Voor prehistorisch gedrag is in het voetbal geen plaats

Voetbalderby’s en klassiekers maken al sinds mijn zesde deel uit van mijn leven. Of het nu AS’80 tegen FC Almere was, Ajax tegen Feyenoord, Real Madrid tegen Barcelona of AC Milan tegen Internazionale; het waren altijd wedstrijden met een extra lading – op het veld echter nooit meer dan een sportieve motivatie. Daarbuiten was er soms meer spanning dan wij als spelers ervoeren. Was het in mijn jaren als jeugdvoetballer omdat sommige ouders die wedstrijden zagen als een kans om hun dagelijkse frustratie eruit te laten komen? Ik zie de rode draad met wat er nog steeds gebeurt op het hoogste voetbalniveau in Nederland en in andere landen waar persoonlijke ontevredenheid de overhand krijgt. In plaats van te genieten van een voetbalwedstrijd wordt die misbruikt voor kinderachtig gedrag en in sommige gevallen zelfs gewelddadige acties.

NEC-Vitesse was geen uitzondering. Er is al genoeg over geschreven en gezegd, de gebeurtenissen tijdens en rond die wedstrijd waren te triest voor woorden. Net als, buiten het voetbal, de uitspraak afgelopen week van Thierry Baudet die beweerde dat het risico om aids te krijgen voor witte heteromannen verwaarloosbaar is. Ik zag op tv hoe Humberto Tan dat terecht veroordeelde. Want als we blijven toekijken en geen directe en keiharde actie tegen dit soort gedrag ondernemen, riskeren we ver teruggeworpen te worden in de tijd. In plaats van een evolutie in het menselijk gedrag zien we een moderne versie van gedragingen uit de tijd van de Romeinen. Beestachtig gedrag. Net zoals de aanval op vertegenwoordigers van Feyenoords tegenstander Union Berlin, woensdag in de binnenstad van Rotterdam, en een dag eerder de zware mishandeling van een Belgische supporter van Manchester City, na de uitwedstrijd tegen Club Brugge, op een parkeerplaats langs de snelweg.

Er moet nog veel gebeuren om van dergelijke uitwassen af te komen. En dat lukt alleen maar als iedereen zich er verantwoordelijk voor voelt om de evolutie in het menselijk gedrag op een positieve manier door te trekken: politici, ouders, burgemeesters, onderwijzers, politie, trainers, voorzitters van clubs en de voormannen van de grote voetbalbonden. Allemaal moeten ze duidelijk maken dat prehistorisch gedrag onacceptabel is. ‘Il pesce puzza dalla testa’, zeggen ze in Italië – de vis stinkt van de kop af. In Nederland is dat het geval zolang er in veelbekeken televisieprogramma’s en tijdens publieke debatten nog plaats is voor verbaal en psychologisch geweld, en er nog regelmatig ruimte wordt gegeven aan haat en onrechtvaardigheid.

Het zou mooi zijn om daar verandering in te zien, om te beginnen met de erkenning dat er bewust, en snel, een begin moet worden gemaakt met een proces dat leidt tot een positievere samenleving. Jongeren positief beïnvloeden en stimuleren. Het goede voorbeeld geven wanneer het erop aankomt, laten zien hoe je respectvol met elkaar discussieert, welke woorden je daarbij gebruikt en op welke toon je dat doet. Bij elke discussie dient aan beide kanten respect het uitgangspunt te zijn. Dat zijn de waarden waar ik ook als sporter altijd naar heb geleefd. Heb respect voor jezelf, voor de tegenstander en voor je medemens, en dan maakt het niet uit waar die vandaan komen.