Filmposters die de puberkamer voorbij zijn

De plek waar ik mijn eerste filmposters kocht in het centrum van Antwerpen, cadeauwinkel Expo, is verdwenen. Na wat googelen zie ik dat de keten elders wel heeft overleefd. Of dat hij in Rotterdam nu KKEC heet, wat je volgens hun site uitspreekt als „kèk” en „rijmt op snack, hek, vlek en jack”. Zouden ze nog steeds posterjagende pubers aanspreken? Ik vraag het me af terwijl ik de tentoonstelling bezoek met filmaffiches van Laurent Durieux.

Onder Durieux’ grootste fans bevindt zich onder meer Francis Ford Coppola. Hij zette de poster die de Belg in 2018 ontwierp bij Apocalypse Now op de Final Cut van zijn klassieker, nodigde hem thuis uit én vroeg hem etiketten voor zijn wijn te ontwerpen. Steven Spielberg kocht dertig prints van Durieux’ filmposter van Jaws uit 2013. Een honderdtal van zijn affiches is nu te zien in het Brusselse museum MIMA.

Durieux ontwerpt geen afbeeldingen bij nieuwe films, hij maakt posters bij films die iedereen kent. Op zijn versie van Jaws staat geen haai die met opengesperde bek op een onwetende zwemster afstormt, maar een zonnig strand met spelende kinderen, koelboxen en vrouwenbenen onder een grote strandparasol. Bij een tweede blik zie je hoe in deze parasol een zwarte driehoek zit verwerkt. Deze donkere haaienvin werpt een omineuze sfeer over het tafereel. Net als in de film hoef je het monster niet te zien om angst op te roepen.

Volgens een artikel in De Standaard hebben tieners vandaag de dag minder muziek-en filmposters op hun slaapkamers hangen. Affiches waren decennialang een manier om bezoekers, opvoeders of zichzelf duidelijk te maken wie zij aan het worden waren. Tegenwoordig hebben ze „geen fysieke muren meer nodig om zich een identiteit aan te meten. Ze doen dat wel op de walls van hun sociale media, op Instagram, Tiktok of Snapchat.”

Kijk ik anders naar het werk van Durieux omdat ik nog als tienjarige eindeloos populaire filmposters bestudeerde in een cadeauwinkel voor ik er een aanschafte? En later bij vrienden staarde naar affiches van Pulp Fiction (een sensueel rokende Uma Thurman) of The Silence of the Lambs (Jodie Foster met doodshoofdvlinder over de mond). Automatisch denk je zo’n originele poster erbij als je rondloopt op de expositie.

Waren de originelen soms geniaal in hun simplisme, die van de Brusselaar bewonder je om hun complexiteit; ingenieus combineren ze uiteenlopende plot-elementen. Zo kijken we bij zijn The Silence of the Lambs vanuit het naaiatelier van een slachtoffer van psychopaat Buffalo Bill naar buiten. Je ziet een gevilde paspop staan, een hint naar de reden waarom deze psychopaat moordt. Achter het raam nadert agent Starling het huis waar hij vrouwen gevangen houdt. In Durieux’ versie van Pulp Fiction wandelen John Travolta and Samuel L. Jackson dan weer op de parkeerplaats van een diner vol knipogen naar Tarantino’s film.

Misschien is Durieux’ werk daarom nog steeds zo populair. Zijn affiche van Pulp Fiction werd 72 uur te koop aangeboden, er gingen er ongeveer 2.700 over de toonbank. Durieux promoot geen films, verrijkt geen tienerkamers; het zijn eerder pareltjes waarop filmnerds hun kennis kunnen botvieren. Een belangrijke bestaansreden voor filmposters anno 2021?

Sabeth Snijders is filmrecensent