Geweld tegen stewards op spoor richting Ter Apel

Arriva ziet het aantal geweldsincidenten op het traject Zwolle-Emmen snel toenemen. Dit jaar telde de vervoerder tot en met oktober al 33 incidenten waarvan aangifte is gedaan. Dat is het hoogste aantal sinds 2016.

Drie Arriva-medewerkers die werken op het tracé, zaten de voorbije maanden langdurig thuis vanwege verwondingen of stress. Zo werd in oktober een machinist op het perron in Zwolle naar de grond gewerkt door een groep jongens en tegen zijn hoofd geschopt. Hij moest naar het ziekenhuis en zit ziek thuis. Een steward sprak in juli een groep spoorlopers aan bij Emmen en kreeg een kopstoot waarvoor hij moest worden geopereerd.

Lees ook de reportage op traject Zwolle-Emmen: De stewards zijn het geweld op het spoor bij azc Ter Apel helemaal zat

Het traject Zwolle-Emmen heeft al jaren last van overlast. De spoorlijn is de enige treinverbinding naar en van het aanmeld- en asielzoekerscentrum in Ter Apel. Elke asielzoeker die aankomt, moet zich in Ter Apel melden. Velen nemen de trein van Zwolle naar Emmen en dan de bus naar het azc in Ter Apel. Daar verblijven ook ruim tweeduizend asielzoekers in afwachting van hun procedure.

De overlast komt vooral van ‘veiligelanders’, zegt regiodirecteur Jieskje Hollander van Arriva. Dat zijn asielzoekers uit voornamelijk veilige landen in Noord-Afrika die geen kans hebben op een verblijfsvergunning in Nederland. Hollander: „Het zijn groepen jonge mannen die voor crimineel gedrag zorgen.” Het aantal incidenten is dit jaar hoger dan de voorbije vijf jaar, alleen in 2016 waren er meer strafbare incidenten, tijdens de vorige hoge vluchtelingeninstroom.

Het personeel heeft de afgelopen tijd gemiddeld vijf keer per maand te maken met heftige incidenten. „Dan gaat het over spugen, slaan, agressie en verwijdering van personen met veel weerstand”, zegt Hollander. „We zijn echt alle grenzen voorbij.”

Arriva zet al jaren op elke trein een steward in en checkt passagiers al op het perron op hun treinkaartje. Toch neemt het aantal incidenten niet af. Hollander: „Ik schaam me dood dat wij er niet in slagen een oplossing te vinden voor onze werknemers.”

Jonge Marokkaanse asielzoekers: de straatjongens van Europa

Arriva vraagt al langer om meer personeel, mét geweldsbevoegdheid. Nu mogen de stewards mensen alleen controleren op hun vervoersbewijs en bij heftige overlast lichtelijk vasthouden. „Het is vernederend voor ons personeel dat ze elke keer de politie erbij moeten roepen voor hulp.”

Wim Eilert, vakbondsbestuurder voor treinpersoneel VVMC zegt: „Er moeten meer stewards op de treinen komen met beter materiaal, zoals handboeien.” In een brandbrief aan de directie van Arriva, ingezien door NRC, lieten medewerkers vorige week weten zich zorgen te maken. „Hoelang moet het nog duren voordat een collega zwaar lichamelijk letsel oploopt?”, schreven ze.

Voor extra personeel met geweldsbevoegdheid is structureel 2,4 miljoen euro nodig. „Provincies, gemeenten en Den Haag spelen de rekening naar elkaar toe”, zegt Hollander. „Onze mensen zitten met de problemen.”