Met het werk voor de gemeenteraad kun je een hele week vullen, weet dit raadslid

Je zou, zegt Anna van Popering „rustig veertig uur met raadswerk kunnen vullen”. Het is maandagavond, iets na half acht. De afwasmachine snort. Laurens van zes en Sara van acht komen, al in pyjama, gedag zeggen. Want het raadslid pakt haar werktas weer in en gaat op de fiets op weg naar het stadhuis van Gouda.

Want er is een extra vergadering ingelast, van acht tot elf uur ’s avonds, op verzoek van een aantal fracties. Over twee niet onbelangrijke kwesties: de komst van asielzoekers, en de sloop van de Turfmarktkerk, die een extra kostenpost van 700.000 euro voor de gemeente opleverde.

Overal in Nederland gaat het ’s avonds zo: 8.506 mensen vervullen naast hun dagelijkse werk deze nevenfunctie. Want dat is het raadslidmaatschap – in tegenstelling tot het Kamerlidmaatschap. Gemiddeld zijn raadsleden 16,75 uur per week met hun functie bezig, bleek uit het Nationaal Raadsledenonderzoek; hoe meer inwoners in de gemeente, hoe meer tijd het raadswerk kost, hoe hoger dan ook de vergoeding. Ze krijgen er tussen de 1.081 en 2.650 euro per maand voor.

Dat raadsleden werk, vrije tijd én raadswerk moeten zien te combineren is een belangrijke reden dat één op de drie partijen moeite heeft kandidaten te vinden voor de gemeenteraad. Dat raadsleden tussentijds afhaakten, en minstens een vijfde van de zittende raadsleden niet herkiesbaar is in maart.

Van Popering (38) begrijpt die collega’s. „Het is voortdurend woekeren met tijd.” Aan de eettafel pakt ze haar iPad erbij om te laten zien hoe de week van een gemeenteraadslid er uitziet: op dinsdagavond komt haar fractie bijeen, ze is voorzitter van de vierkoppige ChristenUnie-fractie in Gouda, de op een na grootste in de raad van 35 zetels. Woensdag is de vaste vergaderavond van de gemeenteraad, van acht uur tot – „met een beetje geluk” – elf uur. Overdag is daarom een ‘vrije dag’ – ze is partner bij een advocatenkantoor – bestemd voor de voorbereiding.

Desondanks wil Van Popering wél graag door: „De onderwerpen in de raad zijn ontzettend concreet én heel dichtbij.” Ze vertelt gepassioneerd over de variëteit: motorbendes, een uitstapprogramma voor prostitués, biodiversiteit, energietransitie. Over de tour die ze maakte langs alle onderwijsinstellingen in Gouda.

Minder werken, meer hulp

„Ik ben begonnen toen de oudste net één was”, vertelt Van Popering. „Na vijf maanden was ik zwanger van nummer twee. Dat was best pittig. Op een gegeven moment ben ik tegen mijn eigen grenzen aangelopen. Ik ben minder gaan werken en heb meer hulp ingeschakeld”. Ze zegt: „Ik heb zeker dingen voor het raadswerk opgegeven.”

En toch vindt Van Popering niet dat het raadswerk een fulltimebaan zou moeten zijn. „Je hebt meer dan achtduizend raadsleden. Dat zou óntzettend duur worden.” Maar belangrijker vindt ze iets anders: „Dan mis je heel veel expertise. Het is heel waardevol om de kennis die je in je werk opdoet, in te brengen in de raad.”

Na woensdag houdt het werk niet op. Donderdagavond is voor het beantwoorden van mails, het lezen van stukken, liefst ook voor het praten met Gouwenaren. „Vrijdagavond probeer ik vrij te houden, om even lekker achterover te leunen.” De nadruk in haar zin ligt op ‘probeer’.

Op zaterdag waren er (voor de lockdowns) altijd wel uitnodigingen om ergens te komen kijken of praten. Van Popering: „Dan hoor je wat er speelt onder inwoners. Daar kan je dan in de raad je voordeel meedoen. Zaterdag ging mijn man een nieuwe bril uitzoeken. Dan heb ik meteen even een praatje met de opticien, over corona, de lokale economie. Je bent altijd wel bezig met het raadswerk.”

Ze zegt: „Toen ik bijna acht jaar geleden begon, kwam uit een enquête dat het raadswerk tussen de tien en vijftien uur besloeg, nu is dat zestien tot twintig uur. Ik denk dat ik sommige weken daar overheen zit.” De reden is dat de gemeente steeds meer te zeggen heeft, er zijn veel taken bijgekomen, het budget is omhoog gegaan. Van Popering zegt: „Sommige mensen denken nog steeds dat we over stoeptegels praten.”

De maandag komt er in Gouda mogelijk bij als vaste vergaderavond.