Duits eerbetoon aan ‘een van de jongste choreografen ter wereld’

„Aan de muur, denk ik. Maar waar?” Zou hij al zijn oorkondes ophangen, dan was het huis van Hans van Manen inderdaad één duizelingwekkende prijzenzee. Zaterdagavond voegde hij nog een onderscheiding toe aan zijn palmares. In Düsseldorf werd hem het erelidmaatschap van het Ballett der Deutschen Oper am Rhein verleend tijdens een gala ter gelegenheid van het vijftigjarig podiumhuwelijk tussen het balletgezelschap en de bijna 90-jarige choreograaf.

Van Manens eerste ballet voor het Duitse gezelschap was Keep Going (1971). Erich Walter, de toenmalige artistiek directeur, had onmiddellijk gebeld toen hij hoorde dat Van Manen het leiderschap van het Nederlands Dans Theater zou beëindigen. Het werd Van Manens eerste buitenlandse opdracht en het startpunt van een internationale carrière die nog altijd voortduurt. Voor het komende jaar staan buiten Nederland twaalf hernemingen van zijn werk op stapel.

Van Manen betovert het publiek al decennia met helderheid, muzikaliteit, (erotische) spanning en passen uit duizenden herkenbaar

Na Keep Going en onder leiding van verschillende artistieke directies, nam de groep nog 21 balletten op het repertoire. Balletten die, aldus de Düsseldorfse ‘Kulturdezernent’ (cultuurwethouder) Hans-Georg Lohe, „als een magneet voor dansers uit de hele wereld werken”. Hij sprak de officiële begroeting uit na het duet Two Pieces for HET. Uitgevoerd door Remi Wörtmeyer en Maia Makhateli van Het Nationale Ballet toonde het alle elementen waarmee Van Manen ook het Duitse publiek al decennia betovert: helderheid, muzikaliteit, (erotische) spanning en passen die uit duizenden herkenbaar zijn als de zijne. Het gezelschap uit Düsseldorf danste zelf Dances with Piano en het meeslepende mannentrio Solo.

Zestien impertinente vragen voor Hans van Manen: ‘Ik lieg zo vaak’

De jongste

In het filmpje dat Daisy Long ter gelegenheid van het gouden jubileum maakte, telt Van Manen het nog eens na. „Ongelooflijk”, is zijn conclusie. Mooi om te zien is hoe hij, met zijn bijna 90 jaren, vanuit zijn Amsterdamse appartement tijdens de repetities via Zoom met de dansers in Düsseldorf communiceert. Hij is dan ook „een van de jongste choreografen ter wereld”, al doelde Christoph Meyer, intendant van de Deutsche Oper am Rhein, met die uitspraak vooral op het tijdloze en frisse karakter van Van Manens werk. Meyer overhandigde op het toneel de oorkonde van het Ehrenmitgliedschaft aan Van Manen, die zich daarmee weet opgenomen in een illuster gezelschap van Duitse opera- en balletpersoonlijkheden.

Vóór Meyer werd de laudatio uitgesproken door Martin Schläpfer, choreograaf en voormalig artistiek directeur van het Düsseldorfse balletgezelschap, tegenwoordig van het Wiener Staatsballett. Schläpfer staat bekend als groot bewonderaar van zijn Nederlandse collega en nam er de tijd voor. Zeer kort samengevat loofde hij uitgebreid diens vermogen om de complexiteit van het mens-zijn te vertalen naar een eenvoud die toch volledige gelaagdheid in zich bergt.

Van Manen stelde opgelucht vast dat hij hierna niets meer hoefde te zeggen. Behalve dan een schalks dankwoord. „Dan zeggen ze altijd: ik bedank mijn vrouw. Nou, die is er niet.” Om vervolgens Henk van Dijk te danken, zijn partner sinds ook al bijna 50 jaar.

Na de voorstelling omhelsde de choreograaf onverschrokken ongemaskerd en onvermoeibaar zijn gasten, onder wie veel dansers en balletleiders. Om vervolgens af te reizen naar een afterparty, zoals het een van de jongste choreografen ter wereld betaamt.