Kabinet wil voorrang voor eigen inwoners bij nieuwbouwwoningen mogelijk maken

Het kabinet wil dat gemeenten de mogelijkheid krijgen eigen inwoners voorrang te geven bij het kopen van een nieuwbouwwoning. Onder de wijziging van de Huisvestingswet, die momenteel ter consultatie voorligt, moeten gemeenten 30 procent van hun nieuwbouwwoningen tot 355.000 euro kunnen toewijzen aan eigen inwoners. Het gaat dan om mensen met een „economische of maatschappelijke binding” met de gemeente.

Het instellen van een voorrangsregeling is altijd omstreden geweest, omdat het ingaat tegen het grondrecht op vrije vestiging. Momenteel kunnen alleen gemeenten op de Waddeneilanden kopers van buiten uitsluiten en moeten andere gemeenten zwaarwegende redenen hebben om het recht op vrije vestiging via toewijzingsregels in te perken.

Demissionair minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken, D66) noemde het eerder „een knelpunt” dat gemeenten geen voorrang kunnen geven aan eigen inwoners. Een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken laat weten het recht op vrije vestiging niet in het geding is. In de toelichting bij het wetsvoorstel wordt een beroep gedaan op het algemeen belang om de schaarste aan woonruimte tegen te gaan. Beroepsgroepen met een „vitaal belang voor de lokale en regionale samenleving” krijgen in het wetsvoorstel voorrang. Daarnaast kunnen gemeenten nadere voorwaarden voor doelgroepen opstellen.

Gemeenten positief

Uit een rondgang van de Volkskrant blijkt donderdag dat gemeenten veel voelen voor de voorgenomen wetswijziging. Zij geven aan te maken te hebben met veel kopers uit de Randstad, die hun huis veelal met een flinke overwaarde verkocht hebben, en bewoners uit gemeenten buiten de Randstad vervolgens aftroeven op de woningmarkt.

PvdA-wethouder Songül Mutluer van Wonen in Zaanstad schetst de problematiek in het NOS Radio 1 Journaal: „Wij hebben veel mensen uit Amsterdam die hun huizen voor een zeer groot bedrag verkopen en vervolgens in Zaanstad een hoog bod kunnen doen. Daarmee komen starters die graag in de eigen gemeente willen blijven wonen in de knel.” Mutluer introduceerde in Zaanstad via de Wet ruimtelijke ordening al de mogelijkheid eigen inwoners voorrang te geven op sociale koopwoningen.