RTL en ITV: grensoverschrijdend gedrag The Voice-bandleider Rietbergen niet bij ons gemeld

Het komt niet vaak voor dat een tv-zender een van de best bekeken programma’s midden in het seizoen opschort. Toch besloot RTL dat zaterdag te doen met The Voice of Holland – de talentenjacht waarmee de zender steevast de top-5 best bekeken programma’s van de dag haalt. RTL was geconfronteerd met meldingen over misstanden achter de schermen.

De verhalen kwamen aan het licht door onderzoek van BNNVARA-programma BOOS, dat zegt „tal van reacties” te hebben ontvangen van mensen die zeggen slachtoffer of getuige te zijn van machtsmisbruik en seksueel overschrijdend gedrag bij The Voice of Holland. Orkestleider Jeroen Rietbergen bevestigde zaterdag seksuele contacten te hebben gehad met „bij het programma betrokken vrouwen”. Ook The Voice-coach en rapper Ali B is onderwerp van het onderzoek van BOOS, dat zegt in de uitzending van donderdag met meer details naar buiten te komen.

Een grote sponsor van het programma, telecomprovider T-Mobile, liet zondag aan RTL Boulevard weten het sponsorschap van het huidige seizoen te staken. En zangeres Anouk maakte zondagmiddag op haar Instagram-pagina bekend te stoppen als coach van het programma. „Ik wil niet werken op een plek waar jarenlang een aantal mannen misbruik hebben gemaakt van hun positie en waar er bewust voor is gekozen om het stil te houden en de andere kant op te kijken”, zegt ze in de video. Het programma noemt ze een „corrupte bende”.

Kwetsbare positie

In The Voice of Holland, mede-bedacht door John de Mol en in 2010 gelanceerd, bevinden de vaak jonge deelnemers zich in een potentieel kwetsbare positie. Zij staan aan het begin van hun carrière, terwijl ervaren artiesten uit de muziekindustrie hen begeleiden in hun strijd om de top. Wie de talentenshow wint mag zichzelf ‘de voice’ van Nederland noemen, krijgt een platencontract, een auto en een geldprijs, en is verzekerd van ten minste een jaar aan media-aandacht en optredens.

In zo’n omgeving bestaat het risico op grensoverschrijdend gedrag. Orkestleider Jeroen Rietbergen stelt in zijn verklaring een aantal jaren geleden streng te zijn toegesproken over zijn gedrag „door mijn opdrachtgever”. Hij zegt er niet bij wie die opdrachtgever is.

Maar RTL en productiemaatschappij ITV laten weten niet eerder op de hoogte te zijn gebracht van zijn misdragingen. Talpa Media, de productiemaatschappij die volgens ITV tot 2020 verantwoordelijk was voor de talentenshow, bevestigt noch ontkent dat Rietbergen zijn misstappen bij hen heeft gemeld.

Rietbergen onderhoudt sinds 2007 een relatie met presentatrice en actrice Linda de Mol, de zus van Talpa-oprichter John de Mol. De Mol verkocht in maart 2015 zijn bedrijf aan het Britse ITV, maar bleef tot januari 2020 betrokken bij zijn hitshow The Voice of Holland via Talpa Media. De mediamagnaat wil tegenover NRC niet reageren op vragen of en wanneer hij door Rietbergen of Talpa Media was ingelicht.

Karin de Groot, de huidige bestuursvoorzitter van ITV Nederland, laat weten dat ze pas deze week is geconfronteerd met de zaak. ITV is sinds 2020 de producent van The Voice.

„Wij zijn geschokt door deze aantijgingen. Onze hoogste prioriteit is het bieden van een veilige en ondersteunende omgeving voor iedereen die deelneemt aan – of werkt aan – onze shows en er is bij ITV Studios sprake van een zero-tolerance-beleid ten aanzien van het soort gedrag waarvan wordt gezegd dat het heeft plaatsgevonden”, zegt ze. ITV heeft een onderzoek ingesteld naar de kwestie.

De Groot wil niet inhoudelijk reageren op de zaak. „We wachten het onderzoek nu af”, zegt ze. Dat Rietbergen volgens haar niks heeft gemeld bij ITV of RTL, verklaart ze als volgt. „Het is te vergelijken met het gedrag van een inbreker. Die gaat ook pas iets opbiechten, nadat hij is betrapt toch?”, zegt ze.

De Groot werkte zelf tot de zomer van 2018 bij Talpa TV en was verantwoordelijk voor de programmering van SBS 6, Net 5 en SBS 9. „Ik heb er toen nooit iets over gehoord. Dit speelde kennelijk bij productieafdeling Talpa Media”, zegt ze.

Overvallen

Bij RTL is ongenoegen ontstaan over gebrek aan openheid van de kant van Talpa. Woordvoerder Kim Koppenol laat weten „overvallen” te zijn door de beschuldigingen. Die betreffen niet alleen de orkestbaas, maar ook coach Ali B. Tegen Ali B is aangifte gedaan van seksueel overschrijdend gedrag, wat door het OM onderzocht wordt. De rapper ontkent de beschuldiging.

Bart Swier, de in zedenzaken gespecialiseerde advocaat van Ali B, zegt de inhoud van de aangifte niet te kennen. Wel is hij op de hoogte van de beschuldiging die tegen de rapper wordt gedaan in de aankomende uitzending van BOOS. „Het probleem is dat die beschuldiging anoniem is en zo summier, vaag en lang geleden, dat we wij ons er niet tegen kunnen verweren”, aldus de advocaat tegen NRC.

Begin vorige maand is er ook aangifte gedaan tegen zanger en voormalig The Voice-coach Marco Borsato, wegens seksueel misbruik. Volgens berichtgeving in dagblad De Telegraaf, dat de aangifte heeft ingezien, betreft deze aangifte niet een deelnemer van The Voice. Wel gaan er al langer geruchten in de roddelpers dat de zanger zich schuldig zou hebben gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag tijdens een van de barbecues die Borsato jaarlijks organiseerde voor de zangers en zangeressen die hem als coach kozen in The Voice of Holland en The Voice Kids. Het is nog niet duidelijk of BOOS in de uitzending van donderdag met meer details naar buiten komt over die beschuldigingen.

Lees over De Villa: Slachtoffers van een suggestieve slaapkamerscène (2020)

Ethische normen

Het is niet de eerste keer dat RTL uitzendingen staakt na beschuldigingen van seksueel ontoelaatbaar gedrag. Realityprogramma’s De Villa, Temptation Island en Love Island werden tijdelijk opgeschort nadat bleek dat een deelnemer in De Villa zich aan grensoverschrijdende handelingen zou hebben bezondigd. RTL liet daarop een onderzoek uitvoeren onder leiding van advocaat Richard Korver. Die constateerde dat er tijdens de opnames van De Villa geen strafbare feiten waren gepleegd. RTL kondigde naar aanleiding van het onderzoek wel aan een protocol op te stellen met „aangescherpte ethische normen”.

Op de vraag of het protocol bij The Voice is overtreden, wil Koppenol niet reageren. „Het is nu aan de onderzoekers.”

ITV-baas Karin de Groot liet naar aanleiding van de omstandigheden op de set van De Villa begin 2020 aan Het Financieele Dagblad weten dat ITV „een goed ethisch kompas” heeft bij de productie van programma’s. „Dat kompas hebben we nog steeds. Daarin is nu niets veranderd”, stelt ze naar aanleiding van de uitgekomen beschuldigingen rond The Voice. Ze wil niet vooruitlopen op aanpassingen op de werkvloer. „Eerst moeten we de feiten kennen.”

Talpa wil niet op de zaak ingaan en ook geen verklaring geven waarom de zaak niet eerder is gemeld bij producent ITV en RTL. „We zijn enorm geschrokken van de aantijgingen en de omstandigheden zoals die door BOOS worden omschreven. De onderste steen moet boven komen. Uiteraard werken wij hieraan volledig mee”, reageert Paul Römer, directeur radio en televisie bij Talpa.

The Voice-presentatrice Chantal Janzen haalt zondag op Instagram hard uit naar partijen die al langer wisten van grensoverschrijdend gedrag bij de talentenshow: „Aan de partijen en aan de mensen die blijkbaar al zo’n tien jaar lang van de misselijkmakende praktijken bij The Voice afwisten, ze verzwegen en in de doofpot stopten, maar nu reageren in de pers met ‘we zijn enorm geschrokken’: laat deze woorden a.u.b. over voor de slachtoffers.” Ze wil geen toelichting geven aan NRC.

Correctie (16 januari 2022): In een eerdere versie van dit artikel stond dat Hoffmann Bedrijfsrecherche het onderzoek naar strafbare feiten bij De Villa uitvoerde. Dat klopt niet. Dat onderzoek werd uitgevoerd door een commissie onder leiding van advocaat Richard Korver.