Voor ‘2G’ heeft het kabinet echt meer krediet nodig

Is ‘2G’ nodig? Het lijkt over weinig anders te gaan: de vraag of ongevaccineerden, nu de zorg overbelast raakt, de toegang moet worden ontzegd tot cafés en andere ruimtes waar een QR-code is vereist. In het huidige 3G-regime – er is inmiddels ook een pandemie aan vreselijke afkortingen – kan iemand ook toegang krijgen na een negatief testbewijs. Dat zou met 2G (‘alleen toegang met vaccinatie of herstelbewijs’) niet langer kunnen. In het minder goed gevaccineerde Oostenrijk zijn ze al zo ver. In Duitsland ook. Zelfs de avondklok, de heftigste maatregel in Nederland tot nu toe, was generiek: van toepassing op iedereen. Bij 2G zou één groep significant anders worden behandeld dan de rest. Virologisch is dat te verdedigen: ongevaccineerden zijn besmettelijker, en dus zelf trouwens ook kwetsbaarder. Maatschappelijk is dit een ingewikkeld vraagstuk. Met deze stap zou de keuzevrijheid van ongevaccineerden worden ingeperkt, en dat neigt naar vaccinatiedwang.

Lees ook: 2G: gaat een strengere coronapas wel helpen?

Dinsdag debatteert de Tweede Kamer over de nieuwe en aanstaande coronamaatregelen en het is te hopen dat dit op een waardige manier kan, zonder geschifte historische vergelijkingen of geklets over het ontstaan van een dictatuur in Nederland. Dat is niet aan de orde, en het is aan de Kamervoorzitter om te waken over de veelgeprezen Hollandse nuchterheid.

De fundamentele vraag dinsdag: heeft het kabinet voldoende gedaan om een verdere escalatie van maatregelen te rechtvaardigen? Het antwoord luidt: nee. Maatregelen permanent uitsluiten is lastig en nooit verstandig. Wellicht is 2G op een gegeven moment onvermijdelijk, als uiterste redmiddel in een uitzonderlijke situatie. In deze fase van de crisis is het echter moeilijk verdedigbaar. Voor zo’n zwaar besluit heeft dit kabinet te weinig krediet opgebouwd. De vragen stapelen zich op. Zijn de middelen om ongevaccineerden op andere gedachten te brengen wel uitgeput? Waarom grijpt het kabinet zo langzaam in, zelfs als de besmettingen hun schaduw ver vooruit werpen? Waarom wordt er zo snel versoepeld, tegen het gezonde verstand in? Waarom worden fundamentele politieke beslissingen doorgeschoven, naar burgemeester of lokale uitsmijter? Waarom is er steeds gedaan alsof vaccineren alles gaat oplossen, terwijl er nu ondanks een voor Europese begrippen zeer hoge vaccinatiegraad toch weer hard moet worden ingegrepen?

Het kabinet blijft hardnekkig optimistisch als het om corona gaat

Dat er zoveel vragen zijn zou het kabinet te denken moeten geven. Ja, 2G kan werken, maar ook het vertrouwen aantasten. De twijfelaars zullen harder twijfelen. Gevaccineerden zullen daar nog bozer over worden. Anderen zullen juist groeiend ongemak voelen over de groeiende tweedeling en het tot nu toe gegunde vertrouwen in het kabinet verliezen. In een crisis die nog wel even gaat duren, is dat niet wenselijk. Het kabinet moet juist nu mensen nader tot elkaar brengen en niet verder uit elkaar drijven. In deze fase zou het met 2G juist voor dat laatste kiezen: polarisering aanjagen in plaats van vertrouwen opbouwen.

Demissionair premier Mark Rutte zou een voorbeeld moeten nemen aan Femke Halsema. De Amsterdamse burgemeester riep zondag in een videoboodschap op tot verdraagzaamheid. „Juist voor andersdenkenden. Voor ouderen die bang zijn voor het virus, jongeren die onbevangen willen leven, voor gevaccineerden en mensen die gebruik maken van hun onvervreemdbare recht om helaas een andere keuze te maken.” In minder dan tweeënhalve minuut verstrekte Halsema een recept aan Rutte waarmee hij zich als verbindend leider zou kunnen onderscheiden. Het is nog niet te laat.