BBC-teletekst herrijst na tien jaar dankzij deze jonge programmeur

Op pagina 101 vind je een overzicht van het laatste nieuws. Vanaf pagina 160 de regionale actualiteiten, het weer vanaf pagina 400, voetbal vanaf 302. De Britse versie van Teletekst die de Noord-Ierse Nathan Dane heeft nagemaakt is nog niet helemaal compleet, maar veruit de meeste belangrijke pagina’s zijn er terug te vinden.

In het Verenigd Koninkrijk werd tekst-televisiedienst Ceefax, zoals Teletekst hier heette, afgeschaft toen nationale omroep BBC in 2012 overging op een digitaal netwerk. Tot verdriet van miljoenen Britten. Maar zij kunnen de dienst nu weer gebruiken dankzij Nathan Dane (20) uit Noord-Ierland. Hij kreeg zo’n vijf, zes jaar geleden als tiener het idee om Ceefax na te maken – „Ik vind alles wat met ouderwetse televisie te maken heeft leuk”, vertelt hij aan de telefoon.

Jaren bleef Danes werk onder de radar en had hij vijf, zes, soms misschien tien gebruikers per dag. Tot vorige week The Guardian in een artikel aandacht aan zijn project besteedde. Zijn website kon het verkeer, ineens waren het tussen de tien- en vijftienduizend bezoekers, niet meer aan. Dane haalde de site tijdelijk uit de lucht om video’s eraf te halen zodat het lichter werd om alles te laden. „Het was wild.”

Ook een paar vroegere Ceefax-redacteuren hebben contact met hem gezocht. „Ze complimenteren me met hoe het eruit ziet en komen met verhalen over vroeger. En ik krijg mailtjes van mensen die het geweldig vinden en vragen of ze dit weer voor hun ouders kunnen installeren op hun tv.” Dat kán, met een specifiek apparaat (de Raspberry Pi, een klein computertje) en een televisie die teletekst ondersteunt. Dane heeft er een korte uitleg voor op zijn website gezet. Zelf heeft hij Ceefax „eigenlijk altijd aan staan” op de televisie in zijn kamer.

Goede oude tijd

In de snelle online nieuwswereld van nu biedt Ceefax het laatste nieuws in een simpele, kalme omgeving, zegt Dane. Geen filmpjes en foto’s, geen reclame, gewoon tekst, rechttoe rechtaan. Daarom krijgt hij zoveel positieve reacties, denkt hij, omdat het mensen doet denken aan „vroeger, die goede oude tijd”. „Zelfs het laden van de pagina’s duurt even. Zoiets zijn we niet meer gewend.”

De BBC kwam in 1974 als eerste met teletekst, een dienst die ze verstuurden op een niet-gebruikte bandbreedte op het televisiesignaal en noemde de dienst Ceefax; een woordspeling op see facts. Wekelijks had de populaire dienst zo’n 22 miljoen gebruikers. Vele landen volgden met vergelijkbare diensten, en haakten sinds de opkomst van het internet ook weer af. De BBC hield nog een vergelijkbare dienst in de lucht, BBC Red button, maar stopte ook daarmee in 2020.

Nu is de Nederlandse Teletekst van de NOS nog één van de handvol actieve teletekstdiensten wereldwijd. Maar waar de NOS een speciale redactie heeft voor Teletekst, kwam Nathan Dane er snel achter dat zelf nieuwsberichtjes maken hem veel te veel tijd zou kosten. Dus ontwierp hij, dit was volgens hem het moeilijkst, een programmaatje dat de gegevens van de BBC-website automatisch als tekst inlaadt. Video’s slaat dat systeem over en als ze bij de BBC hun format veranderen, moet Dane ook zijn instellingen aanpassen.

Hoe professioneel de Ceefax van Nathan Dane er ook uitziet, hij heeft zelfs pagina’s met historische feitjes, het is niet meer dan een hobby voor hem. Auteursrechten vormen volgens hem ook geen probleem omdat hij er geen geld mee verdient. Dane werkt bij een digitaal advertentiebedrijf. En hij ontwierp ook niet alles zelf, maar gebruikt ook wat andere Ceefax-fans eerder maakten, bijvoorbeeld de interactieve tool om paginanummers te kunnen intikken. Hij is nog steeds aan het uitbreiden en krijgt soms ook verzoekjes voor bepaalde secties. „Binnenkort ga ik kijken of ik paardensport en de uitslag van de loterijen kan toevoegen.”