Het klimaatbeleid tot nu toe is meer dan alleen ‘bla bla bla’

De klimaattop in Glasgow is aan de gang, en vooral de berichten uit de hoek van maatschappelijke organisaties zijn negatief. ‘Bla bla bla’, oordeelt activiste Greta Thunberg. Er gebeurt niks, roepen de maatschappelijke organisaties. Wij onderschrijven de zorgen en vinden haast geboden. Maar worden ook wat gallisch van de vele sombermansgeluiden. Er gebeurt ongelofelijk veel wél. Het is ook goed dat te belichten. Al is het maar om politieke leiders moed in te praten: wat er gebeurt laat zien dat de economieën allesbehalve instorten als er klimaatbeleid plaatsvindt.

Alleen al bestaande effectief, haalbaar en betaalbaar gebleken maatregelen wereldwijd uitrollen kan de doelstelling van maximaal 2 graden opwarming flink nabij brengen. Durf gerust meer maatregelen te treffen, dat is een belangrijke les die te trekken valt uit het klimaatbeleid tot nu toe.

Begin deze eeuw, toen er nog amper klimaatbeleid was, dreigde de opwarming rond het jaar 2100 op te lopen tot wel 4 à 6 graden. Die prognoses zijn drastisch naar beneden gegaan naar zo’n 2,7 graden, en zelfs ongeveer 2 graden als alle beloftes voor netto-nul-emissies gehaald zouden worden. Niet alleen landen bieden tegen elkaar op met ambitieuze beloften, ook steden, bedrijven en andere actoren doen mee.

Zeker: 2,7 graden is nog te hoog, veel hoger dan het doel van maximaal 2 en liefst 1,5 graden. we moeten nog zien of alle beloftes ook worden waargemaakt door plannen van harde beleidsmaatregelen te voorzien. Maar dat er niks gebeurt is dus niet waar.

Verandering wereldwijd

Steeds meer landen hebben klimaatbeleid. Overal ter wereld is bijvoorbeeld hernieuwbare energie gestimuleerd met regelingen en subsidies, de kosten van batterijen en elektriciteit uit zon en wind zijn sterk gedaald. Nieuwe windparken op zee konden er vroeger alleen komen met aanzienlijke financiële steun, vandaag de dag moeten projectontwikkelaars betalen voor een locatie. China heeft zich tot koploper in duurzame energie ontwikkeld. In het Midden-Oosten ritselt het van de investeringen en plannen voor hernieuwbare energie, veel landen met een overmaat aan zon zijn begonnen met een omslag van olie- en gasexporten naar productie en export van elektriciteit en waterstof. De industrie investeert in nieuwe procestechnieken die veel minder of geen CO₂ uitstoten. De toename van elektrische auto’s is niet meer te stuiten.

Lees ook dit interview met de Franse milieuminister: ‘Glasgow is niet de top van de laatste kans. Het is nooit te laat’

In de EU werd in 2005 het emissiehandelssysteem voor broeikasgassen ingevoerd. De eerste jaren waren de prijzen per ton CO₂ onwaarschijnlijk laag, maar inmiddels zijn ze door gericht EU-beleid opgelopen tot 60 euro per ton, en dat is echt een factor geworden om rekening mee te houden bij investeringen. Inmiddels zijn er tientallen landen en regio’s die vergelijkbare koolstofbeprijzing kennen. Ongeveer een vijfde van de mondiale emissies valt onder prijsmechanismes voor broeikasgassen.

Landen die maatregelen hebben getroffen draaien gewoon nog, hoewel er in het begin steeds economische rampspoed werd voorspeld als gevolg van klimaatbeleid. De echte alarmisten waren degenen die klimaatbeleid probeerden tegen te houden met economische doemscenario’s. We moeten nu oppassen dat klimaatdoembeelden en het frame dat er alleen maar sprake is van ‘bla bla’ verlammend gaan werken. Juist het feit dát er al zo veel gebeurt, kan een steun in de rug zijn om nog een paar tanden bij te zetten. Laat het maatschappelijk debat nu vooral over het ‘hoe’ gaan.