Met jonkies en veteranen op jacht naar ijshockeygoud

Hij moet nog een paper schrijven, voor het vak Engels. Brendan Brisson mag dan op de Olympische Spelen hebben gescoord voor het nationale ijshockeyteam van de Verenigde Staten, en nog wel in de kraker tegen Canada, maar de negentienjarige Amerikaan heeft ook gewoon huiswerk te doen. „Gelukkig hebben mijn docenten wel begrip voor mijn situatie”, zegt hij.

Brisson zal niet de enige zijn geweest met een deadline. Nog twee ploeggenoten van zijn team van de University of Michigan stonden in deze wedstrijd op het ijs: Owen Power namens Canada en Matty Beniers bij de VS. In totaal doen bij de Amerikanen vijftien college-spelers mee, de Canadese selectie telt vier spelers die jonger zijn dan 23 jaar.

Het besluit van de Noord-Amerikaanse National Hockey League (NHL) afgelopen december om geen spelers af te staan voor de Winterspelen, had voor twee teams de grootste gevolgen. Normaal gesproken is Canada, waar ijshockey de nationale sport is, de absolute favoriet; het land zou meerdere teams kunnen opstellen met topspelers uit de NHL. Canadese sterren als Connor McDavid en Sidney Crosby zouden samen in een team komen te spelen. In Vancouver in 2010 was Canada-VS nog het spetterende sluitstuk van de Winterspelen, met een droomscenario voor de Canadezen, die wonderkind Crosby in de verlenging de winnende goal zagen maken.

Zoiets gaat in Beijing in ieder geval niet gebeuren, nu de beste ijshockeyers ter wereld voor de tweede keer op rij schitteren door afwezigheid. Voor de Winterspelen van Pyeongchang in 2018 wilde de NHL zijn spelers niet vrijgeven uit angst voor blessures. Die waren daar zo teleurgesteld over dat ze olympische deelname begin vorig jaar inzet maakten van de cao-onderhandelingen. De NHL en de teameigenaren stemden in met de eis van de spelers, onder één voorwaarde: als de competitie door de coronapandemie gehinderd zou worden, zou alsnog een streep gezet kunnen worden door het olympische plan.

Precies dat gebeurde. Nadat in december al vijftig wedstrijden waren uitgesteld, ging er een streep door de olympische plannen van de NHL. Nationale selecties moesten van de een op de andere dag overhoop. De meeste landen hebben nu een team samengesteld met een mix van voormalige, ervaren NHL-spelers, ijshockeyers uit Europese competities en talenten die nog niet uitkomen op het hoogste profniveau.

Tweeduizend NHL-duels

Canada beschikt nog wel over veel ervaring. Twee spelers in de verdediging, Eric Staal en Jason Demers, speelden bij elkaar opgeteld bijna tweeduizend NHL-wedstrijden. Staal (37) behoort tot de zogenaamde Triple Gold-club, spelers die olympisch goud, een wereldtitel en een Stanley Cup (de titel in de NHL) hebben gewonnen. De 33-jarige Demers speelde ruim tien seizoenen in de NHL en komt tegenwoordig uit voor de Russische club AK Bears uit Kazan.

Demers is blij met zijn uitverkiezing. „Om te mogen spelen voor je land, voor je familienaam, voor het esdoornblad op het shirt, dat is groots.” Hij zegt te hebben zien aankomen dat de NHL-spelers niet mochten afreizen naar China. Vorig jaar was de Canadees als speler van Arizona Coyotes een van de vertegenwoordigers bij de cao-onderhandelingen met de NHL. „Ik was bij alle telefoongesprekken. De NHL is in de eerste plaats een bedrijf; de league en teameigenaren willen vooral geld verdienen. Dus ook nadat ze hadden ingestemd, voorvoelde ik dat ze de boel gingen omgooien.”

Nadat hij afgelopen zomer geen contract had aangeboden gekregen door een NHL-team, besloot Demers in Rusland te gaan spelen – met het oog op de Spelen. Cynisch misschien, geeft Demers toe, maar hij kreeg gelijk. Dat de beste jishockeyers van de wereld er opnieuw niet bij zijn, biedt weer kansen voor anderen, zegt hij. „Vanuit mezelf gedacht zeg ik: the NHL can suck it. Als zij niet willen dat hun spelers naar de Spelen gaan, dan gaan ze niet. Hun pech is mijn geluk.”

Olympisch debuut

Spelers als de Canadees Mason McTavish (19) hebben in Beijing hun olympische debuut gemaakt. „Het is heel speciaal om hier op zo'n jonge leeftijd al bij te kunnen zijn”, zegt hij na de 4-2 nederlaag tegen de VS. McTavish geldt als een groot talent, hij werd vorig jaar als derde gekozen in de jaarlijkse NHL-draft, door Anaheim Ducks. Hij speelt nu bij een opleidingsteam van die club, over een paar jaar hoopt hij in de Noord-Amerikaanse profcompetitie uit te komen. Des te mooier dat hij nu aan de Spelen kan meedoen, zegt McTavish. „Het compenseert de afwezigheid van de NHL-spelers.”

Dooie boel

Terwijl de olympische duels worden gespeeld, gaat de competitie in de NHL gewoon door. Het contrast tussen de wedstrijden aan twee kanten van de wereld is groot: bij de NHL zitten de stadions in de VS en Canada bomvol en is het gejuich bij elk doelpunt hoorbaar. In de National Indoor Arena in Beijing, waar in betere tijdens 18.000 toeschouwers voor een geweldige sfeer zouden kunnen zorgen, is het een dooie boel. Daar verhelpen de inzet van levensechte graphics op het ijs, muziek tijdens elke pauze en de aanwezigheid van een paar honderd Chinese genodigden niets aan.

In de vrijwel lege olympische hal krijg je wel alle details van het ijshockey goed mee. De spelers tikken met hun sticks op het ijs als ze om een pass vragen. Van de bank wordt luid aangemoedigd tijdens een powerplay. De impact van een geslaagde bodycheck tegen de boarding zorgt voor nazingend, doorzichtig plastic.

De VS heeft bij het olympische toernooi de tactiek aangepast op de jeugdige, snelle, behendige spelers. Ze proberen de Canadezen op hun eigen helft te verstoren in de opbouw, in de hoop dat ze zo de puck kunnen veroveren en snel kunnen scoren. Tweemaal lukt het. „We waren hier en daar slordig in de verdediging”, geeft de Canadees McTavish toe. „Misschien wel door gebrek aan ervaring."

Maar juist het jongere team van de VS speelt de wedstrijd ‘volwassen’ uit. Volgens Brendon Brisson komt dat omdat de jonkies goed naar de ervaren spelers hebben gekeken. „De jongens die in de NHL hebben gespeeld, laten het er zo makkelijk uitzien. Ze kiezen altijd voor de eenvoudige oplossing.”

Verrassingen

Het ontbreken van de duurbetaalde profs uit de Noord-Amerikaanse competitie heeft gezorgd voor verrassingen. Van de grote zes van het ijshockey wist Tsjechië, olympisch kampioen in 1998, zich niet te plaatsen voor de kwartfinale. De andere traditionele toplanden, naast de VS en Canada zijn dat Zweden, Finland en Rusland, kwalificeerden zich wel bij de laatste acht. Net als debutant Denemarken, Slowakije en Zwitserland. Woensdag werd de VS uitgeschakeld door de Slowaken (2-3).

De Russische ploeg, vier jaar geleden olympisch kampioen bij de Winterspelen van Pyeongchang, geldt opnieuw als de grote favoriet en staat na een zege op Denemarken (3-1) in de halve finale. De meeste Russen in de selectie spelen in eigen land in de KHL, na de NHL de hoogst aangeschreven competitie. „Een heleboel goede Russen die in de NHL spelen, moeten we missen", zegt aanvaller Mikhail Grigorenko, die bijna 250 wedstrijden in Noord-Amerika speelde en nu uitkomt voor CSKA Moskou. „Maar we hebben een hoop jongens die er ook op de vorige Spelen bij waren, dus het is een goed team.”

Maar vlak Canada nooit uit, zegt Jason Demers. Of een van de andere toplanden. „Dat is het mooie van de Spelen. Anything can happen.”

Dit artikel is geactualiseerd op woensdag 16 februari om 11.00 uur.