Zaterdagavond werd Nederland opeens een veel minder gaaf landje dan we altijd zelf vonden. Het Nederlands elftal stond voor schut in Montenegro (waar ligt dat ook alweer?), en Leeuwarden en Breda lieten zien wat er van Nederland zal overblijven als de andere steden hun voorbeeld volgen: een zootje.
Montenegro–Nederland bekeek ik op een verjaarspartijtje tussen (gevaccineerde) mensen die nauwelijks geïnteresseerd waren in de afloop. Dat leert je te relativeren. Ik keek schouderophalend naar het geknoei, zowel van de spelers als van de coach, de ook door mij vaak geroemde Louis van Gaal. Zelfs hij – en dat zegt wat – stond na afloop met de mond vol tanden: „Het is voor mij niet te verklaren.” Waarna hij zijn toevlucht nam tot vage termen als ‘concentratie’ en ‘focus’.
Ik miste het woord ‘zelfoverschatting’. Daar zijn we in Nederland erg goed in. Een paar redelijke wedstrijden van ‘Oranje’ en iedereen, de media voorop, loeit over een naderende wereldtitel. We vergeten dat we te weinig kwaliteit hebben om wereldkampioen mee te worden, misschien zelfs om aan het wereldkampioenschap te mogen deelnemen. Toch geloof ik nog altijd dat Nederland tegen een matig voetballandje als Noorwegen thuis minstens gelijk moet kunnen spelen. Maar misschien wijst dit op de hinderlijke mogelijkheid dat ook ik niet vrij ben van die zelfoverschatting.
In ieder geval hoeven we niet bang te zijn dat Van Gaal weer zo veel zal ‘wisselen’ als tegen Montenegro. Hij gaf impliciet de schuld aan zijn spelers („Functies niet uitgevoerd zoals afgesproken”), maar daar trappen wij niet in, Louis! Het was jij die met allerlei wisselingen de balans volledig weghaalde uit een elftal dat toch al matig op dreef was.
Gras erover.
We moeten door naar de zelfoverschatting in enkele Nederlandse steden. Eerst hadden we burgemeester Halsema die in Amsterdam alleen wilde handhaven bij excessen. Toen was er in Den Bosch een burgemeester die op 11 november niet de komst van 25.000 carnavalsvierders wilde tegengaan. De burgemeester van Breda, Paul Depla, ging nog een stap verder door expliciet toe te staan dat de horeca in zijn stad op zaterdagavond openbleef. In Leeuwarden, waar burgemeester Buma overigens wél streng was voor de horeca, moest de ME optreden tegen relschoppers.
Burgemeesters die het niet zo nauw nemen met door de overheid genomen maatregelen, burgers die zich er met geweld tegen verzetten – het is een ideale voedingsbodem voor nietsontziende politici, zoals Thierry Baudet die zondag, verwijzend naar een nieuwsbrief van Maurice de Hond, schreef: „Hij heeft zo gelijk: de situatie van nu ís met de jaren 30 en 40 te vergelijken. De onvaccineerden (sic) zijn de nieuwe joden en de wegkijkende uitsluiters zíjn de nieuwe nazi’s en NSB-ers. There, I said it.”
De Hond gebruikte in zijn nieuwsbrief niet de scheldwoorden die Baudet hier zo gretig opschrijft. Wel maakte De Hond de bedenkelijke vergelijking met de situatie van de Joden in WO II, waarmee hij het leed van die Joden zonder het te beseffen bagatelliseert.
Als nieuwe nazi én NSB’er sta ik zeer sceptisch tegenover ongevaccineerden en de populistische politici die het kritiekloos voor hen opnemen. Om het in mijn nieuwe taal uit te drukken: sei vorsichtig mit diesen Leuten.