Meer burgemeesters en provincies pleiten voor versoepeling maatregelen

Dit blog is gesloten

Dit blog is gesloten. Morgen openen we een nieuw blog waarin de redactie van NRC het coronanieuws verslaat.

Meer burgemeesters en provincies pleiten voor versoepeling maatregelen

Net als vanuit Overijssel klinken ook vanuit Utrecht, Arnhem, Leeuwarden, Brabant en Limburg woensdagavond oproepen aan het kabinet om de coronamaatregelen snel te versoepelen.

„Verlichting van de maatregelen is voor de ‘niet-essentiële sector’ letterlijk van levensbelang”, schrijft commissaris van de koning Hans Oosters van de provincie Utrecht aan premier Mark Rutte (VVD). Oosters pleit ervoor om winkelen op afspraak en met 1,5 meter afstand mogelijk te maken. Ook vraagt hij om een „ruimhartigere compensatie” voor de getroffen ondernemers.

De Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch doet in de Gelderlander het verzoek aan het kabinet om ‘Marshallhulp’ te bieden aan bedrijven die het zwaar hebben. Volgens Marcouch hebben veel ondernemers het enorm zwaar onder de huidige coronamaatregelen.

Ook voormalig CDA-leider en huidig burgemeester Sybrand Buma van Leeuwarden ziet „de draagkracht in de samenleving door en voor de lockdown” afnemen. Hij roept in een schriftelijke verklaring op „te kijken onder welke omstandigheden de samenleving op korte termijn wel veilig open kan.”

Daarnaast richten ook gemeenten in Zuidoost-Brabant en Zuid-Limburg brieven aan Rutte met het klemmende verzoek ondernemers en de culturele sector snel meer ruimte te geven. Eerder deze woensdag werd al bekend dat commissaris van de koning Andries Heidema van Overijssel aan de premier had geschreven „de huidige koers niet langer verantwoord” te vinden.

Premier Rutte en de nieuwe minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers (D66) geven vrijdag om 19.00 uur een persconferentie waarin ze bekend zullen maken of en hoe de huidige lockdown versoepeld zal worden. Donderdag overleggen de betrokken bewindslieden op basis van een nieuw OMT-advies op het Catshuis over het coronabeleid.

Overijssel wil af van de lockdown en stuurt brandbrief naar Rutte

De provincie Overijssel wil af van de lockdown. „De huidige koers vinden wij niet langer verantwoord”, schrijft commissaris van de koning Andries Heidema namens het College van Gedeputeerde Staten van Overijssel aan het kabinet. „Nu de vaccinatiegraad toeneemt en we een virusvariant in huis lijken te hebben met mildere klachten, is het tijd om een andere weg in te slaan.”

Overijssel ziet het draagvlak voor de „draconische maatregelen” wegebben en wil een beleid dat ‘we gaan open’ als uitgangspunt heeft. „Met deze brief doen wij een dringend beroep op u als kabinet om samen met ondernemers, werknemers, scholen, culturele instellingen enz. een plan op te stellen dat perspectief biedt op een leven met het virus.”

De commissaris van de koning kan zich goed voorstellen dat ondernemers tegen de regels in toch hun zaak openen, omdat het water hen aan de lippen staat. Ook constateert hij dat de toekomst voor culturele makers en zzp’ers uit de creatieve sector en evenementenbranche in gevaar is. Volgens Heidema zijn er geen lessen getrokken uit fieldlabs en andere experimenten, terwijl die juist hebben laten zien „dat activiteiten onder bepaalde voorwaarden verantwoord en veilig kunnen plaatsvinden”.

Het kabinet heeft met meer weerstand te maken op lokaal niveau, want de Limburgse gemeente Valkenburg staat winkels en horeca vrijdag toe van 10.00 tot 16.00 uur de deuren te openen en de gemeente Oude IJsselstreek in de provincie Gelderland heeft aangegeven zaterdag niet te gaan handhaven als winkels daar opengaan.

Amerikaanse scholieren protesteren tegen verplichte aanwezigheid en lopen klas uit

Amerikaanse middelbare scholieren van zeker drie grote scholen in de stad New York zijn dinsdag in groten getale de klas uitgelopen. Zij protesteerden tegen de verplichte aanwezigheid en gebrek aan coronamaatregelen op school, terwijl de besmettingscijfers van de Omikronvariant op blijven lopen. „We voelen ons niet veilig”, aldus een student van de Brooklyn Technichal High School tegen de New York Post.

Het protest is georganiseerd op sociale media door een groep studenten. Leerlingen van onder meer drie prestigieuze New Yorkse scholen reageerden op de oproep: Brooklyn Tech High School, Stuyvesant en The Bronx High School of Science. Hoeveel studenten precies naar buiten liepen uit protest is niet duidelijk. Amerikaanse media spreken over „honderden”. David C. Banks, onderwijsbestuurder van New York, heeft de groep studenten uitgenodigd voor een gesprek over „veilige open scholen”.

Dinsdag werden er in New York 8.670 coronagevallen onder studenten en medewerkers vastgesteld, meldt de Washington Post, maar bleef een sluiting van de scholen uit. De eisen van de Amerikaanse scholieren voor meer digitale lessen staan haaks op de eisen van het Nederlandse onderwijs op dit moment. In Nederland mogen basis- en middelbare scholen sinds deze week weer open, ze zijn sinds december gesloten geweest. Universiteiten en hogescholen zijn nog dicht. Het kabinet besluit later deze week of zij de deuren weer kunnen openen.

Niet alleen in New York komt het onderwijs in verzet tegen verplichte aanwezigheid. Studenten in Oakland, in de Amerikaanse staat Californië, hebben aangekondigd volgende week maandag te gaan protesteren tegen corona-onveiligheid. Ook docenten lieten zich horen: vrijdag hebben zo’n vijfhonderd leraren in Oakland, van ongeveer twaalf van de tachtig scholen, zich ‘ziekgemeld’. Zij eisten betere gezondheidsmaatregelen in klaslokalen.

DOEChancellor Chancellor David C. Banks We understand the concerns of our school communities during this crisis. The best decisions are made when everyone has a seat at the table—I’m inviting student leaders to meet with me so we can work together for safe and open schools. 11 januari 2022 @ 20:17

Volgen

Betogers proberen Bulgaars parlement te belagen

Honderden demonstranten in de Bulgaarse hoofdstad Sofia probeerden eerder vandaag het Bulgaarse parlementsgebouw te bestormen, zo melden verschillende internationale persbureaus woensdag. De activisten ageren tegen de regel om een vaccinatiebewijs, herstelbewijs of negatief testresultaat te tonen voor veel openbare activiteiten.

Het parlement is afgezet. De politie heeft de betogers ervan weerhouden om het gebouw te betreden. Daarbij raakten ze slaags met agenten. Meerdere mensen, onder wie politieagenten, raakten gewond.

De demonstranten zijn bijeengeroepen door de pro-Russische partij ‘Vazrazhdane’, ook wel ‘Revival’. De fractie is sinds de verkiezingen in november voor het eerst vertegenwoordigd in het Bulgaarse parlement.

Woensdag piekte Bulgarije met het hoogste aantal coronabesmettingen: er zijn meer dan 7.000 infecties gemeld. Bulgarije heeft de laagste vaccinatiegraad in de Europese Unie, slechts 28 procent van de bevolking is volledig gevaccineerd. Het land telt relatief veel sterfgevallen. In totaal zijn ruim 31.000 inwoners overleden aan Covid-19. Bulgarije heeft iets minder dan 7 miljoen inwoners.

Vorige maand begon de regering een informatiecampagne om vaccinatie-sceptici te overtuigen zich te laten inenten. Onderdeel van deze campagne was een beloning van 75 Leva (bijna 40 euro) voor gepensioneerden die zich laten vaccineren.

RIVM: ruim 32.000 positieve tests, 8 sterfgevallen

Het RIVM heeft de afgelopen 24 uur 32.149 meldingen van positieve coronatests binnengekregen, 3.089 meer dan dinsdag. Het is het op twee na hoogste aantal positieve tests in Nederland sinds het begin van de coronapandemie. Het dagelijks gemiddelde over de afgelopen week is gestegen naar bijna dertigduizend.

Ook kreeg het RIVM sinds dinsdag acht meldingen van sterfgevallen als gevolg van Covid-19 binnen, tien minder dan een dag eerder. Deze personen hoeven niet per se in de afgelopen 24 uur te zijn overleden, sterfgevallen komen meestal met vertraging binnen bij het instituut.

Twitter schort nog een account dat Engel gebruikte tijdelijk op

Twitter heeft opnieuw een account dat Willem Engel gebruikte om berichten te sturen tijdelijk uit de lucht gehaald. Een vriendin van Engel publiceerde tweets die hij haar aanleverde, nadat het platform zijn eigen accounts dinsdag tijdelijk had opgeschort. Om die blokkade te ontwijken, wendde Engel zich tot een ander profiel, maar ook daarvan zijn de berichten inmiddels onzichtbaar voor de buitenwereld.

„Zij plaatste berichten voor mij”, stelt Engel in een reactie tegen NRC over het account van de vriendin. De activist zegt dat hij manieren blijft zoeken om zijn boodschap naar buiten te brengen. „Ik zal me blijven uiten.” Het account van zijn actiegroep Viruswaarheid – waarmee Engel fel ageert tegen de coronamaatregelen – is nog wel in de lucht.

Het is niet precies duidelijk waarom Twitter de accounts van Engel heeft opgeschort. Volgens een verklaring heeft de activist „het beleid inzake platformmanipulatie en spam” geschonden. Dat hij „misleidende informatie over Covid-19” verspreidde, speelt volgens het bedrijf mee. Vorige week deelde Engel de adresgegevens van D66-leider Sigrid Kaag, mogelijk is dat ook een aanleiding voor de schorsing.

Engel zelf zegt „geen enkele regel te hebben overtreden”. In een reactie op de blokkade kondigde de voorman van Viruswaarheid een kort geding tegen Twitter te willen aanspannen.

Lees ook: Twitter grijpt in: complotdenker Willem Engel verliest voorlopig zijn accounts

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen opnieuw licht gedaald

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is tussen dinsdag- en woensdagmiddag weer licht afgenomen met 56 tot 1.432. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding.

Op de IC-afdelingen is een afname te zien van elf patiënten ten opzichte van een dag eerder. Daar worden nu 375 mensen met Covid-19 behandeld. Op de verpleegafdelingen liggen nu 1.057 coronapatiënten, dat zijn er 45 minder dan op dinsdag. Drie Nederlandse coronapatiënten liggen woensdag op de IC in een buitenlands ziekenhuis.

Bijna alle provincies bieden boosterprikken zonder afspraak

In bijna alle Nederlandse provincies is het nu, of wordt het binnenkort, mogelijk een boosterprik te halen zonder afspraak. Dat schrijft persbureau ANP woensdag op basis van een rondgang onder de 25 regionale GGD’s. Boosters aanbieden zonder afspraak is alleen mogelijk als er meer prikcapaciteit is dan er afspraken ingepland staan. Alleen in Utrecht heeft de GGD nog niet aangekondigd te gaan vaccineren zonder afspraak.

Er zijn in totaal 25 GGD-locaties, verdeeld over de twaalf provincies. Bijna de helft van de volwassen bevolking, zo’n 6,6 miljoen mensen, heeft inmiddels een boostervaccinatie gehad, meldde het RIVM dinsdag. In de komende week staan nog ongeveer 950.000 afspraken gepland. Vanaf afgelopen dinsdag kunnen alle volwassenen die dat willen een telefonische afspraak voor een derde prik maken.

Wielerploeg Jumbo-Visma breekt trainingskamp in Spanje af na positieve test

Wielerploeg Jumbo-Visma heeft het trainingskamp in het Spaanse Alicante afgebroken nadat iemand „binnen het team” positief werd getest op een besmetting met het coronavirus. Dat heeft de ploeg woensdag bekendgemaakt. Het is niet duidelijk of het om een van de renners gaat of een begeleider. „Het doemscenario is uitgekomen”, vertelt coach Mathieu Heijboer.

De besmette persoon is klachtenvrij en zit in quarantaine. Het trainingskamp was maandag begonnen en had tot 21 januari moeten duren. Tom Dumoulin was al niet naar Alicante afgereisd na contact met een besmet persoon en omdat hij milde klachten had na zijn boostervaccinatie. Sportief directeur Merijn Zeeman noemt de afgelasting van het kamp een „een spijtige zaak, maar de enige juiste keuze”.

Jumbo-Visma is niet de enige sportploeg die een trainingsstage in het buitenland in het water ziet vallen. Voetbalploeg Ajax brak eerder deze maand een trainingsstage in de Portugese Algarve af omdat er binnen het team coronabesmettingen waren. Feyenoord en PSV besloten vanwege de opmars van de Omikronvariant om deze winterstop überhaupt niet in het buitenland warm te draaien voor de tweede seizoenshelft.

Oprichter prullenbakvaccin.nl online bedreigd, politie arresteert verdachte

Dokter Bernard Leenstra, mede-oprichter van het initiatief prullenbakvaccin, schrijft op Twitter te zijn bedreigd door een persoon die op sociale media geld bood om hem te vermoorden. Volgens Leenstra heeft de politie een verdachte gearresteerd. De politie Utrecht bevestigt dat woensdagochtend een 21-jarige man uit Hoeksche Waard is aangehouden voor online bedreiging, maar kan vanwege privacyredenen niet zeggen of het gaat om de bedreiger van Leenstra.

Leenstra is een van de bedenkers van het prullenbakvaccin, waarmee verspilling van overgebleven vaccindoses wordt tegengegaan. Hij werd naar eigen zeggen bedreigd omdat hij „uitleg geeft over de nut en noodzaak van vaccins” en zijn rol bij prullenbakvaccin.nl.

Artsen, virologen en politici krijgen tijdens de coronapandemie vaker te maken met (online) bedreiging. Viroloog Marion Koopmans noemde de bedreigingen aan haar adres in december „een collectief probleem” en riep het OM op om „echt werk” te maken van dit soort intimidatie en bedreiging. Het OM stelde hierop dat voor bedreigingen buiten de politiek een capaciteitsprobleem is. De dienst noemde het „onbegonnen werk” om „iedere bedreiging of belediging op internet strafrechtelijk aan te pakken”.

bernard_dokter BernardLeenstra Zojuist heeft de recherche een persoon van zijn bed gelicht die verdacht wordt van het bieden van geld om mij te vermoorden (omdat ik uitleg geef over nut en noodzaak van vaccins en door @prullenbakvacc1). Namens mij en mijn familie, dank @POL_Utrecht 💪 12 januari 2022 @ 05:33

Volgen

Ook hoger onderwijs wil weer open

Universiteiten, hogescholen en ROC’s (mbo-onderwijs) moeten maandag weer opengaan. De fysieke sluiting heeft een „grote impact op het kunnen aanbieden en volgen van goed onderwijs voor alle studenten.” Dat schrijven de universiteiten, de hbo-raad en mbo-raad, studentenbonden, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en de Nationale Jeugdraad in een brief aan het OMT. Dat komt woensdag bijeen om een nieuw advies voor te breiden. Vrijdag houdt het kabinet een persconferentie over de coronamaatregelen.

Volgens de brief is het „pijnlijk duidelijk dat juist jongvolwassenen het meest achteruitgaan qua mentale gezondheid”. De beperkende maatregelen zijn voor studenten zo schadelijk dat „dit alles, ondanks de hardoplopende besmettingsgraad, pleit voor een duurzame oplossing”.

Lees ook dit opiniestuk van Daniela Hooghiemstra: Heropen ook het hoger onderwijs

Met online onderwijs voor bepaalde vakken komen de scholen en universiteiten inmiddels een heel eind, schrijven de instellingen, „maar docenten en studenten missen de ontmoeting. Dat is essentieel voor de beroepsvorming en kennisoverdracht. Ook voor docenten is het belangrijk dat ze weer optimaal les kunnen geven en hun studenten in de ogen kunnen kijken.”

Uit verschillende onderzoeken onder studenten, afgelopen jaar, blijkt dat zij lijden onder de lockdowns en de voortdurende onzekerheid of er een eind aan komt aan de onderwijsbeperkingen.Het Centraal Bureau voor de Statistiek, het RIVM en het Trimbos-instituut komen tot vergelijkbare conclusies.

FNV: zeker 80 werknemers moesten ondanks quarantaine toch naar werk komen

Bij vakbond FNV zijn sinds 1 december zeker tachtig meldingen binnengekomen van werknemers die terwijl ze in quarantaine zitten door hun leidinggevende onder druk worden gezet om toch naar het werk te komen. Dat bevestigt FNV-woordvoerder José Kager woensdag na berichtgeving in het AD.

Een aantal werkgevers zou medewerkers voor de keuze gesteld hebben om alsnog naar het werk te komen of vakantiedagen in te leveren voor hun quarantaineperiode. Ook zou een enkele keer gedreigd zijn met het inhouden van loon. Kager zegt dat het om „tientallen bedrijven” gaat die op deze wijze de coronaregels zouden overtreden. FNV adviseert medewerkers die tegen dit soort problemen aanlopen het altijd bij de vakbond te melden en de Ondernemingsraad of vertrouwenspersoon binnen het bedrijf in te schakelen. „Meld het vooral ook bij de arbeidsinspectie, die kunnen dan bij zo’n bedrijf langs”, raadt Kager aan.

Woordvoerder Paul van der Burg van de Nederlandse Arbeidsinspectie, voorheen bekend als Inspectie SZW, herkent het probleem dat FNV schetst niet en zegt dat de overheidsdienst „nul meldingen” van vergelijkbare zaken heeft binnengekregen. „Mochten we een soortgelijke klacht krijgen als die waar FNV nu over aan de bel trekt, dan gaan we daar uiteraard achteraan.”

2021 kende het laagste aantal faillissementen in meer dan dertig jaar

In 2021 zijn 1.536 bedrijven failliet gegaan, het laagste aantal in 31 jaar. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag. Sinds het begin van de faillissementsmetingen van het instituut in 1981 gingen alleen in 1990 minder bedrijven op de fles: 1.527. Het afgelopen jaar gingen 43 procent minder bedrijven failliet dan in 2020, toen het aantal faillissementen (2.073) ook al een historisch laag niveau bereikte.

Dat minder bedrijven in coronatijd failliet werden verklaard, is volgens het CBS „niet los te zien” van de noodsteunpakketten van de overheid. Een paar van de hulppakketten werden op 1 oktober, kort na het loslaten van een groot aantal coronamaatregelen, stopgezet. Het demissionaire kabinet schrapte onder meer de loonregeling NOW, de compensatie van vaste lasten TVL en de zelfstandigentegemoetkoming Tozo. Toch steeg het aantal faillissementen in de maanden erna nauwelijks. De meeste van deze steunpakketten zijn heringevoerd met de aankondiging van de strenge lockdown in december.

Minder horeca-faillissementen
De daling van het aantal faillissementen was het sterkst terug te zien in de handelssector, waar in 2021 ongeveer de helft minder bedrijven op de fles gingen dan in 2020. Ook in de detailhandel, groothandel en autohandel daalde het aantal faillissementen. In de horeca gingen minder bedrijven failliet dan in het jaar ervoor. Toen steeg het aantal nog.

Het CBS registreert uitsluitend faillissementen van bedrijven, niet van natuurlijke personen. Daardoor registreerde het instituut minder faillissementen dan dat Nederlandse rechtbanken uitspraken: de Raad voor de Rechtspraak maakte dinsdag bekend dat rechters vorig jaar 2.346 faillissementen hebben uitgesproken. In die statistieken zijn eenmanszaken wel meegerekend.

Welkom in dit blog

In dit blog houdt NRC de ontwikkelingen rondom de coronacrisis bij. Afgelopen week zijn voor het eerst in één week meer dan 200.000 mensen positief getest op het coronavirus, meldde het RIVM dinsdag. De huidige lockdown die de verspreiding van de Omikronvariant zoveel mogelijk moet indammen, geldt tot en met komende vrijdag. Of de huidige regels ook de komende tijd nog blijven gelden, zal het kabinet vrijdag tijdens een nieuwe coronapersconferentie bekendmaken.