In Den Haag zet de huisarts die boosterprik dan maar zelf, 2.600 stuks

Als ware het de climax van een mierzoete kerstfilm in coronatijd, zo zindert de Anglicaanse kerk in Den Haag woensdagavond van het leven.

Te midden van een opgetuigde boom en een kerststalletje zetten in blauwe pakken gehulde vrijwilligers de ene na de andere boosterprik. In de rij, die zich buiten rond de kerk krult, gaan pizza’s rond. Wie naar buiten loopt juicht: men voelt zich weer veilig voor de klas, durft weer kwetsbare familie te bezoeken of mag alsnog op wintersport. In het bruisende kerkgebouw kijkt de pastoor goedkeurend toe.

En toch: een helemaal vredig kerstverhaal was dit allerminst, vertellen Daisy Pors, Chris Mos en Wouter Dikker, de drie Haagse huisartsen die ervoor zorgen dat er woensdag in de kerk 2.600 prikken worden gezet. Het ene moment is er de arts van de GGD die hen op eigen initiatief te hulp schiet, dan weer wisselt de instantie van mening of zorgt het ministerie voor gedoe.

„Steeds werden er mensen teruggefloten”, zegt Pors een dag later in hun praktijk in de gelijknamige Archipelbuurt, de Haagse diplomatenwijk. „Gelukkig zijn er mensen die tegen de stroom in wilden zwemmen en hielpen”, zegt Mos.

De twee artsen zijn euforisch, maar ook bezorgd. Een dag na hun massale prikactie hebben de artsen geen idee of ze de duizenden euro’s aan gemaakte kosten vergoed zullen krijgen.

Doe maar de hele praktijk

Tot nu toe staan de huisartsen in de boostercampagne, tot hun eigen ergernis, aan de zijlijn. Het is de GGD die de vaccins aangeleverd krijgt, ze vervolgens distribueert én uiteindelijk zet. Maar zaterdag, een week geleden, ziet Pors een gaatje.

Lees ook: De dokter, de dominee en een boosterrally in Rouveen

Het begint met een tip van de Haagse huisartsenkoepel. Die schrijft in een e-mail aan alle lokale artsen dat het voor hen toch mogelijk is een paar vaccins aan te vragen, voor niet-mobiele ouderen. Die zouden dan wél kunnen worden ingeënt door de huisarts.

Pors: „Ik belde mijn vaste contactpersoon bij de GGD en vroeg: kan ik niet de patiënten die ik eerder dit jaar AstraZeneca gaf op mijn praktijk ook de derde prik geven? Doe mij maar tweehonderd vaccins. Toen zei ze: ‘Joh, van mij mag je je hele praktijk wel vaccineren?’ Een grapje, dacht ik, maar ze meende het.”

De hele praktijk, dat zijn duizenden mensen.

„En toen dachten wij…”, zegt Mos. Pors: „…dit is een opening!”

Mos: „We kunnen dit. Hoe druk het ook is. Hoe zeer het water ons als huisartsen ook aan de lippen staat. We kunnen straks niet aan het kerstdiner zitten in de wetenschap dat je dit had kúnnen doen, en het niet hebt gedaan. Die vaccins krijgen we wel weggeprikt.”

Het hele weekend lang treffen de huisartsen voorbereidingen om zoveel mogelijk buurtbewoners te vaccineren – en als er vaccin overblijft, vinden ze wel een manier om die voorraad weg te prikken. Terwijl premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge op zaterdag in een persconferentie de nieuwste lockdown afkondigen, hangen ze aan de lijn met de branchevereniging van apothekers: die heeft nog een paar duizend enveloppen over. Handig, want de Primera is dicht. Ze kopen bij vier supermarktvestigingen alle postzegels op. Zondag trommelen ze familie en vrienden op om urenlang brieven te vouwen.

„En toen stopte de printer ermee!’’ lacht Pors. „Daarna dacht ik: dan doen we het maar per mail. Maar dat werden uiteindelijk zoveel mailtjes, dat we als spammers werden aangemerkt en op een zwarte lijst belandden.” Mos: „Alsof we een stel Russische hackers waren.”

Geen GGD’tje spelen

Een dag later begint ook de GGD te morren. Eigenlijk zijn er niet genoeg mensen om alle vaccins ‘op te trekken’, te preparen. En kunnen alle gevaccineerden zo wel correct worden geregistreerd? Dinsdag in de Tweede Kamer laat Hugo de Jonge weten dat het „niet de bedoeling [is] dat huisartsen GGD’tje gaan spelen”. De steun vanuit de overheid valt weg.

Dinsdagavond ziet alles er onzeker uit. „We hoorden van collega’s dat de GGD in Brabant alle initiatieven van huisartsen daar had afgeblazen”, vertelt Pors. „Maar wij hadden alles al geregeld en minstens zevenduizend euro aan kosten gemaakt.”

De overheid zegt nu: dit was niet door ons goedgekeurd, dus jullie krijgen het geld niet

Chris Mos huisarts in Den Haag

Pors en Mos zetten door. Wat moeten ze anders? Dankzij hun brieven en mails blijken de meeste buurtbewoners van de prikdag te hebben gehoord. Mond-tot-mondreclame doet de rest. De Engelse kerk blijkt bereid om als priklocatie te dienen. En als woensdagochtend, op de prikdag, blijkt dat de plaatselijke GGD te weinig ‘optrekkers’ heeft omdat de helft met corona thuiszit, trommelen de huisartsen zelf extra artsen en apothekers op om mee te helpen.

Het werkt. De hele Archipelbuurt, jong en oud, loopt die woensdag de kerk in. Leraren van de scholen uit de omgeving hebben een oproep van de praktijk gekregen, net als de leden van de kerkgemeenschap. Zij komen massaal opdagen om als vrijwilliger bij te springen.

Lees ook dit interview met GGD-voorzitter André Rouvoet: ‘Wat we nu gaan doen, is nog nooit vertoond’

Als de GGD aan het eind van de middag nog eens honderden vaccins aflevert, plaatsen de huisartsen een melding op de website PrullenbakVaccin.nl. Vanaf dat moment staat er de rest van de avond een rij voor de deur, tot de laatste prik is gezet. Er wordt geklapt. „Ik sta hier in een tot leven gekomen kerststal”, zegt een uitgelaten Mos tegen de grote groep vrijwilligers. „En nu wil ik een borrel.”

Toch zijn ze er nog lang niet klaar mee, vertellen Pors en Mos nadien. Ze hebben kosten gemaakt: voor de enveloppen, het papier, de postzegels, de inkt. Hun praktijk was drie dagen dicht om alles voor te bereiden. „Maar de overheid zegt nu: dit was niet door ons goedgekeurd, dus jullie krijgen het geld niet”, zegt Mos. „We hebben geen idee hoe we dit gaan oplossen.”