Ongehoorzaamheid light van de Achterhoekse middenstand: ‘Ik zie dit absoluut als een demonstratie’

Erna’s Boutique in Ulft gaat zaterdag sowieso open, zegt Erna Mecking (52). En als de versoepelingen niet waren aangekondigd, was ze daar maandag mee doorgegaan. Ze rommelt wat in haar nu nog dichte winkel – vol kleding van maat 36 tot 58 in het betaalbare segment, met barokke stoelen bij de paskamers en kroonluchters aan het plafond. Haar winkel heeft zesduizend klanten, zegt Mecking. „Die zeggen: zet maar een fooienpotje neer, dan betalen wij de boetes wel.” Ze kijkt er uitdagend bij.

„Kijk hier”, ze laat een Facebookbericht zien dat ze dinsdag op de pagina van haar winkel plaatste: „WIJ GAAN ZATERDAG OPEN!!! WIE VOLGT???”

Vanaf maandag mag weer op afspraak gewinkeld worden in niet-essentiële zaken. Maar voor die versoepeling bekend werd, kondigde de gemeente Oude IJsselstreek aan een protest van ondernemers op zaterdag te ondersteunen. De gemeente gaat die dag niet handhaven. Naburige gemeenten Aalten en Montferland volgden dat voorbeeld snel. „Dat verraste me echt”, zegt Erna’s man Wouter Mecking (55) wanneer hij de zaak binnen komt lopen. Hij runt Mecking’s Sportshop, naast Erna’s winkel.

Een kwartiertje verderop gaan mensen uit eten, naar de IKEA. En hier gaan ondernemers failliet

Wouter Mecking winkel Mecking’s Sportshop

Veel winkels in de rustige straat in Ulft doen mee aan de opening. „Bijna iedereen”, zegt Sandra Lupoeter (61) van lingeriezaak La Familia. „Als statement.” Kappers en andere niet-medische contactberoepen ook. „Ik ga zaterdag weer klanten knippen”, zegt Marc Bolder (50) van Hardy Kapsalon. „Wel veilig, met mondkapjes en schermen in de zaak. Ik zie dit absoluut als een demonstratie. Het is tijd geworden om te zeggen: jongens, dit is niet langer de oplossing.”

Het is burgerlijke ongehoorzaamheid light. Want een echt risico lopen de ondernemers niet. Bolders vestiging in Doetinchem, waar wél wordt gehandhaafd, blijft zaterdag dicht. „Die boete van 4.000 euro kan ik nu echt niet betalen”, zegt hij.

Een burgemeester ‘met ballen’

Uit de berichten in de appgroep van de Varsseveldse Ondernemers Vereniging blijkt dat bijna iedereen zaterdag meedoet, zegt Saskia Heijink (63). Zij gooit haar eigen boekhandel ook open. „In de eerste lockdown was mijn winkel nog essentieel”, zegt ze grinnikend. „Nu niet.”

Burgemeester Otwin van Dijk van Oude IJsselstreek kondigde woensdagavond op Twitter aan „ruimte te willen bieden voor een statement door ondernemers”, maar wil verder niet in contact treden met de media. Hij wordt in de winkelstraat in Ulft op handen gedragen. „Echt súperfijn”, noemt Karin Bergervoet (55) de actie. Ze staat achter de geïmproviseerde toonbank bij de ingang van kledingzaak Shoeby, waar bestellingen kunnen worden afgehaald. „Wij hebben een hele goede burgemeester.” Erna Mecking noemt hem „een man met ballen”. „Hij staat naast ons, niet boven ons.”

Het is de eerste stap in de goede richting

Karin Bergervoet winkel Shoeby

„Wij zeggen helemaal niet: je mág open”, zegt de woordvoerder van de gemeente Oude IJsselstreek. „We krijgen veel telefoontjes van ondernemers met die vraag”, zegt ze. „Dan zeggen we: nee, maar we handhaven niet.” En ja, daarin zit een verschil, zegt de woordvoerder. De gemeente heeft besproken dat het opengaan veilig moet. Met mondkapjes en afstand. Reacties van het naburige ziekenhuis, of van zorgpersoneel, heeft de gemeente niet gehad. „We begrijpen de zorgen van de ondernemers, en we zien dat de rek eruit is”, zegt de woordvoerder.

De gemeente liep eerder ook al op zaken vooruit. In april vorig jaar kregen ondernemers een brief van de gemeente met de mededeling dat klanten niet langer vier uur van tevoren hoefden te reserveren. Vlak van tevoren bellen mocht ook. „Dat ging om details in de regels, en winkels moesten zich verder gewoon aan de lockdown houden”, aldus de woordvoerder.

Over de grens

Hier in de Achterhoek, zó dicht bij Duitsland, steekt dat net over de grens wel alles open mag. „Dat voelt echt als onrecht”, zegt Wouter Mecking van de sportshop. „Een kwartiertje verderop zit alles open”, zegt ook Heijnk van de boekhandel. „Daar gaan mensen uit eten, naar de IKEA. En hier gaan ondernemers failliet.”

En daar gaat het winkelen op afspraak weinig aan veranderen, denkt Erna Mecking. „Zo stuurt de overheid uiteindelijk nog steeds mensen over de grens, waar de beperkingen minder zijn en iedereen lekker kan shoppen én eten en drinken. En onze sportwinkel moet het vooral hebben van passanten. Ik snap ook wel dat de overheid een stuk controle wil houden, maar ik twijfel of het ons helpt.”

In de Shoeby is Karin Bergervoet positiever. „Het is de eerste stap in de goede richting”, zegt ze. „Zaterdag zijn we gewoon open, wees welkom”, zegt ze tegen een klant in een oranje jas. „Daar zijn we heel blij mee”. „Wij ook”, zegt de vrouw als ze naar buiten stapt.

In een dorp heeft een winkel ook een sociale functie, zegt Bergervoet. „En een heleboel mensen gaan geen afspraak maken, maar wachten tot het écht open is.” Ze is blij dat de winkeliers in haar gemeente zich geroerd hebben. „Zo vaak hoor je niet dat er reuring is hier. De Achterhoek stond gisteren zelfs op NU.nl. Dat heeft echt wel bijgedragen aan die versoepelingen. Als wij onze mond niet open hadden gedaan, waren ze er niet gekomen.”

Lees ook deze reportage: Click & collect is geen serieus alternatief voor winkels