Dit blog is gesloten
In dit blog verzamelde NRC op zaterdag 13 november de ontwikkelingen rondom het coronavirus in binnen- en buitenland.
/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/health-coronavirus-australia43699480.jpg)
WHO-baas noemt boostervaccinatiecampagnes westerse landen ‘schandaal’
Het is een schandaal dat westerse landen zich bezighouden met het op grote schaal toedienen van boostervaccins, terwijl in armere landen veel risicogroepen nog wachten op hun eerste dosis. Dat heeft Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vrijdag gezegd. Volgens Tedros worden er elke dag zes keer meer boostervaccins toegediend dan dat er eerste prikken worden gezet in arme landen. „Dit is een schandaal dat nu moet stoppen”, zei hij.
De WHO heeft eerder als doelstelling uitgesproken om voor het eind van het jaar minstens veertig procent van de bevolking van ieder land gevaccineerd te hebben. Om dat aantal te halen zijn er volgens de WHO-directeur 550 miljoen extra vaccins nodig. Tot nu toe zijn er bijna vijfhonderd miljoen vaccins naar 144 landen verscheept via het vaccinprogramma COVAX, dat arme landen ondersteunt in hun vaccinatiecampagnes. Alle landen, op Eritrea en Noord-Korea na, zijn inmiddels begonnen met vaccineren. Desondanks zijn er veel meer vaccins nodig om de campagnes in deze landen op te schalen, zei Tedros.
De WHO-directeur wees in zijn toespraak ook op de situatie in Europa, waar vorige week bijna twee miljoen nieuwe besmettingen en bijna 27.000 sterfgevallen werden gemeld. „Het herinnert ons er opnieuw aan, zoals we keer op keer hebben gezegd, dat vaccins niet in de plaats komen van de noodzaak van andere voorzorgsmaatregelen”, zei hij. „Geen enkel land kan zich eenvoudigweg uit de pandemie vaccineren”.
VolgenDrTedros Tedros Adhanom Ghebreyesus Every day, there are 6 times more boosters administered globally than primary #COVID19 vaccine doses in low-income countries. This is a scandal that must stop now. https://t.co/6in6FNlmBD #VaccinEquity https://t.co/YDt8mVocZC
Horeca Leeuwarden alsnog eerder dicht na overleg met gemeente
Horecazaken in Leeuwarden die van plan waren om na 20.00 uur open te blijven gaan hun deuren waarschijnlijk toch eerder sluiten. Dat meldt persbureau ANP. Veertig horeca-uitbaters uit de Friese hoofdstad wilden uit protest tegen de nieuwe coronamaatregelen langer openblijven. Daarop is de gemeente Leeuwarden in overleg gegaan met de horeca uit de stad.
Ton Eijer, voorzitter van Koninklijke Horeca Nederland in Leeuwarden, had in verschillende Nederlandse media laten weten dat het om een eenmalige actie zou gaan. Eijer zegt tegen Omrop Fryslân dat er vervolgens door de gemeente is gedreigd met een dwangsom van tienduizend euro voor horeca die zich niet aan de maatregelen zouden houden. „Wij gingen er niet vanuit dat de gemeente zou dreigen met een dwangsom. Dat kan niemand betalen”, zegt Eijer. „Niemand zit te wachten op een boete”.
De Leeuwarder burgemeester Sybrand Buma heeft gezegd begrip te hebben voor de actie, maar dat het openhouden van de horeca niet de oplossing is. „Door de deuren open te houden bereik je meer polarisatie dan dat je een boodschap overbrengt”, aldus Buma. In onder meer Den Haag, Breda en Zwolle hebben horecaondernemers ook aangekondigd de deuren open te houden uit protest tegen de coronamaatregelen.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/web-1311binleeuwarden.jpg|//images.nrc.nl/qP9JSNzQzdVFVs0SI2Jdh3QLDco=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/web-1311binleeuwarden.jpg)
Burgemeester Sybrand Buma van Leeuwarden. Foto ANP / Jeroen Jumelet
Frankrijk scherpt coronaregels voor Nederlanders aan, Duitsland zet leger in
Een overzicht van ontwikkelingen rondom de coronacrisis over de grens:
- Frankrijk heeft de coronaregels voor Nederlanders aangescherpt. Niet-volledig gevaccineerde mensen die naar het land toe reizen moeten vanaf nu een testbewijs dat maximaal 24 uur oud is kunnen overleggen. Kinderen onder de twaalf jaar zijn hiervan uitgezonderd. Eerder ging het nog om een testbewijs van maximaal 72 uur oud. Dat heeft het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken laten weten.
- Een federale rechtbank in de Amerikaanse stad New Orleans heeft een voorlopige streep gezet door het plan van de Amerikaanse regering om particuliere bedrijven een vaccinatie- of testplicht op te leggen. De regering wilde dat al het personeel van bedrijven met meer dan honderd werknemers zich voor 4 januari zouden laten vaccineren. Wie zich niet zou vaccineren zou zich wekelijks moeten laten testen. Deze maatregel mag door de uitspraak voorlopig niet worden ingevoerd.
- Het leger in Duitsland wil voor de Kerst twaalfduizend militairen mobiliseren die kunnen meehelpen overbelaste ziekenhuizen te ondersteunen. Daarnaast zullen er eenheden worden ingezet om te helpen met het toedienen van boostervaccinaties en het testen op het coronavirus. Dat meldt de Duitse krant Der Spiegel. Het is niet voor het eerst dat het Duitse leger in actie komt tijdens de pandemie, maar niet eerder werden zoveel militairen klaargemaakt om mee te helpen. In de winter van 2020 en in het voorjaar van 2021 werden circa tienduizend militairen ingezet.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/web-1311buiduitslandcorona.jpg|//images.nrc.nl/TJER20NO7zG-As8nPps7VJrAolU=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/web-1311buiduitslandcorona.jpg)
Een coronapatiënt wordt uit een Duits militair vliegtuig gehaald. Foto Andrei Pungovschi / AFP
Horeca Leeuwarden blijft zaterdagavond open: ‘we zijn er klaar mee’
Tientallen horecazaken in de Friese hoofdstad Leeuwarden houden zaterdagavond hun zaken open, ondanks dat de nieuwe coronamaatregelen dan ingaan. Deze maatregelen houden onder meer in dat horeca om 20.00 uur de deuren moeten sluiten. In een interview met Trouw zegt Ton Eijer van de lokale afdeling van Koninklijke Horeca Nederland dat veertig ondernemers in Leeuwarden zich daar niet aan gaan houden.
„We hebben altijd braaf meegewerkt. Maar soms moet je dwars zijn”, zegt Eijer in het interview met het dagblad. „We zijn net een beetje de personeelstekorten te boven: we hebben nét allemaal studenten ingewerkt voor de avonduren, die kunnen we nu weer ontslaan. En wie weet duurt het tot januari, of langer. De onzekerheid duurt te lang, de frustratie zit ons tot hier, dus hebben we gezegd: nu is het klaar.”
Eijer benadrukt dat het voorlopig om een eenmalige actie gaat en dat de zaken hun deuren zullen sluiten als politieagenten of boa’s dat eisen. „Maar we willen echt een boodschap afgeven: we zijn er klaar mee.”
Volgens persbureau ANP gaan ook in andere steden in Nederland horecazaken uit protest niet eerder dicht. In Breda, Zwolle en Den Haag hebben uitbaters aangegeven de deuren niet om 20.00 uur te sluiten. Het is onduidelijk of het in deze steden ook om eenmalige acties gaat.
Tijdelijke storing bij GGD Ghor zorgt voor vertraging doorgeven coronacijfers
De komende dagen kan er sprake zijn van een vertraging bij het doorgeven van positieve tests aan het coronadashboard. Ook kunnen er vertragingen zijn bij het bron- en contactonderzoek dat GGD’s uitvoeren. Oorzaak is een storing bij een leverancier van koepelorganisatie GGD GHOR Nederland op zaterdagmorgen. Deze storing is inmiddels verholpen.
De organisatie meldde de komende dagen hard te gaan werken om de achterstand in te halen. De 13.902 positieve tests die het RIVM op zaterdag naar buiten bracht zouden vanwege deze storing vertekend zijn. Ook de komende dagen kunnen coronacijfers incompleet zijn, meldt een woordvoerder aan persbureau ANP. Mensen die wachten op hun testuitslag moeten mogelijk ook langer geduld hebben.
Eerder op de dag waarschuwde GGD GHOR voor drukte op de afsprakenlijn en bij website coronatest.nl. Tienduizenden mensen probeerden testafspraken te maken en kwamen er niet altijd doorheen. Vanwege de coronamaatregelen is het al de hele week druk bij de GGD: zo werden er op vrijdag ruim negentigduizend testafspraken gemaakt.
VolgenGGDGHORNL GGD GHOR Nederland Het is erg druk op de telefoonlijn voor testen. Testafspraken maken en uitslagen bekijken kan ook via https://t.co/EIFbFTa6LV. Liever bellen, maar sta je langer dan 10 minuten in de wacht? Bel dan later nog eens. ‘s Middags neemt de drukte vaak af. https://t.co/PHbMRPeHIu
Bijna 14.000 nieuwe besmettingen, hoogste weekgemiddelde sinds begin pandemie
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft in het afgelopen etmaal 13.902 meldingen van positieve coronatests binnengekregen, het op twee na hoogste aantal sinds het begin van de pandemie. Alleen op donderdag en vrijdag kwamen er meer positieve meldingen binnen, er werden toen ruim 16.000 positieve tests geregistreerd.
Met 93.753 positieve tests in de afgelopen zeven dagen komt het gemiddelde per dag neer op 13.368 tests, het hoogste gemiddelde sinds het begin van de pandemie.
Verder kreeg het RIVM in de afgelopen 24 uur 33 meldingen binnen van sterfgevallen door het coronavirus. Omdat het coronadashboard meldingen van sterfgevallen regelmatig met vertraging binnenkrijgt, betekent het niet dat deze mensen daadwerkelijk in het afgelopen etmaal zijn overleden. Het weekgemiddelde ligt met 25 sterfgevallen per dag op het hoogste niveau sinds eind maart.
Momenteel liggen er 1790 mensen met een coronabesmetting in een van de Nederlandse ziekenhuizen. Dat zijn er 35 meer dan op vrijdag. 365 van deze patiënten liggen op de intensive care, een stijging van twaalf ten opzichte van vrijdag. Dat blijkt uit de laatste cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
In deze update is op 13 november een correctie doorgevoerd: de eerder aangegeven ziekenhuiscijfers betroffen de cijfers van vrijdag.
Helft van bezoekers wordt bij controle QR-code gevraagd om ID
Bezoekers van bijvoorbeeld bioscopen en musea worden in minder dan de helft van de gevallen gevraagd om naast hun coronapas een identiteitskaart te tonen. Hierdoor is het lastiger om vervalste QR-codes te ontdekken. Dat blijkt uit een recente peiling van het demissionaire kabinet, waarover minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) vrijdag schrijft in een brief aan de Tweede Kamer. Gemiddeld worden zeven op de tien bezoekers gecontroleerd op een coronapas.
Het kabinet kreeg „indicaties dat de naleving van het coronatoegangsbewijs
achterbleef”, waarop het een onderzoek instelde. In de eerste twee weken van november zijn zo’n duizend mensen bevraagd over hun bezoek aan een locatie waarbij een coronatoegangsbewijs verplicht is.
Uit de peiling blijkt dat gasten vaker om een QR-code worden gevraagd op locaties waar een coronatoegangsbewijs al langer verplicht is en dat de controle juist achterblijft op locaties waar mensen „zomaar in- en uit” kunnen lopen. De coronapas werd afgelopen zomer voor het eerst ingevoerd voor het bezoek aan grote evenementen. Later volgden ook onder meer musea en bioscopen.
Naast het vragen om een QR-code, zijn ondernemers verplicht bezoekers gelijktijdig te controleren op hun ID. Daarmee moet worden fraude met QR-codes worden voorkomen. De afgelopen maanden werd duidelijk dat op internet vervalste toegangsbewijzen worden verhandeld. Bezoekers tonen hun QR-codes voor de deur van het Rijksmuseum in Amsterdam. Foto Ramon van Flymen / ANP
Moeilijk om deelnemers te vinden voor vaccinatiecampagne vanwege ‘sociale media-terreur’
Het is lastig om deelnemers te vinden voor een vaccinatiecampagne van de Rijksoverheid. Een aantal mensen dat zich eerder uitsprak over vaccinaties in reclames van de overheid zouden nu gebukt gaan onder sociale media-terreur. Dat schrijft demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) vrijdag in zijn brief aan de Tweede Kamer.
Tweede Kamerlid van de SP Maarten Hijink vroeg zich af of ongevaccineerden die zijn opgenomen op de IC in de campagnes hun verhaal konden vertellen. Door de haat op sociale media liet De Jonge echter weten dat de insteek van de vaccinatiecampagne op radio, televisie en online wordt „verbreed”. Zo zal de nadruk komen te liggen op het persoonlijke verhaal van coronapatiënten. In de reclames worden mensen opgeroepen om in gesprek te gaan over de coronavaccinatie met hun huisarts, familie of vrienden, aldus de minister.
Deze coronamaatregelen gaan vandaag om 18.00 uur in
Vanaf vandaag 18.00 uur tot in ieder geval 4 december verscherpt het demissionaire kabinet de coronamaatregelen. Het doel is om het aantal nieuwe coronagevallen substantieel omlaag te krijgen. Het dagelijks leven zal overdag voor in ieder geval drie weken zoveel mogelijk doorgaan, terwijl het aantal contactmomenten in de avond zal moeten worden beperkt.
/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/web-1211bincoronapas.jpg)
Tijdens Sinterklaas en Kerst wél meer dan vier bezoekers welkom
Tijdens Sinterklaas, Kerst en de Joodse feestdag Chanoeka zal het advies om thuis maximaal vier bezoekers te ontvangen niet gelden. Dat schrijft demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) vrijdag aan de Tweede Kamer.
De Jonge anticipeert daarmee op een eventuele verlenging van het advies om thuisbezoek te beperken. Het advies om thuis maximaal vier gasten te ontvangen, geldt vooralsnog tot 4 december. Maar „mocht dit advies langer noodzakelijk blijken dan nu voorzien, zijn vieringen (zoals Sinterklaasavond, Chanoeka en Eerste- en Tweede Kerstdag) hiervan uitgezonderd”, aldus De Jonge.
Vorig jaar gold tijdens kerst het dringende advies om niet meer dan drie gasten uit te nodigen. Kerstboom met kerstversiering inhakend op het coronavirus. Foto Koen van Weel/ANP
OMT adviseerde om supermarkten en contactberoepen te ontzien
Het Outbreak Management Team (OMT) heeft het demissionaire kabinet aangeraden om geen extra maatregelen op te leggen aan supermarkten, contactberoepen en het hoger onderwijs. Toch kondigden demissionair premier Mark Rutte (VVD) en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) vrijdagavond nieuwe beperkingen aan voor die sectoren.
Essentiële winkels als supermarkten moeten vanaf zaterdag om 20.00 uur dicht en contactberoepen als kappers moeten de deuren om 18.00 uur sluiten. Het OMT schreef daarentegen dat maatregelen in die branches „(nog) niet nodig” zijn, staat in het advies dat De Jonge vrijdagavond naar de Tweede Kamer stuurde.
In het hoger onderwijs en op mbo’s wordt de maximale groepsgrootte weer teruggeschroefd naar 75, in tegenstelling tot het advies. Het OMT ontraadde juist „in het belang van de ontwikkeling van kinderen en jongeren” om aanvullende maatregelen te treffen in het onderwijs.
Wel had het OMT graag een verbod gezien op alle evenementen, op kinderfeesten als sinterklaasintochten na. Het kabinet besloot alleen evenementen te verbieden na 18.00 uur. Groente- en fruitafdeling van een Albert Heijn. Foto Sander Koning/ANP
Welkom in een nieuw coronablog
In dit blog houdt de redactie van NRC de laatste ontwikkelingen bij over de coronacrisis, in Nederland en het buitenland. Vrijdag werd dat nieuws gedomineerd door de persconferentie van demissionair bewindslieden Mark Rutte en Hugo de Jonge. Zij presenteerden een pakket verstrengde coronamaatregelen, bedoeld om „een harde klap” uit te delen aan het virus dat volgens de demissionair premier „overal in het land zit”.
Vanaf zaterdag om 18.00 geldt dat niet-essentiële winkels en dienstverlening op dat tijdstip moeten sluiten. In de horeca zijn een coronatoegangsbewijs én een vaste zitplaats verplicht. Evenementen kunnen plaatsvinden tot 18.00 uur met een coronatoegangsbewijs én een vaste zitplaats. Er mogen hoogstens 1250 personen in een zaal. Deze verplichte sluitingstijd geldt niet voor bioscopen, theaters en concertzalen. Op plekken waar geen coronatoegangsbewijs verplicht is, is de anderhalve meter afstand een verplichting. Het advies om thuis te werken is verder aangescherpt; en voor sociale aangelegenheden geldt dat niet meer dan vier gasten mogen langskomen.
De maatregelen blijven in ieder geval tot 4 december van kracht. Een dag eerder, op vrijdag 3 december, bekijkt het demissionair kabinet wat de vervolgstappen zijn.
/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/web-1211bincoronablog1.jpg)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/web-1311bincoronablog3-1.jpg|//images.nrc.nl/MCsVJsYjeESTfoWnFdDfZQhUcOM=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2021/11/web-1311bincoronablog3-1.jpg)
Mondkapjes in de winkelstraat in Utrecht. Foto Jennifer Knuchel