Gemeenten: te weinig geld voor inburgering statushouders via onderwijs bij ROC

Kansrijke jonge statushouders dreigen na 1 januari geen inburgeringscursus te kunnen doen. Zo’n 300 van de ruim 350 gemeenten hebben volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) tweeënhalve maand voor het ingaan van de nieuwe Wet Inburgering nog geen aanbieder van de zogeheten onderwijsroute gevonden, een van de drie manieren om een inburgeringscursus te volgen. ROC’s schrijven zich niet in op de aanbestedingen, omdat de vergoedingen door het Rijk volgens hen niet kostendekkend zijn.

Volgens VNG-bestuurder Peter Heijkoop, tevens wethouder van de gemeente Dordrecht, staat de aanbesteding bij „zo’n 80 procent” van de gemeenten zonder aanbieder stil of is deze mislukt. Dit geldt voor zowel stedelijke gebieden als Utrecht en Den Haag als voor kleinere gemeenten. Slechts bij enkele gemeenten, waaronder Amsterdam, is het gelukt een aanbieder te vinden.

Met de nieuwe wet worden gemeenten verantwoordelijk voor de inkoop van inburgeringscursussen, terwijl migranten dit sinds 2013 zelf moesten regelen. Hiervoor konden zij tot 10.000 euro lenen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). In de nieuwe wet staat de onderwijsroute voor jonge statushouders. Ze krijgen in een intensief traject van 1,5 jaar niet alleen taallessen, maar ook wiskunde, biologie en Engels. Doel is hen sneller door te laten stromen naar een reguliere opleiding op mbo-, hbo- of wo-niveau en zo hun potentieel te benutten.

Lees ook: Onderzoek: inburgering asielmigranten werkt niet

In een donderdag verstuurde brief aan het ministerie van Sociale Zaken, ingezien door NRC, vraagt de VNG samen met de MBO Raad het Rijk 8.000 euro extra per statushouder bij te leggen. Dit bedrag is gebaseerd op onderzoek naar de bekostiging, waaruit bleek dat de geboden 10.650 euro per traject zo’n 5.000 tot 8.000 euro te laag uitvalt. Het onderzoek werd verricht in opdracht van het Rijk.

Volgens de VNG gaat het voor 2022 om een bedrag van rond 18 miljoen euro, voor jaarlijks 2.275 statushouders. Door de nieuwe asielinstroom van onder andere Afghaanse vluchtelingen neemt dit aantal naar verwachting toe. Heijkoop noemt het „schrijnend” dat jonge inburgeraars die snel mee zouden kunnen doen in de samenleving „in de kou worden gezet”. Hij zegt: „Dit traject is goed voor zowel hun eigen toekomst, als voor de samenleving.”

Volgens Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad, schreven slechts enkele van de 28 ROC’s in Nederland zich in voor de aanbesteding, maar kreeg geen enkele instelling deze gegund. Sommige ROC’s zijn vanwege de onduidelijkheid over de situatie na 1 januari de bestaande opleidingen al aan het afbouwen. Zo worden bijvoorbeeld aflopende contracten van docenten niet verlengd. „Er is snel behoefte aan perspectief”, zegt Tekin, „anders komt de inburgering voor deze groep stil te liggen”.

Staatssecretaris Dennis Wiersma (VVD, Sociale Zaken) gaat samen met zijn collega van het ministerie van Onderwijs in gesprek met de MBO raad en de VNG, zo laat een woordvoerder van Sociale Zaken weten. „Het is goed te zien dat de VNG en MBO Raad nu met ideeën komen”, aldus de woordvoerder.