Altijd al minister van Financiën willen worden?Zeven argumenten om het niet te doen

Waarschuwing! In de formatie van het nieuwe kabinet wordt het, zoals men dat in Den Haag noemt: ‘poppetjes’-tijd. Wie wordt minister? Wie blijft? Wie krijgt functie elders? Mocht u belangstelling hebben voor of gevraagd worden als minister van Financiën... Zeg dan: nee.

Waarom? Hier zijn de zeven argumenten.

Een. U zit nog jaren met de Toeslagenaffaire. De afhandeling kunt u delegeren aan een staatssecretaris, maar het is wel úw ministerie. De tragiek van falen is intern sfeerbedervend.

Twee. U verliest aan macht. Het Europese Stabiliteits- en Groeipact (SGP), dat limieten stelt aan staatsschuld en begrotingstekorten, is passé. Het wordt vanwege de bestrijding van de coronapandemie niet meer nageleefd. Als het SGP terugkomt, zullen de begrotingsteugels losser blijven.

Drie. Deze losse regels ondermijnen intern én extern uw positie als zuinige boekhouder. Intern, in het kabinet, tegenover ministers met extra uitgaven (volksgezondheid, onderwijs). Extern tegenover de kiezers. Zuinige ministers van Financiën waren populair. En nu? Een stemmentrekker bij de volgende verkiezingen? De grootste partij worden? Vergeet het maar.

Lees ook dit opinie artikel: KLM heeft in zijn huidige vorm geen toekomst

Vier. U verliest nog extra aan invloed omdat klimaatpolitiek prioriteit heeft. De nieuwe Macher (m/v) in het kabinet is de minister van Economische Zaken en Klimaat. Die zet voor decennia de lijnen uit. U niet. U volgt.

Vijf. De nieuwe minister van Financiën kan zomaar de boeman blijken van duizenden horeca-, detailhandels-, cultuur- en toerismeondernemers die aan de grond (komen te) zitten door de pandemie. Het bedrijfsleven heeft uitstel van belastingbetaling gekregen voor een bedrag dat kan oplopen tot 22 miljard euro. U doet het nooit goed. Als u de schulden kwijtscheldt, klagen bedrijven die wél netjes hebben betaald. Als u schulden niet kwijtscheldt en bedrijven failleren, bent u de hardvochtige vrek.

Zes. Als grootaandeelhouder van twee banken (ABN Amro en Volksbank) en van NS zit u met een strategische miljardenpuzzel. Wat moet de overheid met twee banken? Overleeft NS de krimp van het bedrijf nu buitenlands vervoer (Duitsland, Verenigd Koninkrijk) deels wegvalt?

Zeven. Als aandeelhouder van Schiphol, van Air France-KLM én van KLM zit u met een existentieel probleem. Schiphol en KLM vormen het luchtvaart-industrieel complex: heel lang heel machtig. Want ze boden economische groei én banen. Maar nu? Air France-KLM en KLM zijn beladen met schulden. De staat houdt ze overeind terwijl corona zijn tol eist en ‘duurzame luchtvaart’ nog moet worden uitgevonden. KLM is nauw verbonden met Schiphol, een staatsdeelneming. Schiphol is volgens de overheid cruciaal om Nederland als hoofdkantorenland aan de man te brengen.

Minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) kocht begin 2019 op de beurs ongeveer 14 procent van de aandelen Air France-KLM. Dat moest Nederland een extra sterke positie geven in het bedrijf, want ‘wij’ hadden dan evenveel aandelen als de Franse staat. Dat bleek een misrekening toen de luchtvaartmaatschappij eerder dit jaar extra aandelen verkocht. De Fransen kochten die wel, Nederland niet. De stand nu: Frankrijk bezit bijna 29 procent, Nederland ruim 9 procent. Nederland trok een grote broek aan en struikelde.

Van (top)managers wordt wel eens klagend gezegd: hun mislukte beslissingen worden pas duidelijk als ze weg zijn. Dan mag hun opvolger puinruimen.

Daarom is Hoekstra de ideale kandidaat op Financiën. Laat hem zijn karwei afmaken. Wat was zijn verkiezingsleus bij de laatste verkiezingen? Nu doorpakken.