Waarom zijn de aandelen van vaccinmakers Pfizer en Moderna gekelderd op de beurs?

Het zijn klinkende cijfers, die van de makers van de populaire mRNA-vaccins. Pfizer boekte afgelopen jaar 71 miljard euro omzet en 19 miljard euro winst, zo bleek dinsdag. Het bedrijf verwacht dit jaar 28 miljard euro te verdienen aan vaccins. Moderna en BioNTech, een bedrijf waarmee Pfizer samenwerkt, verwachten dit jaar beide meer dan 16 miljard euro omzet te behalen in vaccins.

Wie deze getallen op zich laat inwerken, zou verwachten dat het feest voor de aandeelhouders compleet is. Maar de werkelijkheid is anders: de aandelen van deze bedrijven zijn afgelopen maanden gekelderd. Moderna en BioNTech verloren meer dan de helft van hun beurswaarde. Pfizer werd in mindere mate geraakt: in december stond de koers 18 procent hoger dan nu. Waarom is het sentiment rond deze bedrijven en hun mRNA-vaccins veranderd?

Volgens de Amerikaan Michael Yee, directeur bij investeringsbank Jefferies en als analist gespecialiseerd in farma, is de pandemie in een nieuwe fase beland, en daarmee ook de kijk op vaccins. Yee zag afgelopen zomer op de beurzen „euforie over de mRNA-technologie” en de „aanname dat we voor eeuwig steeds opnieuw nieuwe boosters nodig hebben” vanwege varianten. Dat beeld is inmiddels gekanteld.

Concurrentie van pillen

Vaccins, die je neemt om ziekte te voorkomen, krijgen straks concurrentie van pillen ‘achteraf’, die de kans op een ernstig ziekteverloop flink verkleinen. Daarnaast lijken de nieuwe varianten minder dodelijk, zegt Yee, „waardoor de markt gelooft dat vaccins minder belangrijk worden en het endemische tijdperk complexer”. Verder wijst hij erop dat de aanvankelijke euforie over mRNA-technologie is afgenomen. Bijvoorbeeld omdat Moderna de werkzaamheid van mRNA-vaccins voor griep onderzoekt, en niet met heel overtuigende eerste resultaten kwam.

Hoewel Pfizer ook een tik op de beurs kreeg, is de schade bij dit bedrijf veel minder dan bij Moderna en BioNTech. In tegenstelling tot die twee bedrijven is Pfizer een gevestigde farmareus. „Pfizer heeft een heel divers portfolio”, zegt analist Yee. „Covid is slechts een deel van de business, het steunt op veel meer pijlers.”

Pfizer werd halverwege de negentiende eeuw opgericht en bracht onder meer Viagra op de markt. Het heeft een breed arsenaal aan medicijnen, bijvoorbeeld tegen kanker en hartafwijkingen. De keuze om het mRNA-vaccin van BioNTech te vermarkten, bleek een gouden zet. Naar eigen zeggen investeerde Pfizer 2 miljard dollar om het vaccin naar de markt te brengen, los van de kosten voor productie en distributie. Vorig jaar verdiende het liefst 36 miljard euro aan de vaccins. Aan het eind van dit jaar wil het bedrijf zijn zevenmiljardste dosis gemaakt hebben.

Lees ook dit stuk: Uit nieuwe cijfers blijkt: vooral Pfizer verdient miljarden aan zijn vaccin (2021)

Ook voor de coronapandemie zelf wedde Pfizer op meerdere paarden. Het bracht recent een ‘coronapil’ (Paxlovid) op de markt, bedoeld voor mensen met risico op een ernstig ziekteverloop. Zij moeten vijf dagen na infectie beginnen met een pillenkuur. Zijn zij al ernstig ziek, dan helpen die pillen niet meer. De Amerikaanse overheid betaalde liefst 530 dollar per kuur. Dit jaar verwacht Pfizer 19 miljard euro omzet in deze pillen.

Grote klap Moderna en BioNTech

De tegenslag op de beurs is het grootst voor Moderna en BioNTech. De beurswaarde van Moderna steeg afgelopen zomer tot bijna 200 miljard dollar, maar afgelopen maanden verdampte twee derde daarvan. BioNTech was afgelopen zomer op de beurs meer dan 100 miljard dollar waard, sindsdien verloor het 60 procent. De beurswaarde is nu „terug op aarde”, na de explosieve stijging tijdens de pandemie, zo omschreef een analist van Bank of America de val tegenover zakenblad Forbes.

Moderna bracht vóór het coronavaccin nog geen ander product op de markt. Voordat de pandemie uitbrak, genoten Moderna en BioNTech vooral inkomsten uit onderzoeksopdrachten en subsidies.

Moderna had destijds een omzet van zo’n 60 miljoen dollar. Volgend jaar verwacht het 18,5 miljard dollar omzet in vaccins.

De bedrijven hebben nog wel andere producten in de pijplijn. BioNTech richt zich voornamelijk op de ontwikkeling van mogelijke medicijnen voor toepassing binnen de oncologie. Moderna doet onder meer onderzoek naar een mogelijk hiv-vaccin.

Yee ziet het niet gebeuren dat de beurskoersen van Moderna en BioNTech komende maanden terugkeren naar het niveau van afgelopen zomer – daarvoor is de toekomst van vaccins te onzeker. Wat ook meespeelt, is een „afnemend aantal besmettingen als Omikron uitgeraasd is en het weer warmer wordt, en minder euforie over mRNA-technologie”.