Europese Commissie begint inbreukprocedure tegen Polen voor afwijzen Europese recht

Tuchtkamer Poolse rechters besloten in twee uitspraken, op 14 juli en 7 oktober dit jaar, dat Europese verdragen onverenigbaar zijn met de Poolse grondwet, en gaven aan het nationaal recht voorrang.
Polen kwamen in oktober bijeen om zich uit te spreken voor het lidmaatschap van de Europese Unie, nadat het Constitutionele Hof de Poolse grondwet boven de Europese stelde.
Polen kwamen in oktober bijeen om zich uit te spreken voor het lidmaatschap van de Europese Unie, nadat het Constitutionele Hof de Poolse grondwet boven de Europese stelde. Foto Kacper Pempel/Reuters

De Europese Commissie begint een inbreukprocedure tegen Polen, voor het betwisten van het primaat van het Europese recht in twee recente zaken. Dat heeft de Europese Commissie woensdag bekendgemaakt. De hoogste Poolse rechters besloten in twee uitspraken, op 14 juli en 7 oktober dit jaar, dat Europese verdragen onverenigbaar zijn met de Poolse grondwet, en gaven aan het nationaal recht voorrang. Polen heeft twee maanden om op de aanklacht van de Europese Commissie te reageren. Als een reactie uitblijft, kan de Commissie naar het Europese Hof van Justitie stappen.

In juli oordeelde het Poolse Constitutionele Hof dat het land zich niet hoeft te houden aan interim-maatregelen die het Europees Hof van Justitie had opgelegd. In oktober gingen de rechters een stap verder: uitspraken van het Europese Hof in Luxemburg zouden niet bindend zijn, en nationale politici zouden secties van het Europese recht mogen negeren.

Het twistpunt in deze zaken is een serie hervormingen die de conservatief-nationalistische regering van Polen in de laatste jaren heeft ingevoerd: er kwam een tuchtkamer die kritische rechters ontsloeg, kandidaten die al voor het Constitutionele Hof benoemd waren, werden op het laatste moment vervangen voor conservatief-nationalistische kandidaten. Die hervormingen zijn niet in lijn met de Europese basisvoorwaarden voor onafhankelijke rechtspraak, vond de Europese Commissie.

Het uitkleden van de Poolse rechtsstaat heeft al tot meer inbreukprocedures geleid. In 2019 begon de Europese Commissie eenzelfde procedure vanwege de politisering van de Poolse rechtsstaat, omdat „het disciplinaire regime voor rechters de rechterlijke onafhankelijkheid in Polen ondermijnt”.

In april 2020 begon de Commissie nog een inbreukprocedure, met betrekking tot het rechtssprekende orgaan in Polen. In maart 2021 daagde de Commissie Polen voor het Hof van Justitie. Toen op de aanklachten in oktober dit jaar nog niet gereageerd was, besloot het Europese Hof een boete van één miljoen euro per dag aan Polen op te leggen, zolang niet aan de eisen van de Europese Commissie voldaan wordt. Het totale bedrag wordt mogelijk ingehouden op de Europese subsidie aan het land.

Lees ook: Deze Poolse rechter laat zich niet intimideren