Wie gaat er met een Poelifinario naar huis?

Welke cabaretiers hebben de beste voorstelling van de afgelopen seizoenen gemaakt en wie is het grootste cabarettalent? Maandagavond maakt de VSCD-Cabaretjury, onder leiding van theaterdirecteur Nico Baars, in het Haagse Diligentia de drie winnaars van de Poelifinario’s en de winnaar van de Neerlands Hoop bekend.

Er zijn zes genomineerden voor de drie categorieën van de Poelifinario en drie genomineerden voor de Neerlands Hoop. In 2020 zijn er, vanwege het door de pandemie bekorte seizoen, geen Cabaretprijzen uitgereikt. De nominaties zijn voor theaterseizoen 2019/20 en 2020/21.

Genomineerd voor het meest indrukwekkende cabaretprogramma in de categorie entertainment zijn: Sara Kroos en Rundfunk. In de categorie engagement: Claudia de Breij, Alex Klaasen en Patrick Nederkoorn & Jan Beuving en in de categorie kleinkunst: Elke Vierveijzer. Vierveijzer wint bij gebrek aan andere genomineerden sowieso een Poelifinario.

Genomineerd voor de prijs van meest veelbelovende cabaretier, de Neerlands Hoop, zijn: Kasper van der Laan, Nina de la Parra en het duo Grof Geschud.

Wat zegt de jury over de genomineerden en daarmee over hun kansen op een prijs? Volgens de jury sprankelt Sara Kroos in Verte meer dan ooit tevoren, „zonder haar kenmerkende cynisme te verliezen”: „Onder de oppervlakte sluimeren serieuze thema’s, maar Kroos houdt het deze keer licht. Het spervuur van grappen over haar ongemakkelijke burgerbestaan treft vrijwel altijd doel, terwijl ze ontroert met liedjes over opgroeien.”

In Todesangstgeschrei van het duo Rundfunk zorgt schrijnende humor volgens de jury voor „ronkende lachsalvo’s”: „Ze stampen op maatschappelijke gevoeligheden en doen dat met een sublieme timing, naadloos samenspel en goed uitgedachte details.” Een „theatrale dollemansrit”, besluit de jury, net iets enthousiaster dan over Kroos.

Ook NRC zag „een prachtige avond” van Kroos met „dynamische liedjes, knap van taal en compositie” en de recensente zat bij Rundfunk „op het puntje van de stoel”, want „de timing is perfect, het tempo moordend, de grapdichtheid hoog”.

Vergeten genre

Bij de categorie engagement roemt de jury de „vlammende” Oudejaarsconference (2019) van Claudia de Breij, die „het zwart-witdenken tackelt”. Alex Klaasen gaat in Showponies 2 „meer de diepte in” dan in de eerste Showponies, „met ontroerende verhalen over zijn coming-out en, vooral, het traject daarna”. De lof is groot: „De choreografieën zijn subliem, de grappen doordacht en het samenspel om je vingers bij af te likken. Klaasen houdt eigenhandig een bijna vergeten genre in leven.” Ook Patrick Nederkoorn en Jan Beuving zijn genomineerd met een oudejaars: „De andere oudejaars zit vol schitterende taal en pianist Tom Dicke zorgt voor een prachtige muzikale omlijsting”, schrijft de jury.

De Breij (die in 2010 de Poelifinario won) en Beuving waren in 2019 ook al genomineerd. Klaasen was met zijn eerste Showponies nog genomineerd in de categorie entertainment. Hij moest toen de eer aan Jochem Myjer laten, maar maakt, afgaande op de rapporten, dit keer de meeste kans.

Ook NRC was enthousiast over Klaasen. Vijf ballen voor een show met een „heleboel spektakel”, die afwisselend, poëtisch, hilarisch en ontroerend is. De Breij maakte een „vrijwel ideale oudejaarsconference”, terwijl Nederkoorn & Beuving een jaar later „echt anders” waren in hun oudejaars met originele liedjes en puntige one-liners.

Elke Vierveijzer weet al sinds juli dat ze de winnaar van de Poelifinario is in de categorie kleinkunst, met het programma Lucht: „Elke Vierveijzer zingt geen liederen, ze knalt ze rechtstreeks je hart in”, juicht de jury, die (het niet door NRC gerecenseerde) Lucht „een schitterend pleidooi voor het delen van verdriet” noemt. Twee van de drie keer dat er tot nu genomineerd moest worden in deze nieuwe categorie wist de jury maar één kandidaat te vinden. Dat werpt toch de vraag op hoe levensvatbaar de in 2018 ingestelde indeling van de cabaretprijs in drie categorieën is.

Spraakmakend debutanten

Onveranderd is de Neerlands Hoop, waarvoor spraakmakende nieuwelingen zijn geselecteerd. Kasper van der Laan lost in 1 Kilo volgens de jury „de hooggespannen verwachtingen helemaal in”. Hij „lijkt een klassieke antiheld, maar de maffe luikjes in zijn hoofd tillen het programma naar grote hoogte.” In haar Gods wegen is Nina de la Parra een feministe die op foute mannen valt, die een weg „zingt, speelt, spuugt en danst” naar „haar vloeibare identiteit”. Het Vlaams-Nederlandse duo Grof Geschud behandelt in Lijmen de liefde „op een zeer volwassenen manier”, met „prachtige sketches en liedjes. Tijdloos en toch modern.”

Aan debutant Kasper van der Laan gaf NRC vijf ballen, omdat hij „oneindig fascineert”: „Je kunt niet meer stoppen met kijken. En met lachen.” Bijna even lyrisch was de recensie over het nieuwe talent De la Parra: „Deze vuilbekkende dame knalt van het podium.” Bij Grof Geschud was de krant niet. De lof van de jury voor dat duo is wel het meest uitgesproken.