Minder opnames om huiselijk geweld

Het aantal opnames van slachtoffers van huiselijk geweld in opvanghuizen is gedurende de twee lockdowns in Nederland gedaald. Slachtoffers belden minder vaak om zich te melden, blijkt uit een rondgang langs regionale organisaties, een landelijke branchevereniging en meldpunten.

Die daling staat haaks op de verwachting bij het begin van de eerste lockdown in maart 2020. Het idee was toen dat huiselijk geweld zou toenemen en vaker tot opnames zou leiden, doordat daders en slachtoffers meer aan huis gebonden waren. Woordvoerders van de organisaties onderstrepen dat hun cijfers niet betekenen dat huiselijk geweld in de lockdowns minder voorkwam, wel dat vrouwen nog lastiger hulp konden vragen.

Lees ook over de ervaringen van een vrouw die te maken kreeg met huiselijk geweld: Toen zag ze een mes in de hand van haar broer

Bij Blijf Groep, een hulporganisatie die slachtoffers opvangt in Noord-Holland en Flevoland, werd het op de noodafdeling „even helemaal stil” tijdens de lockdowns, zegt manager Jolanda Vader. „Tegenstrijdig, in de krant stond overal dat huiselijk geweld ging toenemen. We zaten maanden op het puntje van onze stoel, te wachten op dat het zou komen.” Het aantal acute opnames bij Blijf Groep daalde tijdens de lockdowns met bijna 50 procent, van twintig tot vijfentwintig slachtoffer naar hooguit acht tot tien per maand. In Oost-Nederland zag Moviera, een hulporganisatie met vier opvanghuizen, dit ook gebeuren.

Esmé Wiegman, directeur van Valente, een branchevereniging voor hulporganisaties bij huiselijk geweld, zegt dat het aantal acute opnames overal is gedaald. Veilig Thuis, een landelijk netwerk van regionale meldpunten voor slachtoffers van huiselijk geweld, zag hoe er in coronatijd meer vragen van bellers werden beantwoord (van ruim 58.000 in het eerste half jaar van 2020, tot ruim 63.000 in het tweede half jaar), maar dat het aantal officiële meldingen dat werd doorgegeven aan hulporganisaties of de politie afnam: van ongeveer 5.000 naar iets meer dan 4.300.

Landelijk expertisecentrum Fier, waar een chatfunctie werd ingesteld om de bereikbaarheid in coronatijd te verhogen, meldde net iets minder slachtoffers van partnergeweld in de eerste lockdown dan ervoor.

De organisaties zagen wel dat het aantal meldingen van kindermishandeling wel sterk toenam.

Versoepelingen

Er was ook een plotselinge toename van het aantal opnames toen de coronamaatregelen vorige zomer versoepeld werden. Hulporganisatie Wender, actief in Noord-Nederland, moest halsoverkop vier vrouwen in hotels onderbrengen doordat de opvang vol zat.

Waarschijnlijk hebben vrouwen zich in lockdowntijd minder veilig, minder vrij, gevoeld om hulp te zoeken, denken de organisaties. „Ze hadden weinig bewegingsruimte, als ze elke dag naast hun partner op de bank zaten”, zegt Van Bemmel. Er waren ook meer excuses voor gewelddadig gedrag, denkt Jolanda Vader van Blijf Groep. „Je hebt in zo’n abnormale tijd toch reden om te denken: misschien gaat het na de lockdown weer over.”

Toen zag ze een mes in de hand van haar broer pagina 12-13