Interviews slaat ze af omdat ze liever even wat onder de radar blijft, maar op Facebook bevestigt Antonella Viola (52), hoogleraar aan de Noord-Italiaanse universiteit van Padua, dat er een dreigbrief met een kogel in haar bus is gevallen. Viola is in Italië een bekende immunologe en leidt een instituut voor pediatrisch onderzoek. Ze is niet alleen voorstander van een vaccinatieplicht voor volwassenen, maar ook van inenting bij kinderen. Sinds Italië is begonnen met het prikken van kinderen vanaf vijf jaar, heeft professor Viola op tv meermaals ouders opgeroepen om dat ook te doen.
De opsteller van de dreigbrief eist dat ze haar woorden inslikt en zegt dat kinderen niet ingeënt horen te worden, schrijft Viola op Facebook. „Doe ik dat niet, dan schieten ze op mij of op mijn gezin.” De hoogleraar wordt door twee carabinieri (leden van de marechaussee) beschermd.
Op sociale media regent het intussen boodschappen van solidariteit. Ook Luca Zaia, bestuurder van de landstreek Veneto waarin Padua ligt, zegt dat vrijwel iedereen aan haar kant staat, „een marginale minderheid buiten beschouwing gelaten, die het sociale conflict opzoekt met iedereen die het coronavirus bestrijdt”.
De vaccinatiegraad is hoog in Italië, waar 78 procent is gevaccineerd en 36 procent al een boosterprik kreeg. Toch zijn ook nog miljoenen Italianen – naar schatting bijna 7 procent van de bevolking ouder dan vijftig – nog steeds niet gevaccineerd. Met een nieuw, nog strenger decreet wil de Italiaanse overheid dat veranderen. Voortaan worden alle inwoners van Italië – Italianen en buitenlanders – vanaf vijftig jaar verplicht zich te laten vaccineren.
Zo gaat Italië weer een stuk verder met het strenger maken van zijn toch al rigide anticoronamaatregelen. Niet alleen was Italië het eerste land buiten China dat zo hard werd getroffen tijdens de eerste golf, in het voorjaar van 2020, ook ditmaal noteert het land hoge besmettingen van de Omikronvariant. In Italië vielen sinds het begin van de pandemie al 138.000 doden. De televisiebeelden van legervrachtwagens met lijkkisten erin, uit Bergamo, zijn onderdeel van een nationaal trauma.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data79593736-2ea868.jpg)
Toch kwamen de strengere maatregelen er woensdagavond niet zonder slag of stoot. De radicaal-rechtse coalitiepartner Lega lag dwars tegen de vaccinatieverplichting vanaf vijftig jaar, met het argument dat de meeste zieken een stuk ouder zijn. Na een intensief debat werd het decreet wat afgezwakt, maar premier Mario Draghi is tevreden met het resultaat.
Hij breidde ook de vaccinatieplicht, ongeacht de leeftijd, uit naar het universiteitspersoneel. Sinds maart 2021 geldt er al een vaccinatieplicht voor zorgpersoneel. Die verplichting werd later uitgebreid naar onderwijzend en administratief personeel op scholen en naar de ordediensten.
Coronacertificaat
Weinig Europese landen gaan zo ver als Italië, dat de voorbije zomer een verplicht coronacertificaat invoerde voor wie binnen in een restaurant of café wil plaatsnemen. In oktober werd die verplichting ook op de werkvloer ingevoerd, waarbij werknemers moesten kunnen aantonen dat ze gevaccineerd, genezen of onlangs negatief getest waren. Straks volstaat dat negatieve testresultaat dus niet langer voor vijftigplussers om naar hun werk te gaan.
Wie vanaf maandag het openbaar vervoer neemt, heeft niet meer genoeg aan een negatieve coronatest. Een bewijs van vaccinatie of genezing wordt ook daar noodzakelijk. De toegang tot heel wat overheidskantoren wordt ook strenger, maar daar volstaat dan weer wél een negatief testresultaat.
De grote meerderheid van de Italianen snapt wel dat strenge regels nodig zijn, maar velen breken zich het hoofd over de kluwen aan maatregelen, die ook nog eens om de haverklap veranderen. En winkeliers mopperen dat zij de controleurs zijn geworden van de staat.
De overheid lijkt ongevaccineerden er met een veelvoud aan regels van te willen overtuigen dat de prik zetten het leven een stuk praktischer maakt. Net als de Franse president Emmanuel Macron, met wie hij het goed kan vinden, wil premier Draghi niet-gevaccineerde burgers het (sociale en publieke) leven zo lastig mogelijk maken en hen zo indirect tot vaccinatie dwingen.