Nu stelen de robotkelners de show in restaurant De Blaauwe Kamer

De gasten praten bijna nergens anders meer over sinds in restaurant De Blaauwe Kamer robots langs de tafels zoeven. Vroeger viel het uitzicht op het groen het meest op bij nieuwe bezoekers, die veelal komen vanwege het natuurgebied waaraan het restaurant ligt, tussen Rhenen en Wageningen. Ook de herten die om het restaurant heen dartelen, sprongen in het oog. Het grootste hert trok met zijn gewei naar verluidt de meeste aandacht.

Nu stelen de robots – zwart-witte, ovale karretjes die van hun makers katachtige oortjes en grote, knipperende ogen hebben gekregen – de show. Ze rijden heen en weer door de zalen. Vanaf de uitgifte, waar ze volgeladen worden met eten en drankjes, rijden ze naar de tafels. Daar serveert het personeel het eten uit. Leeg komen ze weer terug, tenzij ze onderweg met vuile vaat volgeladen zijn door één van de medewerkers. Loopt er iemand door de route heen, dan stoppen ze even, altijd iets langer dan nodig. Bij het stoppen, flikkert er een rood licht, dat wijst erop dat iets de route blokkeert. Groen licht betekent dat de ‘BellaBot’ door blijft rijden, die signaleert op dat moment niets wat in de buurt van het karretje beweegt.

Er zijn mensen die absoluut niet door de robots bediend willen worden, omdat ze bang zijn dat zo het menselijke contact verdwijnt

Tientallen restaurants in Nederland hebben dit soort karretjes rondrijden in de bediening, die verkocht worden als BellaBots. Dat gebeurt vooral in grote zaken, met lange afstanden tussen bereiding en consumptie, zoals De Blaauwe Kamer, dat 40 tafels telt, die over de 25 meter lange serre verspreid zijn. Restauranteigenaar Fabian van der Post schafte de BellaBots aan via de Nederlandse robotverkoper Smartrobot Solutions. Ze zijn gemaakt door het Chinese Pudubot.

De robots hebben het werkende leven van serveerster Celeste de Graaf (24) uit Veenendaal – blond, klein knotje in haar haren – ingrijpend veranderd. Haar werkritme moest op de schop, ingesleten gewoontes zijn overbodig geworden, nu ze drie nieuwe ‘collega’s’ heeft. De Graaf loopt vaak nog steeds automatisch naar binnen om een bestelling te halen, terwijl één van de BellaBots al onderweg is naar de tafels, volgeladen met pasteitjes en vissalades. En op momenten heeft ze de dweil er vaak bij moeten pakken, omdat de drankjes van de karretjes vielen. Haar baas hing de afgelopen maanden vaak aan de telefoon met Smartrobot Solutions en de leveranciers in China om de robots beter af te stellen.

De BellaBots hebben zelf geen lerend vermogen. Ze begonnen met een ingeprogrammeerde plattegrond van de zaak, al snel bleek navigatie op lichtsensoren, waarmee de robots obstakels op hun route signaleren, beter te werken.

Technische snufjes

Ruim vijf jaar werkt De Graaf nu als leidinggevende bij De Blaauwe Kamer. Het verbaasde haar niet dat haar baas Fabian van der Post (33) afgelopen juni met een nieuw technisch snufje kwam. Zo ging dat immers al jaren: het begon met de vervanging van het belletje bij de keuken – dat rinkelde als een bestelling klaar was – door ledlichten. Blauw voor bestellingen aan de ‘koude kant’ en rood voor de warme gerechten. Daarna kwam er de digitale menukaart die via een QR-code op je telefoon verschijnt. Zelfs thuis bij hem en zijn vrouw, die ook in het restaurant werkt, gaan de lichten aan als je in je handen klapt, zegt eigenaar Van der Post.

Vóór de komst van de robots hadden De Graaf en haar collega’s niet genoeg overzicht. Ze renden de benen onder hun lijf vandaan. De Graaf was gewend om „overal en nergens” te zijn. Zeker op drukke dagen zaten er voor ze het wist weer allerlei nieuwe gasten aan de tafeltjes. De mensen gingen gewoon zitten terwijl De Graaf even binnen was om een bestelling te halen. Haar baas vond dat dat anders kon, minder rennen door de zaak. De drie robots kostten hem rond de 9.000 euro per stuk.

Het restaurant wist – anders dan veel andere horecazaken – personeelstekorten te voorkomen, omdat het tijdens de coronalockdown de ongeveer vijftig werknemers aan het werk kon houden door eten te bezorgen. Toch is het een mooie bijkomstigheid dat op drukke dagen één tot twee ‘runners’ minder ingeroosterd hoeven te worden. Het schrappen van deze snelle menselijke krachten die de bestellingen naar de tafels brengen, levert een besparing op van rond de 13 euro per uur.

Nieuwe manier van werken

Celeste de Graaf ziet ook het voordeel van de BellaBots. De spierpijn van het heen en weer rennen, die ze eerder voelde als ze even ging zitten om de bestekjes in de servetten te vouwen, mist ze zeker niet.

Maar de introductie van de robots verliep niet soepel. In het begin remden de karretjes vaak te hard, waardoor de drankjes omvielen. Speciale houdertjes voor champagneglazen losten die kwestie op. Nu, na een flink aantal updates, rijden de karretjes enkel nog in één richting langs de tafels, dus botsen ze niet meer tegen elkaar aan. Soms nemen ze nog wel een iets te scherpe bocht langs de glazen deur, dat blijft moeilijk voor de lichtsensoren.

Maar de grootste verandering is de nieuwe manier van werken. „Vergeet ik niet iets”, vraagt De Graaf zich nog regelmatig af, nu bedienen vaak een kwestie is van bij de tafels blijven staan, en wachten tot de karretjes het eten komen brengen. Een praatje maken bij de keuken komt er ook minder van, dat vond ze altijd zo gezellig.

Hoe De Graaf daarmee omgaat? Zeeën van tijd heeft ze, om met de gasten te kletsen. En de robots zijn een zeer geschikt gespreksonderwerp. Ze vragen vaak hoe zij het vindt om met de robots te werken. „Heel handig”, zegt ze dan.

De interesse voor de robots blijkt uit de hoeveelheid foto’s en filmpjes op sociale media en nieuwsgierige blikken die de BellaBots bij de gasten losmaken. Een koppel kwam laatst terug, mét kleinkinderen, die al druk naar de karretjes stonden te wijzen toen ze nog bij de ingang stonden. Het toppunt was een vrouw die tegen de robot ging práten. De BellaBot zei niets terug; haar baas heeft de audiofunctie nooit aanstaan.

Er zijn ook mensen die absoluut niet door de robots bediend willen worden, omdat ze bang zijn dat zo het menselijke contact verdwijnt. Als ze blijven weigeren, ook nadat De Graaf heeft uitgelegd dat ze het eten en drinken er niet zelf van af hoeven te pakken, maakt ze voor die klanten een uitzondering en haalt ze het eten zelf op uit de keuken.

Toch lijkt de nieuwigheid van de robots bij veel gasten er ook wel weer van af te zijn. Inmiddels gaan de opmerkingen weer vaker over het uitzicht. Zo ook bij Jan Markslag (63) en Karin Markslag (61) uit Hengelo. Ze vinden de robots „prachtig”, maar genieten nog het meest van de weide.

Correctie (10 november 2021): In een eerdere versie van dit stuk stond dat de BellaBots rond de 9.000 euro per stuk kosten. Dat is aangepast naar dat ze De Blaauwe Kamer rond de 9.000 euro per stuk kostten.