Het plan voor het nieuwe Feyenoord-stadion is officieel nog niet doodverklaard, als een paar honderd supporters zaterdagavond al een feestje bouwen voor de Kuip. Bronnen hebben RTV Rijnmond gemeld dat de voetbalclub geen vertrouwen meer heeft in het stadionproject Feyenoord City en ermee stopt.
Om 19.08 uur – een verwijzing naar het oprichtingsjaar van de club – zetten rode fakkels het voorplein in de rook. En dan wordt een partij vuurwerk afgestoken met zinderende knallen en gillende pijlen. De ene na de andere vuilcontainer van de Kuip gaat op in een grimmig vreugdevuur. Als groot vuurwerk ineens tussen de massa ontploft, holt iedereen weg.
De politie is nergens te bekennen, op één busje na op een paar honderd meter veilige afstand. „We wisten ervan”, legt een politiewoordvoerder aan de telefoon uit. „Voor ons geen reden om met het hele circus daarheen te gaan.”
„Dit is magisch. Feyenoord is een soort religie”, zegt Rick Schippers (18) van supportersgroep De NoordZijde, die supporters online heeft opgeroepen te komen. „De Kuip is ons huis. Je gaat toch niet zomaar verhuizen.” Wat moet de club doen als het nieuwe stadion niet doorgaat? Schippers haalt zijn schouders op. „Zulke goede ideeën heb ik ook niet.”
Stadion met wandelpromenade
Het is deze maand vijf jaar geleden dat de plannen voor Feyenoord City zijn gelanceerd: een nieuw stadion met 63.000 zitplaatsen, een zwevende winkelstraat en wandelpromenade aan de Maas. In het gebied moeten 3.700 woningen, horeca en winkels en een nieuw treinstation komen. De monumentale Kuip uit 1937 zelf wordt omgebouwd tot woningcomplex met een sportpark.
Maar het gerucht dat het ambitieuze stadionplan onbetaalbaar is geworden, gonst al enige tijd. De financiering (bouwkosten 365 miljoen, totale kosten 441 miljoen) verloopt al jaren moeizaam. Zeker met de gestegen bouwprijzen tijdens de coronacrisis zou het stadion nu veel duurder zijn geworden. Hoeveel precies is onbekend; bouwploeg BAM/Besix, die onbereikbaar was voor commentaar, zou geen vaste prijs meer geven.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data77889940-368786.jpg)
Het lijkt of Feyenoord City met woorden nog in leven wordt gehouden. Forméél heeft de voetbalclub nog geen besluit genomen, zeggen bronnen. Een woordvoerder van de club verwijst naar de raad van commissarissen, die spoedig uitsluitsel heeft aangekondigd. Directeur Jan van Merwijk van het stadionbedrijf noemde het nieuws zaterdag „speculatief”. De gemeente zegt dat de gesprekken nog „volop” lopen.
Maar niemand wil het nieuws hard ontkennen, en iedereen geeft toe dat er een probleem is. Het kan zijn dat de voetbalclub de andere partijen heeft overrompeld, en al met vingerwijzen is begonnen. Voornaamste reden voor de ontstane situatie is naast de gestegen bouwprijzen een koerswijziging bij BAM, meldt RTV Rijnmond. „Risicovermindering” is een van de doelen in het strategisch plan van BAM voor 2021-2023.
Verder uitstel
Op dit moment is er cruciaal overleg tussen de gemeente, voetbalclub en het stadionbedrijf, volgens een woordvoerder van het college van b&w. Naar verwachting komen de partijen woensdag met een bericht. Een optie waarover wordt gesproken, is verder uitstel van het stadionplan – niet de gebiedsontwikkeling, zeggen bronnen tegen NRC.
Een nieuw college na de gemeenteraadsverkiezingen in maart zou in theorie nieuwe afspraken kunnen maken over de gemeentelijke bijdrage: nu 40 miljoen euro aan aandelen en geen cent meer, heeft deze gemeenteraad vastgesteld. Als je maar lang genoeg wacht, zullen de prijzen van bouwmaterialen zoals staal en hout wellicht genoeg dalen.
Maar politiek-bestuurlijk lijkt verder uitstel – na al twee jaar vertraging – niet gemakkelijk te regelen. Een ruime meerderheid van de gemeenteraad (34 van de 41 raadsleden) gaf Feyenoord City deze zomer per amendement een harde deadline van 31 december. Voor die tijd moeten de financiering, het bouwcontract en de businesscase rond zijn.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data78302416-3b0be8.jpg|https://images.nrc.nl/xPgwcVokfeEtI56VqgKCjsbnw2g=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data78302416-3b0be8.jpg|https://images.nrc.nl/CCnCFQ93ZBMog1vSHaOB28AbXPM=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data78302416-3b0be8.jpg)
Als de gemeenteraad hierop terugkomt, is dat politiek gezichtsverlies in aanloop naar de verkiezingen. Als Feyenoord City strandt, het derde stadionplan in zo’n vijftien jaar, is dat een blamage voor het college – inclusief burgemeester Ahmed Aboutaleb. Het is een gevoelig dossier waar de spanning van een coalitiebreuk altijd omheen heeft gehangen.
„Uitstel is wat mij betreft niet aan de orde”, zegt raadslid Dennis Tak van coalitiepartij PvdA, een van de initiatiefnemers van het amendement. „Verder wacht ik op een officieel statement.” Oppositiepartij Leefbaar Rotterdam, de grootste fractie (11 zetels) die het amendement ook indiende, heeft Feyenoord City al opgegeven. „De wedstrijd is gespeeld”, zegt fractievoorzitter Robert Simons. Ellen Verkoelen van 50Plus heeft voor donderdag een debat aangevraagd.
Bestemmingsplan
Als Feyenoord City niet doorgaat, kan dat grote gevolgen hebben, want er zijn schulden en er is geen geld. Het stadionbedrijf zou failliet kunnen gaan: het heeft zelf zeker 10 miljoen euro geïnvesteerd in het project en de Amerikaanse bank Goldman Sachs heeft een ‘brugkrediet’ van 17,5 miljoen euro verstrekt met de Kuip als onderpand. De voetbalclub zelf meldde onlangs een verlies van 17 miljoen over het seizoen 2020-2021.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/12/data39105564-85e2d7.jpg)
De Kuip kampt ondertussen al jaren met achterstallig onderhoud. Maar een ingrijpende verbouwing of uitbreiding mag niet als het bestemmingsplan voor Feyenoord City onherroepelijk wordt. Voetballen in de Kuip mag nog wel, maar het huidige parkeerterrein bijvoorbeeld krijgt de bestemming ‘woongebied’. Op 22 en 23 november dient een procedure bij de Raad van State van partijen die beroep hebben aangetekend.
Familie Blinde, die zaterdagavond ook naar het feestje voor de Kuip is komen kijken, vindt het nieuws ook wel weer jammer. „Ze moeten voor die gebiedsontwikkeling een attractie hebben, dat hebben ze nu niet meer”, zegt vader Ewout. „Ik had hier best willen wonen.” „Ik weet ook niet wat erger is”, zegt Daphne (18), de vriendin van zoon Martijn. „Een nieuw stadion bouwen en het oude behouden, of het oude stadion renoveren en verbouwen tot iets nieuws.”