Eén keer stampen op brandend siervuurwerk en de luide dreun van illegaal knalvuurwerk is vrijwel geëvenaard. Dat blijkt dan ook het doel te zijn achter deze nieuwe challenge die momenteel populair is onder jongeren op video-app TikTok. Maar het gevolg blijft lang niet altijd beperkt tot een harde knal. Brandwondencentra stellen dat de challenge leidt tot een toename in vuurwerkletsel onder kinderen. Zo kan de schoenzool doorbranden, met derdegraads brandwonden tot gevolg, meldt een woordvoerster van de Nederlandse Brandwonden Stichting aan het ANP. „Dan moeten ze vaak geopereerd worden en soms ook een huidtransplantatie ondergaan.”
Volgens de woordvoerster zagen verschillende brandwondencentra elk al zeker vijf jonge slachtoffers van vuurwerk vorige week. Meer dan in andere jaren rond deze tijd. Normaal gesproken ligt de piek immers pas tussen Kerst en Oud en Nieuw.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/12/data78786776-e32158.jpg)
Dat jongeren zo aanslaan op deze challenge komt volgens jongerenonderzoeker Nina Hoek van Dijke voornamelijk doordat mensen rond het veertiende levensjaar erg geneigd zijn tot kopieergedrag. „Jongeren maken zich dan steeds meer los van hun ouders en ontwikkelen zo hun eigen identiteit. Daarbij hoort ook bepaalde dingen doen om bij een groep te horen.” Het algoritme van TikTok versterkt en stimuleert dat nog eens: „Je ziet je vrienden iets doen wat er op film grappig uitziet.”
Voor mannen en vrouwen duurt het vervolgens tot het 25e tot 27e levensjaar voordat het puberbrein uitontwikkeld is. Daarna neemt de hang naar experimenteren, uitproberen en een kick flink af, stelt Hoek van Dijke.
Om jongeren meer bewust te maken van de gevaren van siervuurwerk start de Nederlandse Brandwonden Stichting een campagne getiteld ‘Geen kinderspel’. De term ‘kindervuurwerk’ – die vaak voor siervuurwerk wordt gebezigd – is misleidend, zegt Martin Baartmans, kinderarts bij het brandwondencentrum in het Rotterdamse Maasstad Ziekenhuis, tegen het ANP. „Men denkt dat kinderen met dit vuurwerk kunnen spelen. Maar niets is minder waar. Wij zien in het brandwondencentrum regelmatig dat het ernstig mis is gegaan tijdens het spelen met kindervuurwerk.”