gemeente en Bajnath. „De nieuwe eigenaren hadden verschillende plannen, allemaal mislukte plannen die Van der Most eerder had voorgesteld.”

Ook Van der Most is teleurgesteld over de gang van zaken. „Wat de nieuwe eigenaar doet, met de Polen erin, dat had ik ook kunnen doen. Een asielzoekercentrum, arbeidsmigranten erin, dat heb ik eerder netjes gevraagd aan de gemeente. Dat kon niet.”

Gerritsen ziet zijn vooroordelen over randstedelingen bevestigd. „Nette mensen – zoals Van der Graaf – worden eruit gedrukt. Patsers uit de Randstad, zoals de nieuwe eigenaar [Bajnath], komen in een dure auto aanrijden en zullen het naar hun hand zetten. Zo gedragen en uiten ze zich ook. Het probleem is dat die mensen de centen hebben – en wij niet!”

Bajnath: „Ik weet niet waarom, maar zodra er iets in Oranje gebeurt, wordt er met een vergrootglas naar gekeken. Ik sta ervan te kijken. Er is een tekort aan opvanglocaties voor asielzoekers. In Ter Apel zijn schrijnende situaties gemeld, waar asielzoekers op stoelen moesten slapen door een beddentekort. Nu ‘gijzelen’ de 160 dorpsbewoners huisvesting voor anderen, van mensen die op stoelen moeten slapen.”

Volgens Bajnath zijn niet alle dorpsbewoners tegen de terugkeer van een asielzoekerscentrum. „De bewoners die voor veel ophef zorgen zijn heel erg tegen. Vertegenwoordigen zij wel het hele dorp?” Bajnath wil ruim 3 ton per jaar in het dorpsfonds storten als het hele park zou zijn verhuurd aan het COA. „Door lokale media werd dit beschreven als omkoping of smeergeld. Het is juist een voorstel geweest hen te compenseren voor eventuele overlast. Dit zou je nooit zo in de Randstad kunnen organiseren, maar wel voor 160 inwoners van Oranje.”

Volgens Bajnath is recreatie op de locatie niet de juiste bestemming. „Als een bungalowpark al zo lang leegstaat, met een geschiedenis van teruglopende omzetcijfers, dan is er geen baat bij recreatiewoningen. De gemeente trekt aan een dood paard door hier zo aan vast te houden.”

Vooralsnog zitten er alleen arbeidsmigranten in het park. Het dorp heeft er geen last van, zegt Gerritsen. Hij zegt wel bang te zijn voor overlast wanneer het bungalowpark weer grootschalig wordt bewoond: „Dan krijgen we weer cowboygedrag.”

Aanvulling (18 februari 2022): Ondernemer Rick van der Graaf ontkent dat hij twee keer drie maanden uitstel heeft gekregen voor de verkoop van de vakantiehuizen. Dat is hierboven toegevoegd.