Reportage

Eenmaal aan het werk valt irritatie over ongevaccineerden weg. Dan is iedereen gelijk

Covidafdeling Utrecht Het UMC Utrecht opent een nieuwe covidafdeling. De vrees is dat de kamers snel vol liggen. „We werken ons nu al meer dan anderhalf jaar de rambam.”

Het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Van de huidige 26 bedden op de IC waren er zondag acht bezet door coronapatiënten. Het merendeel van hen gaf bij binnenkomst aan niet te zijn gevaccineerd.
Het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Van de huidige 26 bedden op de IC waren er zondag acht bezet door coronapatiënten. Het merendeel van hen gaf bij binnenkomst aan niet te zijn gevaccineerd. Foto Tobias Kleuver/ANP

Het is doodstil in de gangen van vleugel C van het Universitair Medisch Centrum Utrecht. „Nog wel”, zegt Geoffrey Brouwer. Het is zondagmiddag. Brouwer staat bij de gereedgemaakte balie van de afdeling die maandagochtend om half acht opengaat voor nieuwe coronapatiënten. Brouwer: „En dat zijn er helaas nogal wat.”

De Rotterdammer is normaliter leidinggevende van een afdeling mediumcare waar mensen herstellen van grote trauma’s of andere chirurgische ingrepen zoals een nieuwe heup. De nieuwe afdeling waarover hij ook de leiding zal hebben, symboliseert het naderende onheil. „Ik vrees dat de kamers in een paar dagen vol liggen.”

Feyenoord-sjaal

Aan een tafel in Brouwers werkkamer iets verderop in het ziekenhuis drinken de verpleegkundigen Yvonne Spetter en Quinty Wagenaar een kop koffie. Over de rugleuning van Brouwers bureaustoel hangt een Feyenoord-sjaal. Met een glimlach en authentiek accent: „Als Rotterdammert verricht ik naast mijn werk in het ziekenhuis ook nog wat ontwikkelingswerk, hier in Utrecht.” Uit alle macht probeert de leidinggevende de moed erin te houden bij zijn verplegend personeel. Iets dat niet meevalt, getuige de huidige uitval van 10 procent. Brouwer: „Het dubbele van wat we normaal hebben.”

En dat terwijl de vloedgolf van nieuwe coronapatiënten nog moet komen. Spetter (38): „Dat is lastig, want het vergt veel om wéér de strijd aan te gaan.” De fysieke en vooral mentale druk die de verpleging ervaart, brengt de gesprekken in de koffiekamer met enige regelmaat op de vele ongevaccineerden die binnenkomen. „Daar zit wel een ergernis”, zegt Spetter. „Maar eenmaal aan het werk, valt die irritatie weg. Dan is iedereen gelijk.”

Ze vertelt over de „hartverscheurende taferelen” die ze ziet door het zo besmettelijke virus. Onlangs nog boden ze hulp aan een ongevaccineerd echtpaar van wie de vrouw ernstig ziek op de afdeling lag en de man in nog slechtere toestand op de intensive care. Dagenlang waren ze van elkaar gescheiden. Spetter: „Vreselijk om dat verdriet te zien.”

Lees ook:We stevenen rechtstreeks af op een zorginfarct

Quinty Wagenaar knikt instemmend bij het verhaal van haar collega. „De helft van de onbeschermden die we hier behandelen, heeft achteraf spijt dat ze zich niet hebben laten vaccineren.” Bij veel van deze mensen lag de weigering van een vaccin aan een gebrek aan goede informatie of het vermogen die tot zich te nemen, valt Wagenaar op. Het is dé reden dat ze zich heeft aangesloten bij het initiatief ‘In gesprek met Utrechters’, waarbij verpleegkundigen en artsen van het ziekenhuis de wijken met de laagste vaccinatiegraad van de stad intrekken om voorlichting te geven. „Er is nog altijd veel onwetendheid over het virus en het vaccin”, zegt ze.

Zeg maar hoofdzuster

Daar weten ze op de zesde verdieping alles van. Met uitzicht over de Domstad leidt de ‘Locatiemanager IC’ Bart Timmermans („Zeg maar: hoofdzuster”) rond over ‘zijn’ intensive care. Daar lag eerder deze week nog een man bij wie hartchirurgen van het ziekenhuis het eerste kunsthart in Nederland implanteerden. Van de huidige 26 bedden op de intensive care zijn er acht bezet door coronapatiënten. Het merendeel van hen gaf bij binnenkomst aan niet te zijn gevaccineerd. Van de meer dan 150 verpleegkundigen en verzorgenden op de afdeling met de hoogste alarmfase van het ziekenhuis is juist ruim 90 procent gevaccineerd. „Dat wringt”, zegt IC-verpleegkundige Petra, die liever alleen met haar voornaam in de krant wil. „We hebben een fantastisch vak, maar we werken we ons nu al meer dan anderhalf jaar de rambam.” Ze heeft de bijval voor het zorgpersoneel in die periode zien veranderen, zegt ze. In een van de gangen van het ziekenhuis hangt een metersgroot spandoek met een tekst die haar gevoel goed samenvat: ‘Van hero naar zero.’

‘Van hero naar zero’ staat op een spandoek in het ziekenhuis

Op de nieuw te openen covidafdeling hangen aan een wand allemaal herinneringskaarten uit die periode van de eerste golf. „Lieve collega’s, wat een mooie ervaring was het om hier vanuit Defensie te ondersteunen. De samenwerking tussen Defensie- en burgerpersoneel was geweldig en gezellig”, heeft een militair met rode pen geschreven.

Op die steun kunnen Petra, haar collega’s op de IC en elders in het ziekenhuis niet langer rekenen. De militairen zijn buiten het ziekenhuis nodig, om de groeiende onvrede in de samenleving als gevolg van de coronacrisis en het „zwalkende” kabinetsbeleid te kanaliseren. „Je mag best weten: het is echt een frustrerende situatie waarin we hier op de IC zitten”, zegt Petra. „Ik heb momenten dat ik denk: ik stop ermee.” Dan roept een collega haar, net als Petra gestoken in beschermende kleding.

Samen lopen ze naar een geïntubeerde coronapatiënt die op zijn buik moet worden gedraaid. Hun leidinggevende Bart Timmermans ziet het tafereel van een afstand aan. Hij wijst naar een andere kamer. „Daar lag laatst een vrouw die moest worden geïntubeerd”, zegt hij. „Net voor de slang werd ingebracht, zei ze tegen haar dochter die naast het bed stond: ‘Kind, laat je vaccineren.’”