Vuurwerk is dit jaar verboden, maar er zijn de afgelopen weken al zeker drie vuurwerkslachtoffers gevallen. Een jong kind kwam Tweede Kerstdag op de spoedeisende hulp van het Rotterdamse Franciscus Gasthuis & Vlietland waar Pol Stuart aan het werk was binnen met „ernstig handletsel”. De groep jongens had, zeiden ze, een Cobra 6 (zwaar knalvuurwerk) gevonden en opnieuw afgestoken. Ook in Utrecht en Drenthe kwamen vuurwerkslachtoffers binnen, onder wie een kind dat vuurwerk in zijn oog had gekregen.
Het verbod is sinds 19 november van kracht om te voorkomen dat de overbelaste ziekenhuizen tijdens Oud en Nieuw ook nog vuurwerk-slachtoffers moeten helpen. Vorig jaar was dat ook zo; en sowieso zal in de toekomst alleen nog siervuurwerk worden toegestaan.
Maar de knallen die nu al in sommige woonwijken te horen zijn, wijzen erop dat er wel degelijk vuurwerk is, en ook wordt afgestoken.
Wat in Nederland verboden is dit jaar, is in België toegestaan. Over de grens mag er worden gekocht én afgestoken. Vuurwerk is bovendien goedkoper in België en er mag, ook in normale tijden, meer worden verkocht dan in Nederland.
Op zoek naar parkeerplek
In de straten van het kleine grensplaatsje Baarle-Nassau/Baarle-Hertog zoeken rijen auto’s, met veelal Nederlandse kentekens, op een doordeweekse dag naar een parkeerplek. De bestuurders hebben één doel: vuurwerk halen. Zes vuurwerkzaken in het dorp (7.000 inwoners) bedienen de overwegend Nederlandse clientèle.
Bij veel zaken, zoals het grotere Zena, staat buiten een lange rij. Klanten wachten uren, want hier kunnen ze vrij kopen zonder bestelling vooraf. Ze eten friet, roken een sigaretje, en klagen niet. Zo’n 90 procent is man.
Jeroen Cornelisse, eigenaar van Dolfijn Vuurwerk, heeft het praktischer aangepakt: elke klant moet vooraf bestellen en krijgt een tijdslot van een kwartier om zijn vuurwerk op te halen. „Daarom zijn onze rijen veel minder lang dan elders in het dorp.” De sfeer is goed, zegt hij, men heeft er veel voor over. „Sommige klanten zitten drie uur in de auto, vanuit Groningen.”
Een zwarte Audi remt voor Dolfijn Vuurwerk aan de Chaamseweg. Het raampje gaat omlaag. „Kunnen we hier vuurwerk krijgen?”, roept de bijrijder. „Alleen als u heeft besteld”, antwoordt de bewaker van het uitgiftepunt. Het raampje gaat omhoog, de Audi rijdt weer verder.
:format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2019/07/fritsartikel-1.png)
De wachtenden in de rij voor deze zaak, die al een half uur in de regen staan, kijken tevreden: zij hebben online vuurwerk besteld en mogen het zo ophalen. Mondkapje op en hooguit twee klanten tegelijk in de kleine, vrolijk verlichte zaak. De één geeft er 50 euro uit, vertelt Cornelisse, de ander 150 euro.
Een vrouw die na een half uur buiten wachten haar vuurwerk heeft opgehaald, sjouwt met een grote witte plastic zak naar een auto aan de overkant op de stoep. Haar man stapt uit en helpt haar inladen.
Gepantserde brandweerauto
De politie in Rotterdam, waar knalvuurwerk ook werd gebruikt bij rellen, is er al weken mee bezig. „Onze vuurwerkteams zijn al een aantal weken actief in de wijken. Inmiddels is meer dan tweeduizend kilo vuurwerk in beslag genomen en zijn er meer dan vijftig arrestaties verricht. „Dit blijven wij doen”, meldt de Rotterdamse politie desgevraagd.
De brandweer in Rotterdam maakte dinsdag bekend tijdens de jaarwisseling voor het eerst te zullen uitrukken met een gepantserde brandweerauto – tijdens de Coolsingelrellen op 19 november werden brandweermannen belaagd door relschoppers.
De politie in Den Haag is ook „voorbereid op de jaarwisseling”, meldt de woordvoerder. Recent werd 5.500 kilo vuurwerk in het nabijgelegen Poeldijk in beslag genomen, en er zijn wat kleinere hoeveelheden gevonden na tips. „Je houdt niet tegen dat er wát vuurwerk wordt afgestoken”, zegt de woordvoerder. „We kunnen niet op elke hoek staan.” De politie, die massaal op de been zal zijn, zegt vooral de hulpverleners te willen beschermen.