Vrouwen in de mannenwereld van het vrachtvervoer

‘Ik kan niet stilzitten”, zegt Anneke ter verklaring van haar beroepskeuze en dat klinkt een beetje raar, want ze oefent al veertig jaar een van de meest zittende beroepen ter wereld uit: vrachtwagenchauffeur. Ze wordt gevolgd door de camera van de PowNed-reportageserie Meiden die rijden, terwijl ze een lading zacht fruit naar Noorwegen rijdt. Onderweg vertelt ze dat ze aan het begin van haar loopbaan vreemd aangekeken werd als vrouwelijke trucker, maar dat de mannen nu wel gewend zijn.

Anneke (59) blijkt acht kinderen te hebben – op zich reden genoeg om af en toe een eindje uit rijden te gaan. Toen ze klein waren, nam ze er soms wel drie tegelijk mee, gewoon in de cabine. „Van gordels hadden we nog nooit gehoord.” De jongste stond naast haar in zijn reiswiegje, die haalde ze onder het rijden eruit om hem zijn eten te geven. „En dan legde ik ’m weer terug.” Wanneer ze het heeft over „de duurste, leukste zitjes” die haar kinderen nu kopen voor hun eigen kinderen zet ze vol afgrijzen een pseudodeftige stem op.

De meeste anekdotes in Meiden die rijden gaan over hoe het is om een vrouw in een mannenwereld te zijn. De opgewekte twintiger Fabienne, die een grote kraan op haar wagen heeft en vooral bouwmaterialen vervoert, zegt: „Alles waar benzine in gaat, wat met oliedruk te maken heeft en waar rook uit komt, vind ik machtig.” Ze zet het contrast tussen haar robuuste beroep en haar verschijning graag een beetje aan. Ze draagt veel roze en bij het in- en uitladen op de bouwplaats zet ze een roze bouwhelm op. Het levert haar slordig afgescheurde stukjes karton met de telefoonnummers van werkmannen op.

Het geheel wordt van commentaar voorzien door voice-over Ton Kas die dat doet op een toon van een oom die de indruk wil wekken dat hij zojuist een schunnige opmerking over zijn favoriete nichtje heeft ingeslikt omdat er kinderen bij zijn: „Daar is de roze kwebbelkont Fabienne die lekker ongegeneerd midden op straat met haar hijskraan staat te spelen.” Of, wanneer chauffeur Amy wordt geconfronteerd met een stuurse Duitser in een distributiecentrum: „Die kale kan het gewoon niet hebben dat hij zo’n klein vorkheftruckje heeft, terwijl die van Amy veel groter is.”

Ontmoetingskunstenaar

Zo kwebbelt Kas de kilometers vol op de grens van de neerbuigendheid. De interviewers die de trucksters in hun cabine ondervragen, zien of horen we niet en dat is een van de redenen waarom Meiden die rijden een onbevredigend programma is. Je ziet vrouwen in wie een interessant, of in elk geval uitzonderlijk, verhaal zit – maar wat ontbreekt is een echte ontmoeting. Dat viel woensdagavond extra op omdat meteen erna Nachtdieren (BNNVARA) werd uitgezonden, waarin Raven van Dorst door Amersfoort en het Gooi reed om te kijken wie daar nog wakker was.

Van Dorst is een ontmoetingskunstenaar. Of het nu bij een gigolo in een Hilversumse hotellobby is of aan het bed van een doodzieke jonge vrouw, altijd is de presentator op zoek naar een milde ontregeling die werkelijk contact veroorzaakt. Het meest bizarre gesprek – het is moeilijk te geloven dat de ontmoetingen in Nachtdieren toevallig zijn – was met twee ghost hunters, waarvan er een ontroerend vertelde over zijn gestorven echtgenote.

Er stonden kaarsjes op de grond ergens bij een bouwval in de bosjes, maar de belangrijkste toegangspoort tot het dodenrijk was een app die af en toe moeilijk verstaanbare woorden uitspuwde. „Kunnen jullie het ook zonder app?” wilde Van Dorst weten. Dat niet, maar de mannen hadden het volste vertrouwen in hun elektronica. „Het is een betaalde app”, zeiden ze ernstig. „Betaald is altijd goed.” Dit begreep de presentator volkomen. Waarom laten ze Raven van Dorst niet gewoon meeliften in Meiden die rijden?