Amerikaanse inflatie op hoogste punt in ruim dertig jaar

De inflatie in de Verenigde Staten blijft de verwachtingen overtreffen. In oktober lagen de prijzen in de VS 6,2 procent hoger dan een jaar eerder, zo meldde het Amerikaanse statistische bureau BLS woensdagmiddag. Dat is het hoogste inflatiecijfer in de VS in 31 jaar en een stuk hoger dan de inflatie in september (5,4 procent). Economen waren voor oktober gemiddeld uitgegaan van zo’n 5,8 procent.

Het hoge cijfer voor oktober zet de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, onder druk om eerder dan verwacht de rente te verhogen, wat de inflatie zou drukken. Vooralsnog gaat de helft van de Fed-bestuurders uit van een eerste renteverhoging volgend jaar. De Fed kondigde vorige week aan om alvast de maandelijkse opkopen van staatsschuld – die de langetermijnrente drukken – te gaan afbouwen. Daarna kan de Fed de rente (nu vlak boven de 0 procent) gaan verhogen.

Brede basis

De inflatie in oktober had een „brede basis”, aldus statistiekbureau BLS. Energie, wonen, voedsel, tweedehands en nieuwe auto’s en medische zorg werden allemaal duurder. In de VS en in Europa woedt een debat over de aard en over de duur van de huidige inflatie. Veel van de huidige inflatiegolf heeft te maken met de coronacrisis. Door verstoring van leveringsketens zijn tekorten aan allerlei producten ontstaan, wat prijsopdrijvend werkt. Energie is, mede door het krachtige economisch herstel, eveneens schaarser en duurder geworden. Onduidelijk is wanneer deze effecten zijn uitgewerkt.

Met name in de VS heeft de overheid met gigantische steunoperaties het economisch herstel aangejaagd. De geldvloed van staatswege vergroot de vraag naar producten en diensten, en dat leidt tot extra tekorten en extra hoge prijzen. Het zogeheten American Rescue Plan van president Biden, ter waarde van 1.900 miljard dollar (zo’n 1.600 miljard euro) draagt bij aan de Amerikaanse inflatie, zo concludeerden onderzoekers van het district San Francisco van de Fed vorige maand. In Europa valt de stimulering door de overheid over het algemeen lager uit – dat is één van de redenen waarom ook de inflatie (4,1 procent in de eurozone in oktober) in Europa wat achterblijft bij die van de VS.

Mondiale schaal

De voortgaande prijsstijgingen laten zien dat de huidige inflatietrend hardnekkig is. Sprekers op een conferentie van de Zwitserse bank UBS, onder wie Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank, benadrukten woensdag de mondiale schaal van de inflatiegolf. Via de wereldhandel sijpelt de inflatie makkelijk door van het ene naar het andere land. Tekorten aan het begin van handelsketens leiden tot hogere prijzen aan het einde ervan.

Tijdens de UBS-conferentie zei Fed-bestuurder James Bullard dat hij de kans dat de inflatie volgend jaar afzwakt inschat op „50 procent”. Hij houdt dus rekening met aanhoudende inflatie en pleitte voor flexibiliteit bij de Fed om de rente zo nodig sneller te verhogen. Knot zei dat ook de Europese Centrale Bank klaar moet staan om de inflatie te beteugelen.

Lees ook: Knot neemt stelling in gevoelig debat; waarschuwt voor risico van aanhoudende inflatie