Podiumdieren die audioverhalen maken

‘Doe je ogen nu eens dicht. Adem diep in en stel je voor dat het kan. Stijg op van waar je zit, vlieg een rondje door de kamer... en vlieg nu het raam door.” In aflevering 43 (‘Vliegen’) van de podcast Binnenwerkjes wordt de luisteraar verleid met dichte ogen boven de eigen buurt te vliegen - „het mag best een beetje hoog”. Ook in andere afleveringen wordt de luisteraar direct aangesproken. Sommige ‘Binnenwerkjes’ beginnen met een disclaimer: „Je luistert dit Binnenwerkje het beste bij een raam waar je vogels kunt zien.”

De podcastserie Binnenwerkjes, inmiddels 130 afleveringen van ieder tussen de twee en dertien minuten lang, van Inge Wannet en Rinske Bouwman is met recht een lockdown-podcast te noemen. „In een week werden alle festivals waar ik zou staan geannuleerd”, vertelt Wannet. „Dat was natuurlijk verschrikkelijk, maar het gaf ook ruimte om na te denken over andere vormen. Of eigenlijk: dezelfde vorm maar dan in een podcast.” Voor de pandemie maakte Wannet locatietheater, waarbij ze het publiek silent disco-koptelefoons opzette om verhalen te vertellen op bijzondere plekken. Werken met audio kende ze dus al, en de nieuwe locatie stond door de lockdown ook ineens vast: de huiskamer van de luisteraar. „In mijn voorstellingen probeer ik mensen anders naar een plek of situatie te laten kijken, in Binnenwerkjes is die plek hun eigen huis.”

Ik denk dat een theatrale inslag veel podcastmakers verder zou kunnen helpen

Wannet en Bouwman zijn niet de eerste theatermakers die zich aan het podcastgenre wagen. Het bekende podcasttrio Audiocollectief Schik (o.a. Bob en El Tarangu) studeerde af aan de drama-afdeling van het conservatorium in Antwerpen, en Simon Heijmans van de podcasthit de Brand in het Landhuis is ook acteur en theatermaker.

Of de coronapandemie acteurs en theatermakers richting de podcastmarkt duwde, weet acteur Willem Voogd niet, voor hem begon het in ieder geval al veel eerder te kriebelen. Op 15 november komt zijn podcastserie BABA uit bij de NTR, waarin hij de reis van zijn grootmoeder navertelt en -reist. Voor de liefde reisde zij van Odessa naar IJmuiden, dwars door een Europa in oorlog, in 1944. Hij legt dezelfde route af in 2021. „Corona gooide vooral roet in het eten, ik moest mijn reis steeds verzetten.”

Doodop na interviews

Voogd werkte bijna twee jaar aan zijn serie, in 2019 kreeg hij het idee. „Ik moest alles leren”, vertelt hij. Inmiddels kan hij editen, opnames maken en scherpe, journalistieke vragen stellen. Vooral dat laatste was een uitdaging voor de acteur. „Voor ieder interview bereidde ik me heel goed voor: wat ga ik die persoon vragen? Hoe steek ik het in? Waar moet ik op doorvragen? Journalistiek bedrijven is echt iets anders dan gewoon je nieuwsgierigheid volgen. Na afloop van die interviews was ik altijd doodop.”

Maar zijn acteursachtergrond had ook voordelen: voice-overs inspreken ging hem bijvoorbeeld makkelijk af. „Ik ben geschoold als theateracteur, ik heb geleerd duidelijk en accentloos te praten zodat ook de mensen op de achterste rij het kunnen verstaan.”

Hoe een spanningsboog werkt

Ook Wannet merkt de voordelen van haar theaterachtergrond bij het maken van podcasts. Inmiddels maakt ze naast Binnenwerkjes ook podcasts voor bedrijven en musea. „Theatermaken en podcastmaken gaat over het vertellen van een verhaal. Hoe houd je de aandacht van een publiek vast? Hoe prikkel je hun fantasie?” Podcastmakers en theatermakers kunnen nog veel van elkaar leren, denkt Wannet. „Ik denk dat een theatrale inslag veel podcastmakers verder zou kunnen helpen. Weten hoe een spanningsboog werkt, hoe je de emotie bij je publiek nét iets langer vasthoudt. Dat maakt de luisterervaring ook prettiger.”

Kan iedere theatermaker dan zomaar een podcast maken? Voogd: „Je moet natuurlijk een goed verhaal hebben, maar in principe is het heel toegankelijk.” Behalve technische vaardigheden zijn er weinig obstakels, denkt ook Wannet. „Er zijn eigenlijk geen regels. Je kunt gewoon zeggen: dit verhaal vertel ik in een podcast. Dat vind ik juist zo mooi aan het medium, alles kan.” De vrijheid is eindeloos, maar daarmee ook de mogelijkheden en keuzes. Voogd: „Volgende week begin ik met repetities voor een toneelstuk, daar heb ik heel veel zin in: dat iemand me vertelt wat ik moet doen, wanneer en hoe.”