Kamer kritisch op plan voor inzet coronapas in buitenlucht

Dit blog is gesloten

Dit blog is gesloten. In dit blog hield de redactie van NRC de ontwikkelingen rondom het coronavirus in binnen- en buitenland bij. Woensdag debatteerde de Tweede Kamer over het aangescherpte coronabeleid van het demissionaire kabinet. Ook steeg het aantal coronabesmettingen in Nederland en werden twee doktersassistenten aangehouden voor handel in valse vaccinatieregistraties.

Lees hier het coronablog van 4 november 2021

Kamer kritisch op plan voor inzet coronapas in buitenlucht

De manier waarop het demissionaire kabinet de inzet van de coronatoegangsbewijs wil uitbreiden, kan op weerstand uit de Tweede Kamer rekenen. Met name het idee om de ‘coronapas’ ook in te voeren op onder meer buitenterrassen en tijdens het sporten in de open lucht krijgt kritiek van partijen omdat het besmettingsrisico buiten veel lager is. Het kabinet komt later vanavond met een reactie op het idee om de coronapas in de buitenlucht te schrappen.

Meerdere fracties in de Kamer wijzen op het gebrek aan onderzoek naar de effectiviteit van de uitbreiding van het coronatoegangsbewijs. GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld: „Onze vrees is dat het uitbreiden van het coronatoegangsbewijs onzorgvuldig gebeurt.”

In het algemeen lijkt er voldoende steun voor het nieuwe maatregelenpakket. Het ziet ernaar uit dat naast coalitiepartijen VVD, D66 en CDA ook de PvdA en Volt het nieuwe pakket steunen. Mogelijk komt de ChristenUnie daar nog bij, hoewel de partij eerder tegen de coronapas was. Maar Kamerlid Mirjam Bikker zei dat er vanwege het oplopend aantal besmettingen voor haar fractie nu een ‘nieuw weegmoment’ komt.

Klachten
Veel partijen vinden dat het kabinet de basismaatregelen, zoals testen bij klachten, meer moet benadrukken. „Als we ons daaraan zouden houden is de rest misschien niet nodig”, zegt VVD-Kamerlid Aukje de Vries. Sommige partijen vinden dat het kabinet niet genoeg doet nu de besmettingen oplopen.

De SP wil kijken naar al eerder effectief gebleken en generieke maatregelen waaronder het zoveel mogelijk thuiswerken. Coalitiepartijen zijn hier niet enthousiast over. De VVD en het CDA benadrukken dat zij liever de inzet van het coronatoegangsbewijs uitbreiden dan maatregelen treffen die ook gevaccineerden hard treffen, zoals het opnieuw sluiten van sectoren als de horeca.

Vanuit verschillende kanten klinkt ook de roep om het beschikbaar stellen van boostervaccins, met name voor ouderen, te versnellen. Het kabinet wil in december beginnen met het geven van een derde prik aan ouderen vanaf tachtig jaar, maar de Kamer wil dat eerder.

Vaccins beschermen beter dan eerdere corona-infectie

Volledige vaccinatie beschermt beter tegen corona dan ongevaccineerd genezen te zijn van covid. Voor herstelde ongevaccineerden blijkt het risico twee keer zo groot om met een herinfectie in het ziekenhuis te belanden dan voor gevaccineerden met een eerste, zogeheten doorbraakinfectie. Dat concluderen Amerikaanse onderzoekers.

Lees hier het hele stuk: Vaccins beschermen beter dan eerdere corona-infectie

Duitse minister van Gezondheid: vierde golf is nog lang niet voorbij

De vierde golf in Duitsland is volgens de minister van Gezondheid Jens Spahn „nog lang niet voorbij”. Dat zei hij woensdag tijdens een persconferentie, melden meerdere Duitse media. Spahn ziet het toedienen van een boosterhot als belangrijke maatregel om het aantal ic-opnames omlaag te krijgen.

Duitse autoriteiten maakten woensdag bekend dat er 2.220 patiënten op de intensive care liggen, het hoogste aantal sinds begin juni. De afgelopen zeven dagen stierven er in Duitsland 666 mensen in Duitsland aan het coronavirus, iets meer dan in dezelfde week in 2020, toen het vaccinatieprogramma in Duitsland nog niet was begonnen en de besmettelijkere Deltavariant nog niet in Duitsland was opgedoken. Spahn ziet de boostershot voor mensen die meer dan zes maanden geleden zijn gevaccineerd als belangrijke oplossing tegen de verslechterde cijfers.

Spahn was tijdens het persmoment zeer kritisch op de niet-gevaccineerden in Duitsland. „Op dit moment is de pandemie van de niet-gevaccineerden aan de gang. Er zouden minder coronapatiënten op de intensive care liggen als meer mensen zich zouden laten vaccineren”. Lothar Wieler, chef van het Robert Koch Institut — het Duitse equivalent van het RIVM —, sprak van „angstaanjagende cijfers”.

Aantal prikafspraken GGD sterk toegenomen na nieuwe coronamaatregelen

Het aantal prikafspraken voor een vaccinatie tegen Covid-19 is sterk toegenomen nadat het demissionaire kabinet dinsdag nieuwe coronamaatregelen bekendmaakte. Dat laat een woordvoerder van koepelorganisatie GGD GHOR Nederland woensdag weten. Dinsdag werden er telefonisch meer dan 17.000 gemaakt, waar dat er in de afgelopen weken gemiddeld 10.000 waren. Cijfers van woensdag zijn nog niet bekend.

Vooral in de provincies Drenthe en Groningen en in de regio’s Zuid- en Noord-Limburg en Twente nam het aantal prikafspraken sterk toe. Woensdag deed GGD Hart voor Brabant op Instagram een oproep aan inwoners om zich in ieder geval tot vrijdag op een andere locatie dan de vaccinatielocatie de Helftheuvel te laten inenten. Deze situatie is volgens de woordvoerder van de GGD GHOR bij andere priklocaties vooralsnog niet voorgekomen.

Ministerie vernietigt 4,1 miljoen antigeentesten

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport laat 4,1 miljoen antigeentesten vernietigen, omdat de uiterste houdbaarheidsdatum is verstreken. Daarnaast liggen nog 5,3 miljoen testen op voorraad die voor het einde van het jaar gebruikt moeten worden. Dat staat in een brief van demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) die dinsdag naar de Kamer is gestuurd.

Volgens het ministerie is de testvraag in de loop van 2021 „lager uitgevallen dan voorzien”. Dat komt onder meer doordat in juni de coronamaatregelen weer werden aangescherpt en grootschalige evenementen in de zomerperiode geen doorgang vonden. De testen worden vernietigd omdat na de houdbaarheidsdatum de betrouwbaarheid niet meer gegarandeerd is, aldus het ministerie. Om die reden komen ze ook niet in aanmerking voor donatie aan andere landen.

Nog eens 20,1 miljoen antigeentesten zijn houdbaar tot in 2022. Het ministerie zegt „alles op alles” te zetten om deze zo goed mogelijk te gebruiken. Hierbij kijkt het ministerie naar de optie om tests te doneren. Eerder werden al 100.000 tests geschonken aan Suriname. Volgens dagblad Trouw betaalde het ministerie in totaal 354 miljoen euro voor de aanschaf van 38 miljoen antigeentesten.

Twee doktersassistenten aangehouden voor handel in valse vaccinatieregistraties

De politie Amsterdam heeft dinsdag en woensdag twee doktersassistenten aangehouden op verdenking van handel in gefraudeerde vaccinatieregistraties. De twee vrouwen van 30 en 31 jaar oud werken in een dokterspraktijk in Amsterdam, meldt de politie woensdag. De vrouwen zouden „tientallen mensen” hebben geholpen aan een vaccinatiebewijs zonder dat deze mensen daadwerkelijk een prik hadden gekregen.

In ruil voor het aanmaken van een vaccinatieregistratie ontvingen de doktersassistenten bedragen van tussen de 500 en 1.000 euro van klanten. Hiermee konden de afnemers vervolgens een QR-code aanvragen en hun vaccinatiepaspoort in laten vullen met stempels van de dokterspraktijk. De politie schrijft onderzoek te doen naar de tientallen personen die op deze manier aan een valse vaccinatieregistratie zijn gekomen.

Valse vaccinatiebewijzen worden vaker op illegale manier verhandeld. In september arresteerde de politie een medewerker van de GGD, omdat deze online vaccinatiebewijzen zou hebben verhandeld. Daarnaast zouden meerdere GGD-medewerkers door de gezondheidsdienst op non-actief gesteld zijn vanwege vergelijkbare praktijken.

Prikstraat in Den Bosch kan drukte niet meer aan, verwijst door naar andere locaties

Inwoners van Den Bosch en omgeving is gevraagd om zich tot in elk geval vrijdag op een andere locatie dan de vaccinatielocatie de Helftheuvel te laten inenten. Die oproep doet GGD Hart voor Brabant woensdag op Instagram. De prikstraat in sociaal-cultureel centrum De Helftheuvel wordt met grote drukte geconfronteerd. De „enorme drukte is vandaag ontstaan”, zegt een woordvoerder van GGD Hart voor Brabant tegen NRC. Zij kon niet zeggen hoeveel mensen zich hebben gemeld.

Mensen die zich willen laten vaccineren worden tot in elk geval vrijdag naar andere locaties doorverwezen. Wie zich wil laten inenten tegen Covid-19 kan donderdag tussen 10.00 en 15.00 uur in Veghel terecht, vrijdag in Waalwijk.

Ruim 9.100 positieve tests, hoogste aantal sinds juli

Het aantal positieve coronatests is tussen dinsdag en woensdag sterk gestegen. Het RIVM heeft in die periode 9.195 meldingen van positieve testuitslagen gekregen, dat is het hoogste aantal sinds 18 juli. Vergeleken met de dag ervoor zijn er 1.495 nieuwe meldingen bijgekomen.

Het instituut meldt 33 coronadoden, dat is een toename van 15 vergeleken met dinsdag. Dat betekent niet dat al deze personen tussen dinsdag- en woensdagmiddag overleden: meldingen van overlijden kunnen met vertraging binnenkomen bij het RIVM.

Vergeleken met eerdere maanden is in de maand oktober het aantal dagelijkse testuitslagen flink toegenomen. Van ruim 3.700 tests op 13 oktober nam het aantal meldingen toe tot ruim 8.000 aan het einde van de maand. Daartussen schommelden de aantallen, maar de cijfers toonden over het algemeen wel een stijgende trend.

In reactie op het aantal stijgende besmettingen en de drukte in de ziekenhuizen door coronapatiënten heeft het demissionaire kabinet dinsdag het coronabeleid aangescherpt. Vanaf zaterdag gaat de coronapas op meerdere plekken gelden als toegangsbewijs. Ook wordt de mondkapjesplicht in publieke binnenruimten weer van kracht.

Iets minder coronapatiënten in ziekenhuizen, wel een toename op de IC’s

Er liggen woensdagmiddag twee coronapatiënten minder in het ziekenhuis dan een dag eerder. In totaal liggen momenteel 1.310 coronapatiënten in het ziekenhuis. Dat blijkt woensdag uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

De bezetting op de IC’s wel toegenomen. Daar worden nu 250 mensen verzorgd, tien meer dan een dag eerder. Op verpleegafdelingen worden nu 1.060 coronapatiënten verzorgd, twaalf minder dan op dinsdag.

Ziekenhuis in Weert heeft opnamestop weer opgeheven

Het St. Jans Gasthuis-ziekenhuis (SJG) in Weert heeft de opnamestop voor patiënten met coronaklachten weer opgeheven. Dat is mogelijk omdat er afspraken zijn gemaakt met ziekenhuizen in de regio, heeft het SJG woensdag bekendgemaakt. De samenwerking maakt het mogelijk om patiënten makkelijker over te plaatsen, hoewel „alle ziekenhuizen vrijwel vol liggen”, schrijft SJG.

Daarnaast heeft het ziekenhuis afspraken gemaakt met een verzorgingstehuis in Weert. Zij nemen patiënten over die zuurstof nodig hebben. Mede daardoor noemt het SJG de opnamestop niet meer nodig.

Op de IC van het Weertse ziekenhuis liggen er nu nog vier coronapatiënten. Daarnaast zijn er nog elf coronapatiënten op de reguliere afdelingen en wachten nog vier patiënten met coronaklachten op de uitslag van hun test. Deze aantallen liggen volgens het ziekenhuis nog steeds boven het landelijk bepaalde aantal plaatsen dat beschikbaar moet zijn. Vanwege de grootte van SJG zou het ziekenhuis volgens de landelijke afspraken maximaal zeven patiënten op de kliniek en één op de IC moeten hebben.

RIVM: vaccineffectiviteit neemt af

De effectiviteit van vaccins is de afgelopen tijd afgenomen. Dat blijkt uit een presentatie van Jaap van Dissel van het RIVM in de Tweede Kamer. De vaccins beschermen met name minder tegen besmetting, maar er zijn ook eerste aanwijzingen dat de bescherming tegen ziekenhuisopname afneemt.

Het RIVM schat de effectiviteit van de vaccins tegen besmetting nu op zo’n 50 procent. Dat lag in juni nog op zo’n 75 procent. Tegen ziekenhuisopnames is de bescherming nu 93 procent, daar ziet het RIVM een kleine afname: begin oktober werd dat nog op 94 procent geschat. Hetzelfde geldt voor bescherming tegen IC-opname: die ligt in de laatste RIVM-berekening op 96 procent, eerder was dat 97 procent. Of er daadwerkelijk sprake is van een dalende trend bij de bescherming tegen ziekenhuisopname moet uit de volgende berekening van het RIVM blijken. Het instituut rekent elke twee weken met de nieuwe cijfers. Afgelopen maandag gebeurde dat voor het laatst.

Zo’n 40 procent van de mensen die nu in het ziekenhuis liggen zijn volledig gevaccineerd. Van Dissel moest die cijfers schatten - hij had alleen een diagram naar de Tweede Kamer meegebracht en daarin werden de exacte cijfers niet vermeld. Het aandeel gevaccineerde mensen in het ziekenhuis is hoe dan ook hoger dan in eerdere rapportages, toen was ongeveer 20 procent volledig gevaccineerd.

De vaccins werken nog altijd heel goed, benadrukt Van Dissel. Zeker 82 procent van de 12-plussers is volledig gevaccineerd, terwijl uit die groep nog altijd een minderheid van de ziekenhuisopnames komt. Eerder rekende Ernst Kuipers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding voor dat als iedereen gevaccineerd zou zijn, er duizend mensen minder in het ziekenhuis zouden liggen. Er lagen dinsdag ruim 1.300 Covid-patiënten in het ziekenhuis.

RIVM deelt voor het eerst demografische cijfers over ongevaccineerden

De meeste mensen zonder coronavaccinatie zijn te vinden in de steden. In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag wonen de meeste ongevaccineerden per vierkante kilometer. Dat heeft Mariska van Blankers, programmadirecteur van het coronavaccinatieprogramma, woensdag gezegd in een technische briefing aan de Tweede Kamer. Het RIVM heeft een grove schatting gemaakt van welke bevolkingsgroepen het meest voorkomen onder niet-gevaccineerden. Het is voor het eerst dat RIVM deze demografische cijfers deelt.

Het RIVM schat dat onder meer mensen met een niet-westerse migratieachtergrond oververtegenwoordigd zijn. Ongeveer één derde van de ongevaccineerden heeft een niet-westerse migratieachtergrond. Bijna de helft hiervan bevindt zich in de vier grootste steden. Daarnaast is zo’n 12 procent van de ongevaccineerden orthodox gereformeerd. Leeftijd lijkt bovendien weinig uit te maken of iemand kiest voor een coronavaccinatie.

Doordat de orthodox gereformeerde bevolkingsgroep vaker dicht bij elkaar wonen en leven, ziet het RIVM wel dat deze groep een grotere rol speelt bij de verspreiding van het coronavirus. Zeker in de Biblebelt bevindt zich een relatief grote groep mensen zonder coronavaccinatie.

Ruim vijf miljoen kijkers voor persconferentie uitbreiding coronamaatregelen

Ruim vijf miljoen mensen hebben dinsdagavond de aankondiging van nieuwe coronamaatregelen live via de televisie gevolgd. De persconferentie van demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge werd daarmee beter bekeken dan de vorige, van 15 september. Toen schakelden zo’n 3,3 miljoen mensen in.

Het aantal kijkers gisteravond haalt het niet bij de toespraak van premier Rutte vanuit het Torentje op 14 december 2020, waarin de tweede lockdown werd aangekondigd, die een recordaantal van 8,4 miljoen kijkers trok. Naar de allereerste ‘coronatoespraak’ van Rutte, op 16 maart 2020, keken 7,5 miljoen mensen. De persconferentie op 21 april, waarin kleine versoepelingen werden aangekondigd, werd door ruim 7,8 miljoen kijkers live gezien.

De Jonge vraagt advies over vaccineren kwetsbare kinderen jonger dan twaalf jaar

Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) heeft de Gezondheidsraad om advies gevraagd over het vaccineren van kwetsbare kinderen tussen de vijf en twaalf jaar oud. Dat schreef hij dinsdagavond in een brief aan de Tweede Kamer. Met de adviesaanvraag loopt hij vooruit op het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) dat het BioNTech/Pfizer-vaccin nog moet beoordelen voor gebruik bij jonge kinderen.

De Jonge heeft de Gezondheidsraad gevraagd om de adviesaanvraag „met de hoogste prioriteit” te behandelen, vanwege „het grote maatschappelijke belang” van de gezondheid van kwetsbare kinderen. Het adviesorgaan moet kijken welke medische risicogroepen in aanmerking komen voor vaccinatie. Het kabinet volgt nagenoeg altijd de adviezen van de Gezondheidsraad.

De Verenigde Staten hebben het Pfizer-vaccin inmiddels formeel goedgekeurd voor gebruik bij kinderen tussen vijf en elf jaar oud. Kinderen krijgen daar een derde van de normale dosis.

OMT tegen verplichte coronapas in zorg

Het coronatoegangsbewijs (CTB) verplicht stellen voor personeel en bezoekers in de zorg heeft geen duidelijke gezondheidsvoordelen. Ook kan de kwaliteit van de zorg erdoor achteruitgaan. Dat stelt het Outbreak Management Team (OMT) in het meest recente advies aan de regering. Het demissionair kabinet zou ziekenhuizen en zorginstellingen mogelijk de bevoegdheid willen geven zo’n pas in te stellen.

In het advies aan de regering schrijven de leden van het OMT dat met het naleven van basismaatregelen, zoals de anderhalve meter afstand, er veel besmettingen in de zorg kunnen worden voorkomen. Daarnaast zou „de continuïteit van zorg” in gevaar kunnen komen bij invoering van een verplichte coronapas. „Toepassing van het CTB en dagelijks testen zou bij ongevaccineerde medewerkers tot demotivatie en mogelijk zelfs vertrek uit de zorg kunnen leiden, terwijl er al personeelskrapte is”, schrijft het OMT.

Ook voor bezoekers wordt de pas afgeraden, mede omdat data over besmettingsgevaar voor patiënten door hun bezoekers ontbreekt. Een coronapas zou ook een belemmering vormen voor bezoeken aan patiënten. „Met name in de langdurige zorg- waar patiënten lange tijd wonen- kan het veelvuldig testen voor ongevaccineerde partners, ouders of kinderen van patiënten een grote belasting vormen. Het weigeren van bezoekers of begeleiders zonder CTB kan de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg voor kwetsbare patiënten negatief beïnvloeden”.

Het demissionair kabinet gaat de situatie op 12 november evalueren en zal dan eventuele nieuwe maatregelen aankondigen. Volgens het OMT moeten al voorbereidingen worden getroffen op die maatregelen, die zouden kunnen inhouden dat niet-essentiële sectoren gesloten worden, er verplichte zitplaatsen in de horeca komen en dat alleen gevaccineerden of mensen die corona hebben gehad een QR-code kunnen krijgen.

Dertien aanhoudingen bij coronaprotest Den Haag

De politie in Den Haag heeft dinsdagavond dertien mensen aangehouden die deelnamen aan een demonstratie tegen het coronabeleid van het demissionair kabinet. Enkelen van hen zouden stenen en vuurwerk naar agenten gegooid hebben. Onder meer de Mobiele Eenheid moest eraan te pas komen om de betoging onder controle te krijgen.

Voorafgaand aan de persconferentie, waarbij demissionair premier Rutte en demissionair minister De Jonge nieuwe coronamaatregelen aankondigden, was op sociale media opgeroepen te gaan demonstreren op de Turfmarkt in Den Haag. Daar is het ministerie van Justitie en Veiligheid gevestigd en werd de persconferentie gehouden. Enkelen honderden mensen kwamen op de oproep af.

Autoriteiten hadden eerder op de dag veiligheidsmaatregelen genomen en riepen aanwezige demonstranten tijdens de betoging op om naar de Koekamp te gaan en te vertrekken bij het ministerie. Toen daar niet naar geluisterd werd, werd onder meer een wapenstok gebruikt om de betogers weg te drijven. Daarbij werden agenten bekogeld. Bij een charge van de ME werd er met bakstenen gegooid.

Gezondheidsautoriteit VS keurt gebruik Pfizer voor kinderen goed

De Amerikaanse gezondheidsautoriteit CDC heeft dinsdag formeel goedkeuring gegeven voor de vaccinatie van kinderen tussen de vijf en elf jaar. Dat melden Amerikaanse media. Het besluit is alleen gericht op vaccinaties met het Pfizer-vaccin. Kinderen zouden een derde van de hoeveelheid voor volwassenen ingespoten moeten krijgen.

Dankzij de goedkeuring komen circa 28 miljoen jonge Amerikanen in aanmerking voor een vaccinatie met het Pfizer-vaccin. „Hierdoor hoeven ouders zich niet langer maandenlang zorgen te maken over hun kinderen en kunnen kinderen het virus minder snel verspreiden. Het is een grote stap voorwaarts voor ons land in onze strijd om het virus te verslaan”, zei president Joe Biden in een verklaring.

Sinds het begin van de pandemie zijn in de VS ruim achtduizend kinderen tussen de vijf en elf jaar opgenomen in het ziekenhuis vanwege een coronavirusbesmetting. Zeker 94 kinderen overleden aan de gevolgen van het virus. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) onderzoekt momenteel of het Pfizer-vaccin ook in Europa aan kinderen gegeven moet worden.

Welkom in een nieuw blog

In dit blog houdt de redactie van NRC de ontwikkelingen rondom het coronavirus in binnen- en buitenland bij. Op dinsdag hielden demissionair premier Mark Rutte (VVD) en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) een persconferentie waarbij nieuwe maatregelen werden aangekondigd als reactie op het stijgende aantal coronavirusbesmettingen. Zij kondigden onder meer aan dat het coronabewijs vanaf zaterdag op meer plekken verplicht wordt, dat de QR-code gaat gelden voor musea, sportscholen, buitenterrassen en bij amateursportwedstrijden. Daarnaast keert de mondkapjesplicht terug voor alle publieke binnenruimten.