Kaag: 1,3 miljard euro minder steun uit Europees coronaherstelfonds

Dit blog is gesloten

In dit blog deed NRC op donderdag 27 januari verslag van de belangrijkste ontwikkelingen in de coronacrisis. De EMA keurde de coronapil van Pfizer goed. Wel duurt het volgens het Nederlands Huisartsen Genootschap nog enkele weken voordat deze ook beschikbaar is. Verder maakte minister Sigrid Kaag (Financiën, D66) bekend dat Nederland zo’n 1,3 miljard euro minder zal ontvangen uit het Europese coronaherstelfonds dan verwacht.

Lees hier verder in het coronablog van vrijdag 28 januari

Kaag: 1,3 miljard euro minder steun uit Europees coronaherstelfonds

Nederland krijgt ongeveer 1,3 miljard euro minder steun uit het Europees coronaherstelfonds dan verwacht. Dat schrijft minister Sigrid Kaag (Financiën, D66) donderdag in een brief aan de Tweede Kamer. Het bedrag komt na een nieuwe berekening van de Europese Commissie uit op niet 6 maar 4,7 miljard euro, omdat de Nederlandse economie minder hard is geraakt door de pandemie dan een aantal andere Europese landen. De nieuwe regering rekende in de financiële onderbouwing van het coalitieakkoord op 5,8 miljard euro aan inkomsten via het steunfonds.

Alle EU-landen krijgen geld uit de speciale pot volgens een bepaalde verdeelsleutel. De hoogte van het bedrag hangt onder meer af van het aantal inwoners van een land, de werkloosheid, de omvang van de economie en in hoeverre de economie tijdens de pandemie achteruit is gegaan. De volgens Kaag „aanzienlijke neerwaartse bijstelling” komt vooral doordat de Nederlandse economie in 2020 kromp met 3,8 procent, in plaats van met de verwachte 5,3 procent. Hierdoor komt de voorlopige steun uit op 4,7 miljard euro.

De Europese Commissie maakt de definitieve verdeling uiterlijk 30 juni bekend. De omvang van de steun aan Nederland kan volgens Kaag nog afwijken. Dit hangt volgens haar af van cijfers over het nieuwe bbp, die in april worden gepubliceerd door het Europese statistiekbureau Eurostat en die de Europese Commissie gebruikt voor de definitieve berekening.

Mensen met lage inkomens krijgen gratis mondkapjes en zelftesten

Mensen met lage inkomens krijgen vanaf halverwege februari gratis mondkapjes en zelftesten. Tot 1 mei stelt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zo’n zes testen en zes maskers per persoon beschikbaar, die worden uitgedeeld via de gemeenten. Dat meldt het ministerie donderdag. Dertig gemeenten met een lage vaccinatiegraad en een hoog aantal besmettingen krijgen daarnaast nog eens extra mondkapjes en testen.

In totaal stelt het ministerie tien miljoen mondkapjes en tien miljoen zelftesten beschikbaar. Daarvan gaan 5,5 miljoen kapjes en testen naar gemeenten met veel besmettingen, zoals de steden Amsterdam en Rotterdam en gemeenten als Urk en Tholen. Deze maskers en zelftesten zijn bedoeld voor een „wijkgerichte aanpak”, waarbij gemeenten aan buurten met veel besmettingen en een lage vaccinatiegraad extra gratis medische hulpmiddelen kunnen toewijzen. Deze mondkapjes en zelftesten mogen van het ministerie ook aan andere groepen dan mensen met een laag inkomen worden uitgedeeld.

Door het uitdelen van mondkapjes en zelftesten aan minima hoopt het kabinet bij deze groep een financiële drempel weg te nemen om zichzelf en hun omgeving te beschermen tegen het coronavirus. Voor een zelftest betaal je al gauw 3 à 4 euro, terwijl ook een doos mondkapjes enkele euro’s kost. Voor mensen die van weinig geld moeten rondkomen kan dit een reden zijn om van het testen af te zien.

Onduidelijk wanneer patiënten coronapil kunnen krijgen; richtlijnen nog niet klaar

Het is nog onbekend hoelang het duurt voordat duidelijk is welke patiënten in Nederland Paxlovid, de coronapil van Pfizer, voorgeschreven kunnen krijgen. Huisartsen en andere medisch specialisten moeten eerst een zogenoemde behandelrichtlijn voor het middel opstellen, maar het kan nog „enkele weken” duren voordat deze richtlijn klaar is. Dat laat het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) donderdag weten aan NRC. De medici hebben details nodig over de werking van de pillen, maar die heeft Pfizer nog niet gepubliceerd.

De huisartsen hebben onder meer informatie nodig over de effectiviteit en de veiligheid van het middel en bijwerkingen. Op basis daarvan kunnen ze bepalen hoeveel patiënten behandeld moeten worden om bijvoorbeeld een ziekenhuisopname te voorkomen. Een woordvoerder van het NHG zegt dat het een „ingewikkeld proces” is om te bepalen welke risicogroepen het meeste baat hebben bij de pillen. Ook zijn er volgens haar meerdere partijen betrokken bij de praktische uitwerking, waaronder GGD GHOR.

Donderdag keurde het Europees medicijnagentschap (EMA) de thuisbehandeling met de pillen van Pfizer al goed. Die goedkeuring is een belangrijke stap, omdat een snel gebruik van de pil na een positieve test, de effectiviteit zou verhogen. De pil biedt bescherming tegen ziekteverschijnselen van Covid-19.

Correctie (29 januari 2022): In een eerdere versie van dit artikel stond dat het nog zeker „enkele weken” gaat duren voordat Paxlovid beschikbaar wordt in Nederland. Dat klopt niet, het kán nog „enkele weken” duren voordat de behandelrichtlijn voor Paxlovid klaar is, onduidelijk is dan nog wanneer patiënten het middel vervolgens voorgeschreven kunnen krijgen. Dat is hierboven aangepast.

NS past dienstregeling aan vanwege ziekte en quarantaine medewerkers

De NS gaat vanwege personele problemen per 7 februari de dienstregeling aanpassen. Het spoorwegbedrijf meldt donderdag dat er steeds meer medewerkers thuiszitten door ziekte of quarantaine. De afschaling van het aantal treinen gebeurt geleidelijk; op 21 februari zijn alle aanpassingen doorgevoerd en rijdt nog 85 procent van het normale aantal treinen.

Op trajecten waar op dit moment zes treinen per uur rijden, worden dat er vier. Waar de NS met vier treinen rijdt, gaat het aantal terug naar twee. Ruim een week terug besloot het bedrijf al om in het weekend op het traject Amsterdam-Rotterdam minder intercity’s te laten rijden vanwege personele problemen.

Sinds 20 december rijden er al tijdelijk minder treinen in de avond, de nacht en de spits. De NS zegt door de coronamaatregelen op dit moment 48 procent van het gebruikelijke aantal passagiers te vervoeren.

Ruim 64.000 positieve coronatests, nog altijd achterstand RIVM

Bij het RIVM zijn tussen woensdag- en donderdagochtend 64.602 positieve coronatests geregistreerd. Ondanks een achterstand bij de registratie van het RIVM is het een van de hoogste aantallen geregistreerde positieve tests in 24 uur tijd. Slechts twee keer eerder werden er meer positieve testuitslagen geregistreerd. Woensdag bedroeg de achterstand bij de registratie 78.000 testuitslagen.

Het zevendaagse gemiddelde lag ondanks de achterstand van het RIVM op het hoogste punt sinds het begin van de pandemie. Het instituut registreerde in de afgelopen zeven dagen 411.156 positieve testuitslagen.

Aantal coronapatiënten op intensive cares op laagste punt in twee maanden

Het aantal patiënten dat met Covid-19 in Nederlandse ziekenhuizen is opgenomen, is het afgelopen etmaal licht gedaald. Donderdagochtend werden er 1.131 mensen in de ziekenhuizen verzorgd, 23 minder dan woensdagochtend. Dat blijkt uit de dagelijkse cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Op intensivecareafdelingen liggen 233 coronapatiënten, zestien minder dan een dag eerder. Dat aantal is het laagste sinds 31 oktober vorig jaar, toen er 220 ernstig zieke coronapatiënten op de IC’s lagen. Op de verpleegafdelingen in de ziekenhuizen worden 898 mensen met Covid-19 verzorgd, zeven minder dan woensdag.

Lees ook: ‘Het is gevaarlijk om te denken dat dit het eindspel is’

De hoge besmettingscijfers vertalen zich voorlopig nog niet in de ziekenhuisopnames. De Omikronvariant, die momenteel dominant is, is weliswaar besmettelijker dan de Deltavariant, maar over het algemeen worden patiënten er minder ernstig ziek van. Het kabinet voorziet wel dat de druk op de zorg de komende tijd zal toenemen, zo zei minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid, D66) tijdens de coronapersconferentie van afgelopen dinsdag.

EMA keurt thuisbehandeling met coronapil Pfizer goed

Medicijn Paxlovid, de coronapil van farmaceut Pfizer, mag ook thuis worden ingenomen. Het Europees medicijnagentschap (EMA) heeft donderdag ook de thuisbehandeling met de pillen goedgekeurd. De goedkeuring is een belangrijke stap, omdat een snel gebruik van de pil na een positieve test, de effectiviteit zou verhogen. De pil biedt bescherming tegen ziekteverschijnselen van Covid-19.

Als de Europese Commissie besluit het advies van het EMA over te nemen, wordt Paxlovid beschikbaar voor volwassen Covid-19-patiënten die anders mogelijk ernstig ziek zouden worden. Paxlovid is een antiviraal medicijn dat bestaat uit twee stoffen: nirmatrelvir en ritonavir. Nirmatrelvir blokkeert het eiwit dat het virus nodig heeft om zich te vermenigvuldigen. Ritonavir zorgt ervoor dat het lichaam de stof nirmatrelvir minder snel afbreekt. Zo kan de stof nirmatrelvir langer zijn werk blijven doen in het lichaam. Een kuur bestaat uit dertig tabletten.

Ruim een maand geleden keurde het EMA Paxlovid al goed voor noodgebruik bij coronapatiënten die geen extra zuurstof nodig hadden, maar wel kans hadden op een ernstig verloop van de ziekte. Het EMA heeft de werkzaamheid van de pil sindsdien verder onderzocht. Daaruit blijkt volgens de geneesmiddelenautoriteit dat een behandeling met de pil de kans op ziekenhuisopname en sterfte verkleint.

Muziek Neil Young van Spotify, zanger boos om coronadesinformatie

Spotify haalt op verzoek van Neil Young al zijn muziek van het streamingplatform. Dat bevestigt de muziekdienst woensdag aan persbureau AP. De Canadese singer-songwriter vroeg Spotify op 24 januari om zijn gehele catalogus te verwijderen, omdat op het platform podcasts te beluisteren zijn die desinformatie over het coronavirus verspreiden.

Young schreef maandag in een open brief - die inmiddels van zijn website verwijderd is - dat Spotify „de verantwoordelijkheid [heeft] om de verspreiding van verkeerde informatie op zijn platform te beperken”. Hij laakt daarnaast het feit dat het bedrijf „momenteel geen beleid voor verkeerde informatie heeft”. In een andere post, die nog wel op de website staat, zegt de 76-jarige Young dat „onfeitelijke, misleidende en valse Covid-informatie” vooral beluisterd wordt door „24-jarigen, die beïnvloedbaar en gemakkelijk naar de verkeerde kant van de waarheid te slingeren zijn”.

De kritiek van Young is specifiek gericht op de podcast The Joe Rogan Experience, die exclusief via Spotify te beluisteren is en waarvan iedere aflevering gemiddeld 11 miljoen luisteraars heeft. Rogan laat in zijn show regelmatig omstreden wetenschappers aan het woord die desinformatie over het coronavirus verspreiden. Vorige maand riepen 270 artsen en wetenschappers Spotify in een open brief ook al op om op te treden tegen de desinformatie. Ook hier werd de podcast van Rogan uitgelicht.

Volgens de artiest verliest zijn platenmaatschappij met de stap „60 procent van de wereldwijde streaming opbrengst” van zijn muziek. Wanneer de liedjes van Young definitief van Spotify verdwenen zijn en of de muziek waar Neil Young aan heeft meegewerkt, zoals die van Crosby, Stills, Nash & Young, wel beschikbaar blijft op het platform is niet duidelijk.

Welkom in dit blog

In dit blog doet NRC verslag van de belangrijkste ontwikkelingen in de coronacrisis. In Engeland komen donderdag nagenoeg alle coronaregels te vervallen. In scholen en op andere publieke locaties geldt geen mondkapjesplicht meer, en bezoekers hoeven geen coronatoegangsbewijs meer te laten zien om toegang te krijgen tot locaties en evenementen.

Woensdag ging Nederland grotendeels van het slot. Zo mochten horeca en podia weer open, net als dierentuinen, pretparken en musea. Het aantal Covid-19-patiënten in Nederlandse ziekenhuizen daalde licht, terwijl de Nederlandse Zorgautoriteit bekendmaakte dat zo’n 130.000 mensen wachten op hun uitgestelde operatie.

Lees hier: het coronablog van woensdag 26 januari