Hij begreep hoe Piet Mondriaan dacht, keek, zocht en schilderde

Mondriaan-kenner en oud-Kunstmuseum-conservator Hans Janssen is Tweede Kerstdag op 67-jarige leeftijd overleden. Janssen was al een tijd ziek.

Janssen trad op 1 augustus 1991 in dienst als hoofd van de Afdeling moderne kunst van wat toen nog het Haags Gemeentemuseum heette. Tot aan zijn pensionering in de zomer van vorig jaar stelde hij vele tentoonstellingen voor het museum samen. Daarvoor werkte Janssen bij het Bonnefantenmuseum in Maastricht.

Benno Tempel, de directeur van het Kunstmuseum, noemt Janssens dood „een groot verlies voor kunsthistorisch Nederland”. Tempel prijst zijn enorme kennis en avontuurlijke geest en noemt Janssen een mentor voor vele jonge conservatoren en een vraagbaak voor collega’s.

Tempel: „Hans heeft er met baanbrekende tentoonstellingen over Mondriaan en De Stijl voor gezorgd dat het Kunstmuseum is gaan gelden als hét kenniscentrum voor Mondriaan. Toen hij eens op bezoek ging bij het Museum of Modern Art in New York werd hij tot zijn verbazing als een popster welkom geheten door een ontvangstcomité van restauratoren en een conservator. Zij wilden graag met deze grote Nederlandse kenner samen naar de Mondriaan-schilderijen van het MoMA kijken.”

Janssen publiceerde vele tentoonstellingscatalogi. In 1990 verscheen van zijn hand een oeuvrecatalogus van de werken op papier van de Amerikaanse kunstenaar Richard Serra, al faxend tussen de VS en Nederland tot stand gebracht.

Biografie

Janssens belangrijkste publicatie is beslist de in 2016 verschenen biografie Piet Mondriaan. Een nieuwe kunst voor een ongekend leven. Tempel: „Janssen wist zoveel over Mondriaan dat hij nog nooit had opgeschreven. Ga naar huis, zei ik daarom tegen hem, en tik dat boek.”

Anderhalf jaar later verscheen een ruim 600 pagina’s tellend levensverhaal waarin Janssen in het hoofd van de kunstenaar kroop en zich verregaand met hem vereenzelvigde. De recensent van Trouw schreef: „We horen Mondriaan denken, kijken, zoeken en uiteindelijk de kwast op het doek zetten.”

Lees ook dit interview met Hans Janssen: Mondriaan en Van der Leck verbaasden elkaar

Vlak voor zijn dood hoorde Janssen dat volgend jaar bij de Britse uitgever Ridinghouse een Engelse vertaling van zijn Mondriaan-biografie zal verschijnen.

Janssen laat een vriendin en drie kinderen uit een eerder huwelijk na.