Het nieuwe internet laat je rondvliegen op je bedrijfsborrel

Michel van der Aa (51): ‘Je ontmoet de vrouw uit het kunstwerk’

Wie? Michel van der Aa (51)
Beroep: componist en regisseur
Link met de metaverse: gebruikt virtual reality als onderdeel van zijn kunstprojecten

„Vanwege het coronavirus werden al mijn concerten afgezegd en leefde ik in een gekke, nieuwe werkelijkheid. Ik zag al die goedbedoelde initiatieven van kunstenaars die zichzelf in paniek een ‘digitaal gezicht’ wilden geven en hun concerten streamden naar de huiskamer. Ik dacht toen: er liggen hier kansen die niet worden gegrepen. Ik wil niet achter een computerscherm naar een concert kijken, maar het internet gebruiken om juist interactie met mijn publiek te zoeken.

„Voor de kunst liggen er met de metaverse ongelofelijk veel kansen. Je kan bezoekers een heel persoonlijke, intense beleving geven met een kunstwerk of een artiest. Als kunstenaar kun je op deze manier iets maken waarbij de aanwezigheid van de bezoeker invloed heeft op wat er gespeeld of gezegd wordt.

„In Eight, uit 2019, ben ik daar het verst in gegaan. Deze VR-installatie [virtual reality] brengt het levensverhaal van een vrouw in beeld; bezoekers kunnen er met een VR-bril vijftien minuten vrij door een wereld lopen. Je kunt die wereld als bezoeker activeren, door tegen muren te duwen of dingen vast te pakken. En je ontmoet de vrouw uit het kunstwerk, op verschillende momenten in haar leven.

„Door Eight ben ik enthousiast geworden over VR en zie ik ook als maker nieuwe kansen. Hoe kan je ervoor zorgen dat je echt ergens anders bent en je omgeving kunt beïnvloeden? Denk aan de bezoeker die in de foyer van het theater komt, een VR-bril opzet en in een ruimte komt met iemand die een rol in het stuk speelt dat je zo gaat zien.

„De kracht van de metaverse is precies die interactie. Het idee dat we ons in een parallelle wereld begeven, wordt steeds belangrijker, onze online alter ego’s worden steeds tastbaarder. De nieuwe generatie leeft al zo. Ik heb twee zonen, van 12 en 13 jaar, en hun portaal naar de wereld zijn games. Ik vind dat ik als kunstenaar ook in die wereld aanwezig moet zijn.”

Lees ook de recensie van Van der Aa’s meest recente voorstelling ‘Upload’

Tako Ekkel (45): ’Een tropisch eiland, als Fortnite zonder schieten’

Wie? Taco Ekkel (45)
Bedrijf: Mibo (7 werknemers, een half miljoen gebruikers)
Link met de metaverse: organiseert bedrijfsborrels in een 3D-omgeving

„Als je op afstand werkt, zijn er genoeg goede diensten om online te vergaderen: Zoom, Teams, Google Meet. Maar een goed programma om collega’s te ontmoeten in een sociale setting, een borrel of een feestje, ontbreekt. Heb je dat al eens via Teams geprobeerd? Dat gaat voor geen meter.

„Toen corona uitbrak is Mibo ontstaan. We dachten: zou het niet tof zijn als we een omgeving bouwen waar je een beetje rond kan lopen, naar groepjes toe kan stappen en met elkaar kunt praten, net als in het echt? Mibo is een lichtvoetig medium: je loopt op een soort tropisch eiland, met je hoofd als de webcam. Er staat een pooltafel, een kampvuur waar je bij kunt zitten, een fotocamera waar je met elkaar op de foto kan gaan. Op de grond ligt een strandbal die je naar elkaar kunt gooien. Een soort Fortnite zonder schieten.

„We worden vooral gebruikt door grote techbedrijven [onder meer Microsoft, Netflix en LinkedIn zijn klant] en kleinere start-ups voor wie op afstand werken normaal is. Heel veel bedrijven hebben elke week wel een sociaal ritueel: een manier om het met collega’s even niet over werk te hebben. Als je kantoren over de hele wereld verspreid zijn of je werknemers overal werken, hoe ga je dan een bedrijfsborrel organiseren? Daar bieden wij een oplossing voor.

„De metaverse wordt vaak geassocieerd met virtual reality, maar wij willen absoluut niks met VR van doen hebben. Als er iets niet sociaal is, is het zo’n bril op je kop: je kunt elkaar niet zien. Daar heb je toch een webcam voor nodig. In de toekomst komt daar ongetwijfeld een oplossing voor. Misschien dat we op termijn een volledige 3D-reproductie van je kunnen maken in een virtuele omgeving. Zulke ontwikkelingen duren altijd langer dan je denkt, nog wel vijf, of tien jaar. Maar als het er eenmaal is, is de impact enorm.”

Rutger van Zuidam (38): ’Vliegen in een omgeving zonder zwaartekracht’

Wie? Rutger van Zuidam (38)
Bedrijf: Odyssey (15 werknemers, enkele duizenden gebruikers)
Link met de metaverse: bouwt software waarmee samenwerking tussen mensen in hun eigen online 3D-omgevingen wordt gefaciliteerd

„De opkomst van de metaverse kun je vergelijken met de opkomst van sociale media. Het is de volgende fase van het web. Het internet zoals wij dat kennen, is gebaseerd op pagina’s, maar het internet waar we nu kennis mee gaan maken, draait om locaties waar je samenkomt en anderen ontmoet. Een boek lezen hoef je echt niet in de metaverse te doen, maar zodra je activiteiten samen doet, wordt deze wereld wel interessant.

„Wij faciliteren 3D-omgevingen – voor onderwijsinstellingen, ministeries tot musea en grote bedrijven [onder meer SAP en Vattenfall] – waar activiteiten plaatsvinden waar samenwerking centraal staat. Denk aan conferenties, festivals of projecten, waar werknemers of studenten samenkomen en samenwerken. Ik heb me laten inspireren door games, zoals EVE Online, waar duizenden mensen samenwerken in heel complexe structuren.

„Om de samenwerking te helpen bevorderen, kunnen we helemaal losgaan door alle natuurwetten los te laten. Het is leuker om in een nieuwe omgeving zonder zwaartekracht rond te vliegen dan gewoon in een digitale replica van je kantoor te lopen. In de gamewereld weten ze al lang dat het zo werkt, maar je ziet dat deze omgevingen nu de gamewereld gaan overstijgen.

„Nee, dat hoeft niet met een VR-bril. Heb je wel eens zo’n ding op gehad? Na een uurtje is het knap vermoeiend. Dat is meer een extraatje voor activiteiten die er echt baat bij hebben als deelnemers zich totaal afsluiten. Rondkijken en praten kun je prima op een laptop doen.

„Zonder Covid hadden we dit nooit gedaan. Wij organiseerden hackathons: 2.000 man die in een grote fabriekshal samenkomen en proberen in hoog tempo iets te bouwen. Onze evenementen konden niet fysiek meer plaatsvinden, dus hebben we zelf iets gemaakt om onze hackathons digitaal te kunnen doen. Een crisis brengt je uit balans. De kunst is dat te omarmen en te proberen er iets mooiers van te maken.”