Een grimmig jaar

Lockdown en avondklok

Het jaar begint in Amsterdam zoals het eindigt: in complete lockdown. Winkels dicht, horeca dicht, theaters dicht. Vanaf 23 januari zijn de straten helemáál uitgestorven, als er een landelijke avondklok wordt ingesteld: na 21.00 uur mag niemand meer zonder geldige reden naar buiten. Het leidt tot ongekend rustige avonden in de hoofdstad – op wat illegale feestjes na. Op 31 maart gaat de avondklok naar 22.00 uur, 28 april wordt hij weer opgeheven.

 

Rellen op Museumplein

Op het Museumplein lopen protesten tegen de coronamaatregelen op 17 en 24 januari flink uit de hand. Demonstraties op het plein mogen niet van burgemeester Halsema, maar oud-marktkoopman Michel Reijinga roept tegenstanders van het kabinetsbeleid op om te komen ‘koffiedrinken’. De ME veegt het plein schoon, waarbij demonstranten politieagenten en zelfs paarden aanvallen. Er worden honderden arrestaties verricht. In de weken en maanden erna blijven de demonstranten naar het plein komen.

 

Overval in Noord: wildwest

Een gewelddadige overval bij Schöne Edelmetaal in Amsterdam-Noord zorgt in mei voor grote consternatie. Een wildwest-achtervolging, waarbij de overvallers vanuit hun vluchtauto met machinegeweren op de politie schieten, eindigt in een weiland bij Broek in Waterland. Één overvaller wordt gedood, vijf gearresteerd. Later die dag wordt nog een zesde verdachte opgepakt. Van de buit (meer dan 50 miljoen euro) is nog altijd ruim 4 miljoen euro zoek.

 

Excuses slavernij, Keti Koti

Als eerste gemeente in Nederland biedt Amsterdam bij monde van burgemeester Halsema excuses aan voor de „actieve betrokkenheid” van het stadsbestuur bij de slavernij. De datum is zorgvuldig gekozen: 1 juli, Keti Koti, de viering van afschaffing van de slavernij. „Het is tijd om het grote onrecht van de koloniale slavernij te metselen in de identiteit van onze stad”, zegt Halsema in een toespraak bij het Nationaal Monument Slavernijverleden in het Oosterpark.

 

Laurens Ivens treedt af

Wethouder Laurens Ivens (Wonen, SP) treedt begin juli af als blijkt dat hij zich al jaren ongepast gedraagt jegens ambtenaren. De vrouwen, zo staat in een integriteitsonderzoek, ervaren Ivens’ gedrag als „overdonderend, seksualiserend en grensoverschrijdend”. Later blijkt dat hij ook contact heeft gezocht met vrouwen die zich voor hulp tot de gemeente hebben gewend. Ivens wordt als wethouder opgevolgd door Jakob Wedemeijer.

 

Moord op Peter R. de Vries

Het is de wandeling die Peter R. De Vries altijd van de studio van RTL Boulevard naar de parkeergarage in de Lange Leidsedwarsstraat maakt. Deze keer haalt hij zijn auto niet. Op 6 juli wordt De Vries neergeschoten, negen dagen later overlijdt hij. Burgemeester Halsema noemt hem „een nationale held”. Honderden Amsterdammers leggen bloemen op de plek des onheils, het afscheid in Theater Carré brengt duizenden mensen op de been.

 

Nationaal Holocaust Namenmonument

Op 19 september onthult koning Willem-Alexander het Nationaal Holocaust Namenmonument aan de Weesperstraat. Op de zigzaggende muren staan de namen, geboortedata en leeftijden van ruim 102.000 Nederlandse Joden, Sinti en Roma die door de nazi’s zijn vermoord. Bij de opening verwijst premier Mark Rutte naar Abel Herzberg, die schreef dat om het kwaad te snappen elk slachtoffer een biografie verdient. „Vandaag krijgen ze hun naam terug.”

 

Belwinkels massaal overvallen

De schappen van Amsterdamse belwinkels zien er vanaf november leeg uit. Na de zesde overval in twee weken tijd besluiten telefoonproviders de voorraden uit de winkels te halen. De veelal minderjarige overvallers jagen met (namaak)vuurwapens en messen medewerkers de stuipen op het lijf. De gemiddelde prijs van een smartphone ligt boven de 1.000 euro, wat de gadgets tot een aantrekkelijke buit maken.

 

De stad gaat weer open

Langzaam gaat Amsterdam in het voorjaar weer open. Eerst zijn er testevenementen, vanaf 5 juni mag de horeca weer gasten binnen ontvangen. Niet alles kan nog, maar samen voetbal kijken tijdens het EK, waarvan drie wedstrijden in de Johan Cruyff Arena worden gespeeld, is mogelijk. Zelfs voor nachtclubs lonkt weer perspectief. Maar net zoals Oranje er in de achtste finale meteen uitvliegt, is ook de heropening van het nachtleven van korte duur.

 

‘Dansen met Janssen’

De gehoopte summer of love duurt precies twee weken. Twee weken waarin veel Amsterdamse jongeren denken veilig te kunnen ‘dansen met Janssen’. Na een enorme besmettingspiek moeten de clubs op 10 juli alweer dicht. En toch, het warme weer droeg de belofte in zich van die ouderwetse Amsterdamse broeierige zomers. Voor wie op een zomerse dag langs de terrassen fietste, was corona even heel ver weg.

 

Weer terug in lockdown

Het jaar eindigt zoals het begon. Uit vrees voor een scherpe stijging van het aantal patiënten door de omikron-variant gaat Nederland vanaf 19 december weer volledig in lockdown. Net als vorig jaar gaat er vlak voor de kerstdagen een streep door de rekening van theaters, cafés en restaurants. En dus worden de terrasstoelen wéér naar binnen gehaald, worden theatervoorstellingen wéér verschoven en is het wéér… stil in Amsterdam.