Kroonprinses Amalia: Ik geef mijn leven aan Nederland

Ze heeft zich vier jaar geleden verzoend met haar toekomst als koningin, maar die toekomst nog niet volledig omarmd.

Ze heeft „iets statigs van nature”, maar is ook een tiener die „fokkit” zegt. Ze draait après ski-muziek om wakker te worden. Gebruikt zelfspot om verlichting te brengen in zware gesprekken.

Ze is een perfectionist die álles goed wil doen. Maar erkent ook dat „altijd aanstaan”, haar kan opbreken. Ze praat met een professional als het haar allemaal te veel wordt, maakt haar hoofd leeg op een paardenrug.

Dat is het beeld van kroonprinses Amalia dat oprijst uit het portret dat cabaretier Claudia de Breij maakte, op basis van een aantal gesprekken afgelopen zomer. Die interviews – zo schrijft De Breij eerlijk – voldoen misschien niet aan de Jeroen Pauw-standaard van diepgravende journalistiek. Ze kreeg weliswaar bij haar opdracht „de volledige vrijheid” van de Rijksvoorlichtingsdienst, maar wilde de prinses – die „geweldig openhartig” is – ook beschermen.

Niet omdat Amalia prinses is, wel omdat ze een jonge vrouw is.

Die, zo blijkt, beseft dat weinig van haar leven privé is. Dit boekje (112 pagina’s) is de eerste keer dat zij zichzelf blootgeeft. Het hoefde van haar niet, ze zegt in eerste instantie dat ze „geen Nelson Mandela” is en niets heeft gepresteerd. Het boekje is dan ook bedoeld als kennismaking met de kroonprinses nu ze achttien wordt, zoals eerdere boekjes over Beatrix (door Hella Haasse) en Willem-Alexander (door Renate Rubinstein) dat ook waren.

Zangtalent

De Breij en de kroonprinses vinden elkaar in de muziek. Amalia schreef, organiseerde en zong in een eigen schoolmusical.De Breij noteert: „Haar ouders hebben niet overdreven, ik weet niet wat ik hoor. Ze kan écht heel mooi zingen. (..) Ze heeft volume in huis, veel dynamiek en een heel eigen timbre. Zo’n stem die stoelen doet omdraaien in televisieprogramma’s.”

Nederland zal het niet te horen krijgen. Amalia zegt: „Dan heb ik het idee dat mensen dat kunnen opeisen van mij.” En: „Als iemand het filmt en online zet, is het niet meer van mijzelf.” Alles dat openbaar wordt, wordt nationaal bezit.

Ook het besluit om de jaarlijkse toelage van 296.000 euro terug te storten zolang ze studeert en geen officiële optredens heeft, moet in dat licht gezien worden. Ze zegt tegen De Breij: „Ik wil niet dat mensen nog meer het recht hebben om mij als een gegeven te zien.” Dat terugstorten blijkt ze niet zelf te hebben bedacht, haar ouders dachten er al „langere tijd” over na. De beslissing nam ze wel zelf.

Lees ook: Amalia ziet voorlopig af van uitkering

Hoe meer openbare optredens, hoe meer ze zal worden herkend. „Dan kijkt iedereen naar je alsof je een goudvis op je hoofd hebt”, zegt ze. En dat in een land waar 17 miljoen meningen zijn over wat haar voorbeeldfunctie moet zijn, concludeert De Breij. Amalia wijst erop dat al een half uur na haar geboorte er commentaar was op hoe ze er uitzag. Op haar negende wensten sommigen op sociale media haar toe dat ze zich maar moest ophangen. Om zichzelf te beschermen heeft ze „een muur om zich heen opgetrokken”, vertelt ze.

Lees ook: Amalia lijkt in tegenstelling tot haar vader en grootmoeder weinig tekenen van verzet te tonen’

Ze neemt De Breij mee naar de strandtent waar ze soms werkt. Daar, ziet de cabaretier, is de kroonprinses ongedwongen onder vrienden. Er is „afwezigheid van het ongemak”, signaleert De Breij. Dat soort anekdotes laten zien dat ze dicht bij haar onderwerp is gekomen.

Melodramatisch

Over de monarchie en haar rol daarin is de kroonprinses openhartig. Toen ze negen was, werd haar vader koning. „Die dag van de inhuldiging was ook een grote push de andere kant op. Ik wilde mijn ouders gaan helpen, dat voelde ik heel sterk. In plaats van een last begon ik het ook te zien als een eer.”

Ze toont zich zo meer klaar voor het koningschap dan haar vader op dezelfde leeftijd. Ze zegt: „Ik ben in dienst van Nederland. Ik geef mijn leven aan Nederland.” Dat klinkt melodramatisch, schrijft De Breij. Maar het getuigt wel van realiteitszin: Amalia weet wat er van haar wordt verwacht.

Een zelfde realiteitszin heeft ze ook als het gaat om de invulling van haar koningschap. Ze wil „licht laten vallen op het kleine” in de samenleving. Maar is daarbij afhankelijk van de beperkingen die een kabinet stelt. „Ik kan sowieso niets doen zonder de toestemming van de regering, zonder de goedkeuring van het land. En dat gaat heel ver, je kan me alle kanten op sturen. Tot een bepaald punt natuurlijk.”

Dat punt is haar partnerkeuze. In navolging van haar vader, die ooit zei voor de liefde te zullen kiezen, zegt ze dat als het parlement geen toestemming geeft: „Nou dan moeten we nog maar zien wat ik doe. Ik kan niet kiezen ten koste van mezelf”. Die zelf is romantisch en houdt van mannen met galante manieren (denk: films over keizerin Sissi). Hoe pijnlijk moet het zijn geweest toen ze erachter kwam dat jongens een weddenschap hadden „over wie Amalia het eerste te pakken had”. De winnaar kreeg een 100 euro tegoed in computerspelletje Fifa.

Ze is voorbereid op haar rol, concludeert De Breij na de gesprekken. Maar als mensen de monarchie willen afschaffen, zegt Amalia: „Ze mogen het best doen hoor, dan ga ik ook door met mijn leven.” En tegen haar vader heeft ze gezegd: „Blijf jij maar gewoon lekker gezond eten en veel sporten.”