Opinie

Een land van goedzakken moet je niet dwingen

Rosanne Hertzberger

Ik zag deze week het televisieprogramma Vaccinatie Vetes van PowNed. De verslaggevers gingen langs bij de ongevaccineerde Bea, die sinds kort niet meer welkom is bij haar sjoelclubje. Normaal gesproken staan ze elke woensdagavond met elkaar achter de sjoelbak, maar nu mag Bea niet meer komen. „Als zij komt, blijf ik weg”, zeiden ze.

Het is misschien ongepast, dat ik in de week waarin het erom gaat spannen of de ziekenhuizen iedereen in leven kunnen houden, weer over vaccinatiedwang begin. Maar dit land draait niet alleen om ziekenhuizen. Wat er in het ziekenhuis gebeurt, is het gevolg van wat er in het land gebeurt. Ik ben bang dat, wanneer we deze golf, en de volgende golf, en de daarop volgende golf hebben overleefd, Nederland niet meer Nederland zal zijn.

Want het zijn inderdaad de ongevaccineerden die momenteel de drukte in de ziekenhuizen veroorzaken, maar het is de samenleving die ervoor zorgt dat er momenteel tienduizenden coronabesmettingen per dag plaatsvinden. Wat er op die sjoelclub gebeurt is niet alleen hartverscheurend, het is ook compleet onnodig. Kwetsbaren moeten net zo bang zijn voor de gevaccineerde meerderheid als voor die ene ongevaccineerde vriendin. Ik weet niet of het ooit nog lukt dat misverstand recht te zetten.

Drie maanden na de laatste vaccindosis beginnen mensen weer besmet en besmettelijk te raken. Momenteel zorgen uitbraken in goed gevaccineerde landen voor dramatische taferelen. Het virus blijft circuleren, ondanks de hoge vaccinatiegraad. De mensen die wel willen vaccineren maar slecht worden beschermd door vaccins, zoals mensen met downsyndroom, transplantatiepatiënten en kankerpatiënten, lopen daardoor groot risico.

Als we minder virus willen en er geen betere vaccins komen, zullen we onszelf dus steeds opnieuw moeten laten vaccineren. Als je nu ziet hoe landen hun burgers de vaccins momenteel door de strot douwen, doet dat vrezen voor de toekomst. In Oostenrijk kost het vanaf februari 3.600 euro om niet gevaccineerd te zijn. Duitsland doet momenteel onderzoek. U weet natuurlijk wat er dan in ons land volgt. Die dwang gaat niet over twee prikjes. Een injectie is straks een zes maanden abonnement op een vrij leven. De staat zal in de toekomst mensen op straffe van boetes, het afpakken van inkomen en opleiding, en als dat niet genoeg is uitkering, school, kinderopvang – wie weet waar Nederland verder toe in staat is – dwingen hun mouw telkens opnieuw op te rollen.

Ik houd er ook sterk rekening mee dat die dwang niet beperkt blijft tot coronavaccins. Dit land leunt historisch nogal zwaar op goedzakken en vrijwilligerswerk. Mensen komen opdagen als je ze het aardig vraagt. Bijna de helft van Nederland doet vrijwilligerswerk. Dit land draait op kneuterige clubjes, koortjes, scoutings, kerken, orkestjes, carnavalsverenigingen, rotary’s, Roparuns en sjoelclubs als die van Bea. NLdoet zeg maar. Alleen in Denemarken zijn meer verenigingen dan hier.

Als je een verkiezing organiseert komt 80 procent geheel vrijwillig stemmen – ook al levert die stem keer op keer dezelfde coalitie op. 94 procent laat zijn kinderen momenteel vaccineren in het Rijksvaccinatieprogramma. Maar naarmate deze regering met de naald in de hand steeds grotere delen van de maatschappij tegen zich in het harnas jaagt, haken mensen af. Protesteren helpt niet. Stemmen ook niet. Je kunt hoog of laag springen, de overheid dendert gewoon door. Ik weet niet hoe lang het Rijksvaccinatieprogramma nog vrijwillig blijft, als straks blijkt dat mensen niet meer zomaar vrijwillig willen meewerken aan alle goede ideeën voor dit land.

De geschiedenis leert dat het nogal gevaarlijk is om als autoriteit een minderheid te bestempelen als een te mijden ziektekiemen verspreidende bedreiging voor de volksgezondheid. Zulke ideeën gaan soms een eigen leven leiden. De schade zit maar deels in het daadwerkelijke beleid. Wat mensen elkaar aandoen, onder het mom van ‘de wetenschappelijke waarheid’, gesteund door het bestuur van het land, dáár zit het grootste verdriet. Het weefsel dat uiteen wordt gereten. En dat dan blijkt dat het allemaal voor niets is geweest.

Rosanne Hertzberger is microbioloog.