Een film kan het einde van een koninklijk sprookjeshuwelijk belichten én tegelijkertijd een politieke boodschap bevatten, stelt Pablo Larraín (45). De nieuwe speelfilm van de Chileense regisseur is een blik op het claustrofobische kerstweekend waarin prinses Diana beslist om haar huwelijk met kroonprins Charles te verbreken.
Larraín: „Ik wil niet ingaan op de metaforen in Spencer, maar politieke films gaan volgens mij niet alleen over actuele politieke problemen, maar beschrijven mensen die deel uitmaken van een samenleving of in dit geval een instituut, en zich in een crisis of gevaarlijke situatie bevinden.”
Larraín brak door met een Spaanstalig drieluik over Chili ten tijde van de dictatuur van Pinochet (Tony Manero (2008), Post mortem (2010) en No (2013)). Voor opvolger El club over in ongenade gevallen, ontspoorde katholieke priesters, kreeg hij in 2015 een zilveren Beer op het filmfestival van Venetië.
Bij het brede publiek is de regisseur vooral bekend van het grimmige Jackie (2017), waarin hij de door rouw verdoofde Jackie Kennedy op de huid zit in de dagen na de moord op haar man, en Ema (2020), over een enigmatische en explosieve Chileense danseres. In Spencer richt Larraín zijn camera opnieuw op een vrouw die haar leven in eigen handen neemt.
De film volgt Diana enkele dagen in het landhuis van de Britse koninklijke familie en is niet op feiten gebaseerd, maar verbeeldt hoe het mogelijk voelde voor The Princess of Wales om gevangen te zitten in een liefdeloos huwelijk, achtervolgd te worden door paparazzi en misprezen te worden door haar koninklijke schoonfamilie. Diana’s tragische overlijden enkele jaren later heeft geen expliciete rol in de film, maar hangt als een omineuze schaduw over het geheel.
Hij is oprecht gefascineerd door Diana, vertelde Larraín tijdens het filmfestival van Gent afgelopen maand. Zoals door de ongelofelijke hoeveelheid empathie en interesse die ze wereldwijd opriep. Hij verwijst naar haar begrafenis, waar anderhalf miljard mensen naar keken. „Jij komt uit Europa, werd daar geboren, je familie leefde daar. Ik kom uit Chili, mijn familie leefde daar, en onze beider moeders keken naar haar. Waarom?”, vraagt Larraín retorisch. „Hoe meer onderzoek ik deed, hoe minder ik Diana begreep. Talloze experts hebben geprobeerd om haar en wat ze wilde te definiëren, maar dat lijkt onmogelijk. Ze was mysterieus. En dat levert geweldige cinema op.”
Een deel van Diana’s populariteit noemt Larraín uitlegbaar: „Ze werd geboren in een geprivilegieerde omgeving, had van jongs af aan banden met royalty’s en maakte vanaf dat ze trouwde met Charles deel uit van de koninklijke familie.” Maar dat verklaart volgens de regisseur niet alles. „Misschien speelt mee dat ze van heel normale dingen hield? Dat ze een gewone, alledaagse vrouw was in een ongebruikelijke context?”
Mensen moeten zelf bepalen wat ze in zijn film zien, legt Larraín uit. „Net zoals ik, jij, mijn moeder en nicht iets anders zagen in de echte Diana, zal iedereen ook hier iets anders zien.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data78193887-034ff0.jpg|https://images.nrc.nl/wPhZIjW2Kpew74mbDk5mnhsRqjA=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data78193887-034ff0.jpg|https://images.nrc.nl/pvbHxgsk3VIibwFLisHtcILqNYY=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data78193887-034ff0.jpg)
Gevangene in een gouden kooi
In Spencer is Diana een gevangene in een gouden kooi; de gordijnen van haar slaapkamer worden dichtgenaaid zodat paparazzi haar niet kunnen vastleggen, copieuze maaltijden moeten worden genuttigd als het de Britse koninklijke familie uitkomt. Larraín toont hoe een boulemiepatiënt als Diana fysiek en mentaal onder die dwang lijdt. Tegelijkertijd schetst de regisseur een prinses die wispelturig is en waanbeelden heeft. Larraín: „Er zijn twee narratieven door elkaar gevlochten. Enerzijds zijn er externe elementen die gedrag bij Diana uitlokken: de druk van de familie en de cultuur aan het hof. Anderzijds tonen we haar eigen interne crisis. Ik wilde haar perceptie van de wereld tonen en hoe ze soms de grip verliest.”
De dwang van de familie komt bijvoorbeeld tot uiting in de wijze waarop de prinses werd opgedragen specifieke outfits te dragen volgens een strikt schema, terwijl ze volgens de regisseur perfect „de kracht van kleding” kende. „Ze was briljant in de wijze waarop ze kleuren en stoffen koos, daarom was ze ook zo’n pop- en mode-icoon.” De film combineert replica’s van bekende outfits met talloze jurken in de geest van Diana, onder meer tijdens een daarvoor ingevoegde danssequentie. Larrain: „Hoewel we maar drie dagen belichten, probeer je toch talloze beelden die mensen hebben onthouden in de film te brengen.”
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/11/data78193810-8ff36d.jpg)
Hoe besliste Larraín eigenlijk welke dagen uit Diana’s leven hij wilde uitlichten? „Er waren veel opties, maar de dagen waarin ze beslist om de koninklijke familie te verlaten, zijn interessant. Het is een immens zware beslissing, maar er zit geen slot op de deur. Ze vindt haar eigen identiteit terug en beseft ook hoe belangrijk haar moederschap en haar kinderen zijn binnen haar eigen identiteit.” In de film neemt Diana letterlijk haar eigen naam opnieuw aan. Larraín, lachend: „Hier geen metaforen dus.”