Wéér twee nieuwe kerncentrales

Vijftig jaar geleden lag er ook al een plan voor twee extra kerncentrales – naast die van Borssele, op dat moment in aanbouw. Er was alleen nog niet besloten wáár ze moesten komen. Het kabinet-Den Uyl kondigde aan in september 1974 vestigingsplaatsen te kiezen. Ruud Lubbers, toen minister van Economische Zaken, begon echter te dralen. Twee jaar later – tot locatiekeuze was het nog niet gekomen – formuleerde hij dat „een zwart-witbeslissing over het gebruik van kernenergie voor elektriciteitscentrales niet wenselijk is”.

In zijn laatste jaar stuurde dit kabinet toch tien potentiële locaties voor maar liefst drie nieuwe kerncentrales naar de Tweede Kamer . Maar het kabinet viel. De nieuwe regering ging heroverwegen. Iedereen bemoeide zich ermee. Vooral de rol van de kerken is opmerkelijk. De Hervormde Kerken drongen aan op een democratische discussie van twee jaar. In die tijd zouden geen onherroepelijke besluiten moeten worden genomen.

Die kwamen er ook niet. Wel wilde het kabinet-Van Agt in 1980 drie nieuwe centrales bouwen. Minister Van Aardenne (Economische Zaken) stelde in 1984 voor vier kerncentrales te bouwen. Op zijn vroegst volgende week is een beslissing van het kabinet te verwachten, schreef de krant. Die kwam er niet, maar een jaar later wilde het kabinet dan toch twee centrales bouwen. De elektriciteitsbedrijven drongen aan op spoed: „Anders gaat op termijn in bepaalde gebieden in het land het licht uit” (NRC Handelsblad, 15 juni 1985).” Probleem was alleen dat intussen een Kamermeerderheid tegen was.

Lubbers, nu premier, stelde besluitvorming uit, in eerste instantie tot 1988. Daarna was het aan het volgende kabinet (NRC Handelsblad 13 maart 1989). Maar ook dat vlotte niet. Tegen het einde van de regeerperiode stelde minister van Economische Zaken Andriessen voor om in elk geval vóór de verkiezingen van 1994 een besluit te nemen.

In 1996 ging de centrale in Dodewaard dicht, omdat die niet rendabel was. Onder Paars werd druk gediscussieerd over het sluiten van Borssele. Een krappe Kamermeerderheid stemde voor vervroegde sluiting, maar de daadwerkelijke sluiting strandde bij de Raad van State op een procedurefout. Borssele bleef open (NRC Handelsblad, 15 april 2000). Het kabinet-Balkenende schoof de sluiting op naar 2013, twee jaar later naar 2033.

Klaas Dijkhoff, fractievoorzitter van de VVD, probeerde kerncentrales in 2018 opnieuw op de agenda te krijgen, maar D66 en ChristenUnie waren tegen, dus zijn voorstel viel in dorre aarde. Nu gaat het vierde kabinet-Rutte het nog eens proberen – met dezelfde coalitiegenoten, die nu numeriek sterker zijn dan vier jaar geleden.