Een verplicht vak ‘duurzaamheid’? Wat betuttelend

Vorige week maakte de Radboud Universiteit bekend dat het vak duurzaamheid een verplicht onderdeel gaat worden van iedere universitaire studie. Alle nieuwe studenten gaan vanuit hun eigen opleiding leren hoe ze een bijdrage kunnen leveren aan duurzaamheidsvraagstukken. „De klimaatcrisis is een complex, wereldwijd probleem. Daarom hebben we de keuze gemaakt om alle studenten vanuit hun eigen discipline na te laten denken over dit probleem”, aldus collegevoorzitter Daniël Wigboldus.

Prima als een universiteit klimaat en duurzaamheid onder de aandacht wil brengen en dit thema als (bij)vak aanbiedt aan alle studenten. Maar het vak verplicht maken, is ronduit betuttelend.

Universitaire studenten zijn doorgaans 18 jaar als ze aan hun studie beginnen. Dat betekent dat ze niet alleen mogen stemmen op een politieke partij die veel of juist weinig aandacht schenkt aan klimaat, het betekent ook dat ze zelf mogen kiezen of ze tijdens hun studie extra kennis tot zich nemen over duurzaamheid en klimaat. Het mooie aan onze moderne vrije samenleving is dat we in hoge mate zelf mogen bepalen waar we ons mee bezig willen houden en waarmee niet. Zolang we ons aan de wet en aan de basisspelregels houden die we met elkaar hebben afgesproken, zolang we met een beetje respect met andere mensen omgaan, kan en mag er veel in dit land. En dus mogen we ook zelf kiezen in welke mate we willen participeren in de samenleving. We hebben het recht om ons overal voor in te zetten maar ook het recht om ons overal van af te sluiten en een teruggetrokken leven te leiden.

Ook studenten hebben de vrijheid om hun studietijd zo in te delen zoals zij zelf willen. De een zal zich volledig storten op de studie, de ander maakt tijd vrij om bestuurlijke ervaring op te doen. En weer een ander zal heel wat uren bijklussen achter de tap van een café om rond te kunnen komen. De een zal blijk geven van een grote maatschappelijke betrokkenheid, de ander zal er niet zoveel mee hebben. En dat mag.

De zorgen om het klimaat zijn groot. Het is begrijpelijk dat de oudere generatie vindt dat we de wereld en het klimaat in goede staat moeten overdragen aan de volgende generatie. Maar het is ook aan die nieuwe generatie om zélf te bepalen hoe zij om wenst te gaan met hun erfenis. Dwang past daar niet bij, dat werkt eerder averechts. Het gaat mis als de alma mater verandert in een dwingende moeder.