Politici over één ding eens: ook boeren slachtoffer stikstofcrisis

De verbaasde, de boze en de bedroefde. Elk Kamerlid reageert maandag op zijn eigen manier op het nieuws van NRC dat honderden boeren toestemming kregen van provincies om hun veestapel te vergroten en dat dit waarschijnlijk leidde tot extra schade aan de natuur. „Honderden boeren”, zegt Laura Bromet (GroenLinks), „midden in de stikstofcrisis?” Een bevestiging van landbouwbeleid dat jaren faalt, zegt Leonie Vestering (Partij voor de Dieren). En de juridische „kwetsbaarheden” moeten heel goed onderzocht worden”, zegt Tjeerd de Groot (D66).

Eigenlijk was het al een beetje bekend. De afgelopen jaren verschenen er onderzoeken waaruit bleek dat de apparatuur die in de stallen van boeren gebruikt wordt en die de stikstofuitstoot moeten reduceren, een te positief beeld voorspiegelen. En ook op het RIVM-rekenmodel dat boeren gebruik om aan te tonen dat de uitstoot niet toeneemt – een voorwaarde voor groei – is kritiek.

Lees ook: Deze boer kreeg toestemming om extra varkens te houden. Ondanks de stikstofcrisis

Bij het verlenen van vergunningen wordt te veel vertrouwd op apparaten als luchtwassers en meststallen en het RIVM-rekenmodel. In Friesland, Limburg en Gelderland mochten bij elkaar opgeteld zo’n 350 boeren uitbreiden.

Boeren kunnen hun veestapel alleen vergroten als op een boerderij elders in het land het aantal dieren omlaag gaat. Maar om te voorkomen dat er dichtbij Natura 2000-gebieden uitgebreid wordt, zou volgens Vestering een cirkel rondom natuurgebieden moeten worden getrokken „waarbinnen er geen dieren bij mogen komen.” Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging), die volgens onderzoek van I&O Research en De Volkskrant, CDA als partij voor de boeren inmiddels ruimschoots heeft ingehaald, vindt dat boeren ook dichtbij natuurgebieden moeten kunnen uitbreiden, mits de stikstofuitstoot niet toeneemt. „Een boer die dat berekent, doet dat niet op de achterkant van een bierviltje.” Over één ding zijn de vier Kamerleden het eens: niet alleen de natuur, óók de boeren zijn slachtoffer. Boeren willen duidelijkheid, zegt De Groot.

Bromet en Vestering laten weten vragen aan de minister te gaan stellen. Vestering: „Je kan discussiëren over of de veestapel moet inkrimpen, maar het meest basale wat je kunt doen, is boeren niet uit laten breiden met behulp van technologische foefjes.”