Apple sleept Israëlische spywaremaker voor de rechter

Apple klaagt het Israëlische cybersurveillancebedrijf NSO aan, zo heeft het dinsdag bekendgemaakt. De Amerikaanse techgigant meent dat een klein aantal gebruikers van zijn iPhones slachtoffer is geworden van spionagesoftware van NSO. Deze zogeheten Pegasus-software geeft klanten van NSO – opsporings- en inlichtingendiensten in onder meer Marokko, India, Saoedi-Arabië, Hongarije en Azerbeidzjan – volledige toegang tot de gekraakte smartphone. Onder de getroffen gebruikers was volgens Apple ten minste één Amerikaans staatsburger, een Palestijnse mensenrechtenactivist.

Lees ook Pegasus verschaft zichzelf toegang tot alles op je mobiel

Deze zomer berichtte een consortium van zeventien mediabedrijven over een uitgelekte lijst met ruim vijftigduizend doelwitten van Pegasus. Daarop stonden onder anderen staats- en regeringsleiders, mensenrechtenactivisten, zakenmensen en journalisten, al was niet in alle gevallen aantoonbaar dat hun toestellen daadwerkelijk waren gekraakt.

NSO houdt vol dat het Pegasus alleen verkoopt voor de bestrijding van zware criminaliteit of terrorisme, en het beweert klanten bij gebleken misbruik van de spyware de toegang tot zijn technologie te ontzeggen. Maar onder de doelwitten van Pegasusgebruikers waren ook enkele Hongaarse journalisten, een Indiase oppositieleider, de koning van Marokko en mensen uit de entourage van de in 2018 vermoorde Saoedische dissident Jamal Khashoggi.

Apple noemt NSO in zijn aanklacht een „immorele 21ste-eeuwse huurling”

Ook de Franse president Macron en een groot deel van zijn kabinet behoorden tot de vermoedelijke doelwitten. Dat laatste is pikant: volgens het gerenommeerde techtijdschrift MIT Technology Review stond de Franse regering op het punt de software zelf aan te schaffen toen het nieuws naar buiten kwam. De deal ketste daarop af.

Apple noemt NSO in zijn aanklacht een „immorele 21ste-eeuwse huurling” en eist dat de rechter het bedrijf verbiedt gebruik te maken van software of infrastructuur van Apple. Om in te breken op iPhones, maakte NSO volgens de rechtbankdocumenten Apple-accounts aan, zodat het servers van Apple kon gebruiken om de spionagesoftware bij zijn doelwitten te installeren. Het veiligheidslek dat NSO daarvoor misbruikte, is volgens Apple inmiddels gedicht.

Apple doneert 10 miljoen dollar (8,9 miljoen euro) en een eventueel toegekende schadevergoeding aan organisaties die onderzoek doen naar cybersurveillance.

Amerikaanse sanctielijst

Met de nieuwe rechtszaak stapelen de problemen voor NSO zich verder op. Eerder klaagde Meta, het moederbedrijf van Facebook, NSO al aan, omdat het bedrijf spyware op telefoons had geïnstalleerd via een lek in chatprogramma WhatsApp. Onder meer Microsoft, Alphabet (moederbedrijf van Google) en Cisco sloten zich bij die zaak aan.

Een nog grotere bedreiging voor NSO vormt mogelijk de beslissing van de Amerikaanse regering, eerder deze maand, om NSO, met de Israëlische branchegenoot Candiru, op een sanctielijst te zetten. Het heeft daardoor geen toegang meer tot Amerikaanse technologie. De maatregel maakt het bovendien voor andere bedrijven riskant om zaken met NSO te doen.

Lees ook De Israëlische regering raakt in het nauw door de Pegasusonthullingen

Die laatste stap is ook een flinke tik op de vingers van de Israëlische regering. De cybersurveillancebranche in Israël onderhoudt nauwe banden met de overheid, en voor de verkoop van NSO-technologie aan buitenlandse diensten is een exportvergunning nodig.

Na de Amerikaanse sanctie besloot de beoogde nieuwe topman van het bedrijf, Isaac Benbenisti, van de functie af te zien. Kredietbeoordelaar Moody’s verlaagde eerder deze week de rating van NSO en waarschuwde dat het bedrijf zijn betalingsverplichtingen mogelijk niet meer kan nakomen.