Moorden is redden als het om klimaat gaat

Of we er een beetje zin in hebben? Vincent Rietveld, kernlid van theatercollectief De Warme Winkel, waarschuwt zijn publiek bij aanvang: het wordt een „agressieve avond”, maar aan de basis ligt liefde. Maar laat liefde – of meer precies: onze onvermoeibare voortplantingsdrift – nu net het probleem zijn. Iets meer agressie zou ons weleens uit de klimaatbrand kunnen helpen.

Met voorbedachte rade is het sluitstuk van Rietvelds theatertrilogie over overbevolking. Rietveld vertrekt in deze voorstelling in overdrive. In lange monologen fulmineert hij tegen de klimaathypocrisie om hem heen. Hij geeft af op zijn medemens en klopt zichzelf daarbij ondertussen schaamteloos op de borst. Hij wordt daarbij bijgestaan door twee trouwe sidekicks (Anne-Chris Schulting en Mirthe Labree), die zijn woorden klakkeloos herhalen. Tussen de glittergordijnen en gehuld in cheasy cowboykostuums, reduceren de makers hun klimaatengagement tot hol zaterdagavondentertainment.

Lees ook de recensie van Vincent Rietveld gaat voor de Louis d’Or (2019)

Rietveld verkent bevolkingsverdunning als mogelijk antwoord op de klimaatcrisis. Moorden is redden, concludeert hij: hij kan immers zelf nog wel zo klimaatneutraal bezig zijn, de ander laat zich toch niet bijsturen. Maar als hij de consequenties van die constatering onderzoekt, maakt zijn overmoed plaats voor terughoudendheid.

Vertegenwoordigen Schulting en Labree aanvankelijk zijn echokamer, langzaam ontwikkelen ze zich tot kritische antagonisten, en forceren Rietveld zo regelrecht in een existentiële crisis. Die verschuilt zich achter een muur van fatalisme, wat door zijn tegenspelers genadeloos wordt ontmaskerd als lafhartig vluchtgedrag.

Lees ook dit interview met Vincent Rietveld uit 2020

Met voorbedachte rade is een vermakelijke, volvette klimaatsatire, die soms flinke zijsporen inslaat. De beeldende scène waarin het drietal letterlijk een onontgonnen gebied verkent, vormt een mooi contrast met de verder vooral expliciete voorstelling. Soms treedt Rietveld ook behoorlijk platgetreden paden in, bijvoorbeeld als hij halverwege openlijk twijfelt aan de impact van theater.

Rietveld trapte zijn klimaatdrieluik in 2019 af met Vincent Rietveld gaat voor de Louis d’Or, een ontregelende voorstelling waarin hij ijdelheid tegenover opofferingsgezindheid plaatste. In dit slotdeel verenigt hij die twee uitersten: hij oppert de ultieme opoffering als een ijdele daad. Het resulteert in een ontknoping die je al van mijlenver ziet aankomen, maar die gelukkig ook weer geproblematiseerd wordt.

Zo toont Met voorbedachte rade hoe engagement en activisme voortdurend worden bemoeilijkt door persoonlijk leed, twijfel en menselijk onvermogen.