Clubs open tijdens ‘De Nacht staat op’ ondanks de dreiging van boetes

De Rotterdamse clubuitbater Aziz Yagoub is boos. Was zijn nachtclub in Haarlem gevestigd, dan was hij „bijna gaan procederen”. De gemeente Haarlem kondigde aan te gaan handhaven tijdens ‘De Nacht staat op’, de actie waarbij tientallen nachtclubs zaterdag weer open gaan. Yagoub: „Na twee jaar corona een ondernemer bedreigen met een boete van 4.500 euro vind ik respectloos.”

Het nachtleven zit al bijna twee jaar op slot. Een hele scene dreigt om te vallen, terwijl het aantal IC-opnames daalt. Daarom gaan zaterdag tientallen nachtclubs door het hele land open – ondanks de huidige regels. „Wij staan op voor onze bezoekers, met name jongeren, die al twee jaar weinig mogelijkheden hebben om zichzelf te ontdekken, nieuwe muziek te ontdekken, nieuwe mensen te ontmoeten. En daarnaast staan we op voor onszelf”, zegt Mijndert Rodolf van Tilburgs poppodium 013.

Drijvende krachten achter de actie zijn de Amsterdamse clubeigenaren Pieter de Kroon (Overleg Amsterdamse Clubs) en Pim Evers (Koninklijke Horeca Nederland Amsterdam). In Amsterdam doen 24 clubs mee, waaronder de Chicago Social Club, Disco Dolly, Marktkantine, Jimmy Woo, Shelter en Radion. Sinds de lancering van het protest en bijbehorend Instagram-account, twee weken geleden, sluiten zich door het hele land clubs aan. Anders dan de landelijke protestactie Kapsalon Theater die eind januari in theaters en concertzalen plaatsvond, is ‘De Nacht staat op’ niet eenmalig. De clubs willen blijvend heropenen. 013 heeft al wat programma in de steigers staan, net als Radion en de Chicago Social Club, al houden de clubs wel een slag om de arm. De Kroon. „We gaan eerst alles eerst goed voorbereiden voor zaterdag, daarna kijken we hoe de volgende weekenden worden ingevuld.”

Lees ook: ‘We gaan alles inhalen’, roepen ze in de Rotterdamse nachtclub Annabel

Amsterdam: boetes van €4.500

Woensdag waarschuwde het Veiligheidsberaad al dat gemeentes gaan handhaven in reactie op de plannen van de nachtclubs. De gemeente Leiden dreigde met boetes als clubs het heft in eigen handen nemen. De politiebonden verklaarden deze week echter nauwelijks te zullen handhaven. Ook boa’s zullen zich terughoudend opstellen, heeft vakbond BOA ACP toegezegd, om veiligheidsredenen. De gemeente Amsterdam liet donderdag weten „de regels van het Veiligheidsberaad te volgen”. Maar dat betekent niet per se dat je als bezoeker zult worden beboet, aldus Margriet Luttikhuizen, woordvoerder van burgemeester Femke Halsema. „We richten ons op de clubs, niet op het uitgaanspubliek.” Halsema schreef donderdag in een brief aan de nachtclubs begrip te hebben voor hun ‘frustratie, teleurstelling en noodzaak voor perspectief’, maar ze waarschuwde ook boetes van 4.500 euro uit te gaan delen bij overtreding van de coronaregels, „en bij herhaling een sluiting”.

Plannen voor officiële landelijke versoepelingen lekten woensdag al uit. De eindtijd voor horeca zou per vrijdag 18 februari worden opgeschroefd tot middernacht (nu: 22.00 uur) en de coronapas (QR-code) en anderhalve meter-regel zouden per 25 februari worden losgelaten. Festivals worden dan ook weer toegankelijk met negatieve test voor toegang (1G).

Heeft de actie van de nachtclubs nu dan nog wel zin? „Ik vind van wel”, zegt De Kroon. „Nachtclubs willen ook na twaalf uur open kunnen.” Bovendien ligt er nog steeds geen plan voor de lange termijn, voor de echte heropening van de nacht.

Frustratie

Dat gebrek aan perspectief leidt tot veel frustratie. In september gingen meer dan 100.000 mensen de straat op om te protesteren voor de dance-sector en festivalbranche onder de naam Unmute Us. Een politieke reactie bleef toen uit. Clubeigenaar Aziz Yagoub: „Er is veel te weinig politieke erkenning voor de sociaal-maatschappelijke functie die nachtclubs hebben.”

Het ontbreken van een duidelijk toekomstplan zorgt ook voor praktische problemen. Afgelopen zomer, toen uitgaan weer een paar weekenden mogelijk was tot middernacht, werd het Frits Zanen, oprichter van Radion, duidelijk hoe moeilijk het is uit het niets een clubavond op te zetten. „Je moet je programma rond krijgen en voldoende personeel aantrekken.” En dat gaat lastig, want in clubs werken vooral jongeren, en juist onder hen is het aantal besmettingen nu het hoogst. Daar komt nog bij dat, zoals overal in de horeca, clubs met structurele personeelstekorten kampen omdat ze noodgedwongen een groot deel van hun mensen hebben moeten ontslaan. Perron-uitbater Yagoub, ook eigenaar van poppodium Annabel en verschillende festivals in Rotterdam, heeft tachtig procent van zijn personeel moeten laten gaan, zegt hij.

De financiële naweeën van corona zullen nog lang voelbaar zijn, voorspellen de clubeigenaren. Nachtclubs kampen vaak met hoge maandelijkse lasten: hoge huren voor aantrekkelijke locaties in het centrum van de grote steden, hoge afschrijvingen op het geluidssysteem. Clubs als De School in Amsterdam en Oost in Groningen sloten afgelopen twee jaar al de deuren.

„De belasting is uitgesteld, de huren soms ook. Dat is natuurlijk fantastisch, maar eens moeten ze worden betaald”, zegt Pieter de Kroon.

Lees ook: Tientallen nachtclubs openen deuren vanaf 12 februari

Slapeloze nachten

„Ik heb er slapeloze nachten van”, zegt Radion-oprichter Frits Zanen. „Radion is een tijdelijke club. Wij hebben een plan gemaakt voor hoe we in tien jaar onze investering eruit kunnen halen, maar met twee jaar corona gaat dat sowieso niet meer lukken. Hoe hard we ook ons best zullen doen, we zullen deze periode eindigen met verlies. Dat is wel heel schraal.”

De kaartverkoop voor aanstaande zaterdag gaat intussen hard. Bij de meeste clubs die meedoen aan ‘De Nacht staat op’ kom je binnen met een coronapas (3G). Het Utrechtse Tivoli Vredenburg ziet vanwege de coronapas van deelname af. Overweging: met een 3G is de kans op besmetting te groot. Testen voor toegang (1G) zou minder risico geven op besmetting. Maar Poppodium 013 uit Tilburg vindt dat geen haalbare kaart. „In een goed jaar ontvangen wij 370.000 bezoekers”, zegt Mijndert Rodolf van 013. „Willen die zich allemaal laten testen? Waar dan? De testcapaciteit is daarvoor niet groot genoeg in Tilburg.” 013 verkoopt nu een derde van het maximaal beschikbare aantal kaarten, zodat mensen toch afstand kunnen houden als ze dat willen.

Aziz Yagoub van Annabel wil „zo snel mogelijk van 3G af”, zegt hij. „Zaterdag handhaaf ik de regels, maar het wordt tijd dat we afscheid nemen van de QR-code. Als maatschappij moeten we ons inspannen een einde te maken aan de verdeeldheid, en terug te keren naar het oude normaal.”