WHO: zorgen over bescherming van zorgverleners in pandemie, wereldwijd grote verschillen

Dit blog is gesloten

De redactie van NRC houdt de laatste nationale en internationale ontwikkelingen rond de coronacrisis bij in een blog.

Lees verder in het volgende blog

WHO maakt zich zorgen over bescherming van zorgverleners in pandemie

De Wereldgezondheidsorganisatie maakt zich zorgen over de bescherming van gezondheidspersoneel en zorgverleners die werken in de coronapandemie. Dat schrijft de WHO in een donderdag gepubliceerde persverklaring.

In een eerste inventarisatie schat de organisatie dat tussen januari 2020 en mei 2021 tussen de 80.000 en 180.000 gezondheids- en zorgmedewerkers aan Covid-19 kunnen zijn overleden. Die schatting is afgeleid van de 3,45 miljoen Covid-19-gerelateerde sterfgevallen die in mei 2021 aan de WHO zijn gemeld. De WHO maakt zich bovendien niet alleen zorgen over de mogelijkheid dat zorgpersoneel een coronabesmetting oploopt. Bovendien noteren onderzoekers dat in veel landen een groeiend deel van de beroepsbevolking last lijkt te hebben van burn-out, stress, angst en vermoeidheid.

Zorgpersoneel vertelde eerder over de stress van het werken in de coronapandemie. Lees ook dit stuk uit augustus van dit jaar: Zo gaat het nu met de zorgmedewerkers, bijna anderhalf jaar na de corona-uitbraak

Er moet volgens de WHO meer nationaal onderzoek komen naar de sterfgevallen onder zorgpersoneel als gevolg Covid-19, en naar de verdere impact van de pandemie. Daarnaast roept de organisatie politiek leiders en beleidsmakers op om te zorgen voor wereldwijd gelijke beschikbaarheid van vaccins, waarbij de gezondheidsmedewerkers voorrang moeten krijgen. De gegevens die de instantie uit 119 landen verkreeg, zouden suggereren dat tegen september 2021 gemiddeld twee op de vijf zorgverlegens volledig waren gevaccineerd, met aanzienlijke verschillen tussen regio’s.

Politie van Toronto laat na november alleen gevaccineerden naar werk komen

Personeelsleden van de politiedienst van Toronto, de grootste gemeentelijke politiemacht in Canada, zullen per 30 november met onbetaald verlof worden gestuurd als zij geen bewijs kunnen overleggen van volledige inenting tegen COVID-19. Dat hebben de autoriteiten van de stad donderdag bekendgemaakt, via een memo en een officieel persbericht.

Binnen de politiemacht heeft 90 procent van de medewerkers zijn of haar ‘vaccinatiestatus’ bekendgemaakt: 94 procent van die groep is inmiddels volledig gevaccineerd. De dienst heeft meer dan 5.500 agenten in dienst, die worden ondersteund door zo’n 2.200 burgerwerknemers. Wie niet gevaccineerd is of geen gegevens wil verstrekken daarover, wordt eind volgende maand dus onbetaald naar huis gestuurd. Dit omdat „de veiligheid van onze werkplekken en de gezondheid van onze leden” volgens de politie „van cruciaal belang is” voor het functioneren.

De maatregel volgt op het besluit van de federale Canadese regering om niet-gevaccineerde federale ambtenaren met onbetaald verlof te sturen. Voor die werknemers geldt de deadline van 29 oktober. In navolging van de bekendmaking daarvan eerder deze maand, besloten onder meer de nationale omroep Canadian Broadcasting Corp (CBC) en ziekenhuizen in Toronto en Ottawa een vergelijkbaar beleid door te voeren.

Ruim vijfduizend positieve coronatesten

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft voor het eerst in ongeveer drie maanden meer dan vijfduizend positieve coronatestuitslagen op een dag ontvangen. Tussen woensdag- en donderdagochtend kwamen 5.223 meldingen van positieve tests binnen, een stijging van 621 in vergelijking met een etmaal eerder. Eind juli werden er voor het laatst meer dan vijfduizend positieve tests op een dag geregistreerd.

Verder zijn er het afgelopen etmaal zeven coronasterfgevallen bij het RIVM gemeld, tegenover tien tussen dinsdag- en woensdagochtend. De dag van overlijden is niet altijd gelijk aan de dag waarop de melding van overlijden binnekomt. Vaak worden sterfgevallen met enige vertraging doorgegeven aan het RIVM.

Moskou in lockdown vanwege oplopende besmettingsaantallen

Moskou gaat vanaf volgende week donderdag in een gedeeltelijke lockdown om het oplopend aantal coronabesmettingen een halt toe te roepen. Dat heeft de burgemeester van de Russische hoofdstad, Sergej Sobjanin, donderdag bekendgemaakt. Café’s en restaurants moeten hun deuren sluiten, net als niet-essentiële winkels. Supermarkten en drogisterijen mogen openblijven. Scholen en de kinderopvang gaan tot tenminste 7 november dicht. De lockdown geldt voor de hele Moskouse grootstedelijke regio, liet gouverneur Andrej Vorobjev donderdag weten.

De maatregelen zijn ingegeven door een nieuwe golf coronabesmettingen. Het aantal geregistreerde positieve tests tussen woensdag en donderdag lag op 36.339. In dezelfde periode registreerden de Russische autoriteiten 1.036 mensen die overleden aan Covid-19. Sinds het begin van de pandemie lagen beide aantallen nog niet zo hoog. Het Kremlin wijt de oplopende cijfers aan de lage vaccinatiegraad. Circa 31 procent van de Russische bevolking is volledig gevaccineerd.

Woensdag beval de Russische president Vladimir Poetin de werkende bevolking in het hele land thuis te blijven tussen 30 oktober en 7 november. Dinsdag kondigde burgemeester Sobjanin aan dat niet gevaccineerde Moskovieten ouder dan 60 jaar de komende vier maanden thuis moeten blijven. Afgelopen zomer kondigde Sobjanin nog een minder rigoureuze maatregel aan. Hij riep toen de bevolking op om thuis te werken en kondigde een week vakantie af.

Correctie (21 oktober 2021): In een eerdere versie van dit artikel stond dat scholen „tot tenminste 7 september” dicht moeten. De aangekondigde einddatum is vooralsnog 7 november. Dat is hierboven aangepast.

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen licht gestegen

In de Nederlandse ziekenhuizen liggen donderdag 660 patiënten met Covid-19. Dat zijn er tien meer dan een etmaal eerder. Dat blijkt uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Van de opgenomen patiënten liggen er 164 op de intensive cares, één minder dan op woensdag. Op de reguliere afdelingen liggen 496 coronapatiënten, elf meer dan een dag eerder.

Het LCPS kondigde dinsdag aan dat het de coronapatiënten weer gaat spreiden over het land, om de druk op de zorg te verlichten. Toen lagen er in totaal 617 patiënten met Covid-19 in de Nederlandse ziekenhuizen.

Nederland grotendeels rood op Europese coronakaart

Een groot deel van Nederland heeft donderdag de rode kleur gekregen op de Europese coronakaart van het Europese Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Inmiddels hebben zeven provincies — Friesland, Flevoland, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Zuid-Holland en Zeeland — de rode kleurcode, het op een na hoogste risiconiveau op besmetting voor reizigers. Limburg was bij de vorige publicatie al rood. De overige vier provincies zijn oranje.

Het ECDC actualiseert het Europese overzicht wekelijks op basis van de besmettingscijfers per land. In een rood gekleurd land zijn gemiddeld 200 tot 499 besmettingen per 100.000 inwoners. Oranje geeft 75 tot 100 besmettingen per 100.000 inwoners weer. Boven rood staat enkel nog donkerrood. Die kleur heeft bijvoorbeeld Letland gekregen. De Letse regering maakte gisteren als eerste EU-land bekend opnieuw in lockdown te gaan. Op basis van de risiconiveaus kunnen landen hun reisadviezen bepalen. Zo heeft Nederland het advies voor de Canarische eilanden donderdag versoepeld en voor Tsjechië aangescherpt, op basis van de nieuwe risiconiveaus.

Begin september stond Nederland er op de ECDC-kaart nog slechter voor, toen alle provincies roodgekleurd waren. Sindsdien ging het beter, maar de afgelopen weken is het aantal positieve testuitslagen weer toegenomen. Woensdag maakte het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) voor het eerst sinds eind juli weer melding van meer dan vierduizend positieve testuitslagen. Ook in omringende landen als België en Duitsland is sprake van relatief veel besmettingen.

ECDC_EU ECDC Updated 🚦 maps are online! These maps aim to support the @EUCouncil eecommendation on travel measures in the EU during #COVID19 pandemic. Color-blind friendly map in the next tweet.
https://t.co/CcBVx6B0o5 https://t.co/UBLJO5dCFy 21 oktober 2021 @ 09:35

Volgen

Reisadvies Canarische eilanden versoepeld, Polen en Tsjechië aangescherpt

De reisadviezen voor de Canarische eilanden en de Griekse eilanden Lesbos en Chios worden versoepeld door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Bij de vandaag bekendgemaakte nieuwe kleurcoderingen en coronarisico’s gelden de eilanden niet langer als risicogebieden. Vanaf vrijdag mogen reizigers vanaf de eilanden, die de kleurcode groen krijgen, zonder coronatoegangsbewijs naar Nederland reizen.

Voor andere gebieden worden de reisregels juist strenger. Onder andere Polen en Tsjechië worden vanaf vrijdag door BuZa aangewezen als risicogebied (gele kleurcode). Vanaf zondag moeten reizigers die vanuit deze gebieden naar Nederland reizen een QR-code laten zien, om aan te tonen dat ze gevaccineerd, negatief getest of hersteld van het coronavirus zijn. La Palma blijft op oranje staan vanwege de veiligheidsrisico’s door de vulkaanuitbarsting.

Ook voor landen buiten Europa worden de kleurcodes en reisadviezen aangepast. Onder meer de Verenigde Staten, India en Bangladesh gaan van zeerhoogrisicogebied (oranje) naar hoogrisicogebied (geel). Dat betekent dat vrijdag de plicht om in quarantaine te gaan na aankomst, en de eis om je te laten testen voor je op reis gaat, vervallen voor wie vanuit deze landen naar Nederland komt. Wel blijft een coronatoegangsbewijs verplicht.

Belgische minister waarschuwt voor vierde coronagolf

ndheid De vierde coronagolf is volgens de Belgische minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke begonnen. In het tv-programma Terzake van de Vlaamse omroep VRT stelde hij woensdagavond dat het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames in België „de komende dagen” zal toenemen. Hoewel het mondmasker in België niet meer verplicht is, roept hij inwoners op het toch te blijven gebruiken.

Om de impact van het virus op de samenleving te beperken, wil Vandenbroucke dat het gebruik van het coronabewijs in België wordt uitgebreid. „We moeten ons schrap zetten”, stelt hij, omdat het griepseizoen en „covidseizoen” nu samen op gaan. De minister hoopt daarnaast nog voor Kerstmis een wet door het parlement te loodsen die het vaccin verplicht voor mensen die in de zorgsector werken.

Net als in Nederland neemt het aantal dagelijkse coronabesmettingen in België de laatste weken toe. Vorige week vrijdag noteerde het land met 4.149 positieve tests het hoogste aantal op één dag sinds 3 mei. Eind september was bijna 70 procent van alle Belgen gevaccineerd, maar in sommige gemeenten blijft de vaccinatiegraad volgens Vandenbroucke achter. Hij benoemt daarbij de Vlaamse gemeenten rond Brussel en de stad Antwerpen, waar volgens hem 70.000 volwassenen nog niet gevaccineerd zijn.

Werkloosheid daalt verder, nu op 3,1 procent

De werkloosheid in Nederland is in september opnieuw gedaald, naar 3,1 procent van de beroepsbevolking. In de afgelopen maand vonden duizenden mensen een baan, aldus donderdag gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Gemiddeld steeg het aantal werkenden tussen de 15 en 75 jaar in de afgelopen drie maanden met 22.000 per maand. In Nederland hebben nu zo’n 9,1 miljoen mensen een baan. Daartegenover staat dat 4 miljoen mensen om uiteenlopende redenen geen betaald werk hebben. Van hen zijn er 292.000 werkloos, terwijl de rest niet recentelijk heeft gezocht naar een baan, of niet direct beschikbaar is om aan de slag te gaan. Deze groep van 3,7 miljoen mensen wordt niet tot de beroepsbevolking gerekend.

Vooral jongeren vonden in de afgelopen drie maanden vaker een baan. De werkloosheid in deze groep ligt iets lager dan aan het begin van de coronacrisis. Toen had 66 procent betaald werk, in september was dat 65 procent. Daarnaast zijn jongeren relatief vaker ontevreden over het aantal uren dat zij werken. In het tweede kwartaal van 2021 had 206.000 jongeren de ambitie om meer betaald werk te verrichten.

Na de uitbraak van de coronacrisis in februari 2020 liep de werkloosheid in eerste instantie op. Mede dankzij de financiële steun van de overheid daalde de werkloosheid na juli weer snel. Bedrijven konden door de loonsteun hun werknemers in dienst houden en er waren minder faillissementen waardoor mensen op straat zouden komen te staan. September was de laatste maand waarin bedrijven coronasteun konden ontvangen.

Amerikaanse medicijntoezichthouder keurt ‘vaccinmix’ goed

De Amerikaanse medicijntoezichthouder FDA heeft toestemming gegeven voor het gebruik van verschillende vaccins voor ‘booster’-prikken. Amerikanen kunnen zowel Pfizer/BioNTech als Moderna of Janssen krijgen als derde prik, ongeacht met welk vaccin ze eerder zijn ingeënt.

Het ‘mixen’ van vaccins lijkt een gunstig effect te hebben. Uit recent onderzoek van de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) blijkt dat Amerikanen die oorspronkelijk een Janssen-vaccin kregen een veel sterkere afweerreactie op Covid-19 hebben na een zogenoemde boosterprik met Moderna of Pfizer/BioNTech dan na zo’n prik met Janssen.

Vooralsnog komen alleen 65-plussers en Amerikanen die tot een risicogroep behoren in aanmerking voor een derde prik.

Letland als eerste EU-land weer in lockdown

Letland gaat opnieuw voor vier weken in lockdown in de strijd tegen het coronavirus. Het is het eerste EU-land dat weer in lockdown gaat.

Winkels en de horeca worden gesloten en mensen mogen van 20.00 uur tot 05.00 uur alleen met een dringende reden het huis uit. De beperkingen gelden ook voor gevaccineerde mensen. Zo’n 54 procent van de bevolking is ingeënt tegen het coronavirus.

Er zijn geen speciale reisbeperkingen van kracht. Letland ziet het besmettingsgevaar vooral in eigen land en beschouwt het buitenland als minder risicovol.

Welkom in een nieuw blog

In dit blog doet NRC verslag van de belangrijkste ontwikkelingen in de coronacrisis.

Lees ook: Lees hier het coronablog van de afgelopen dagen terug.