Wisten we dat het plukken van paddenstoelen eigenlijk verboden is? Gerard Koopmanschap (53), paddenstoelengids van De Natuurkok, vertelt het maar gelijk voordat de wandeling in het Zeisterbos nabij Utrecht van start gaat. Je hebt een vergunning nodig, al wordt een beetje plukken voor eigen gebruik oogluikend toegestaan.
En plukken, dat zouden de deelnemers – opvallend veel millennials – graag willen. Tijdens het voorstelrondje zojuist vertelden ze dat ze van de natuur houden, minder „met pakjes en zakjes” willen koken en het leuk vinden om „met paddenstoelen te werken”. Bijvoorbeeld met de tientallen amethistzwammen, waar ze in het beukenbos op stuiten als de paddenstoelenwandeling nog maar net is begonnen. De kleine paarse paddenstoelen zouden toch supermooi zijn in een risotto, fluistert Chris Ramler (28) tegen zijn broer Stan (31), die vandaag jarig is en de wandeling cadeau heeft gekregen.
Om de haverklap vinden de broers een nieuwe paddenstoelsoort – deelnemers worden aangespoord om vooral zelf te speuren – waarna Koopmanschap de groep enthousiast bij elkaar roept. IJverig fotograferen ze alle paddenstoelen, en noteren de eigenschappen in hun mobieltjes. Van paddenstoelen blijf je af, kregen sommigen als kind van hun ouders te horen. Maar het gros van de paddenstoelen levert geen gevaar op, zegt Koopmanschap. Van de ongeveer 5.000 soorten zijn er zo’n twintig zeer giftig.
De vliegenzwam is bijvoorbeeld bepaald niet geschikt voor consumptie. Je gaat ervan hallucineren. En voor de degenen die dat juist een aanbeveling vinden, voegt hij snel toe dat de zwam flinke maag-darmproblemen kan veroorzaken. „Dan zit je dus twee dagen op de wc te trippen.” En ook de grote stinkzwam, ook wel de bospenis genoemd, kun je beter in de grond laten staan – niet omdat-ie giftig is, maar vanwege de bijna misselijkmakende geur.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/10/data77090917-9ab528.jpg)
Gelukkig voor de groep groeit er ook genoeg eetbaars in het bos. De biefstukzwam bijvoorbeeld, een paddenstoel bedekt met een rode slijmerige laag die „uit de wond van een boom groeit”. Met een mes snijdt iedereen er een miniplakje vanaf, om de wat zurige smaak te proeven. „Lekker door een salade”, zegt Koopmanschap. Net als de rode russula’s, die nogal peperig zijn en in de mond tintelen. Kijk wat er gebeurt als je ze tegen een boom aan gooit, zegt hij terwijl hij de daad bij het woord voegt. De paddenstoel spat in kleine stukjes uiteen. „Eet smakelijk”, zegt Timo Drent (28).
Hij en zijn vriendin hebben herfstvakantie, vertelt hij, en organiseren om de beurt iets leuks. Omdat zijn vriendin „helemaal leip is van paddenstoelen” heeft hij dit uitje bedacht. „Dit is tot nu toe wel de leukste activiteit.” Ook Arda Kroesen (37) is tevreden. Ze woont naast een bos, en als ze daar met haar man en driejarige dochter wandelt, komen ze geregeld de amethistzwam tegen. „Als ik één ding over die paddenstoel onthoud en aan haar kan vertellen, is de wandeling al geslaagd.”