Omdat Derk Wiersum een advocaat was, krijgen zijn moordenaars dertig jaar cel

Wie er geschoten heeft, weet de rechtbank niet. Toch werden maandagmorgen twee mannen veroordeeld voor de moord op Derk Wiersum, op 18 september 2019. De raadsman van de kroongetuige uit het Marengo-proces tegen Ridouan Taghi werd in zijn eigen straat doodgeschoten.

De twee verdachten Giermo B. en Moreno B. (geen familie van elkaar) kregen hogere straffen dan gebruikelijk is voor een enkelvoudige moord: Geen achttien maar dertig jaar celstraf.

Dat een advocaat om het leven is gebracht, was een zwaarwegende reden voor de hoge straf, bleek uit het vonnis. „Deze liquidatie heeft grote verontwaardiging, onrust en gevoelens van onveiligheid teweeggebracht in de samenleving”, aldus de rechter maandagmorgen, „omdat een dienaar van de rechtsstaat om het leven is gebracht.”

Marengo-proces

De rechter verwees in zijn vonnis kort naar de aanslag op twee andere betrokkenen bij het Marengo-proces. De broer van kroongetuige Nabil B. en Peter R. de Vries, vertrouwenspersoon van B., werden eveneens omgebracht. In beide gevallen zijn verdachten opgepakt. Het strafproces tegen de twee verdachten van de aanslag op Peter R. de Vries moet nog beginnen en start waarschijnlijk pas volgend jaar.

Gerald Roethof, raadsman van Moreno B., zei maandagmorgen kort na het vonnis dat de rechtbank zich te veel had laten beïnvloeden door de „vele emoties” die de aanslag op de advocaat verbonden aan de Amsterdamse balie, opriep.

Tijdens een drukbezochte zitting van de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp had de rechter maandagmorgen aan een klein uur genoeg om een samenvatting van het vonnis voor te lezen. De twee verdachten die steeds hebben ontkend iets met de moord te maken te hebben, hoorden het vonnis zonder vertoon van emoties aan.

De rechter erkende in het vonnis dat op beelden van een camera uit de straat niet te zien is wie de dodelijke schoten loste. De wat vage beelden tonen op afstand een man die op de auto van Wiersum toeloopt nadat deze is ingestapt. Te zien is hoe de belager zijn arm heft, en daarbij mogelijk een schietende beweging maakt waarbij het wapen misschien weigert. Na een korte woordenwisseling waarna Wiersum uitstapt en zijn belager kort achtervolgt, wordt de advocaat door de laatste alsnog neergeschoten – nadat de schutter iets uit zijn hoodie heeft gepakt. De laatste vlucht weg in een witte Opel Combo.

De gealarmeerde echtgenote van Wiersum komt het huis uitgerend.

De rechter vanmorgen: „Het is bijna niet te bevatten hoe gruwelijk het voor de echtgenote moet zijn geweest haar man in een plas bloed te zien liggen.”

Gestolen auto

Voor de rechter bleken de vage beelden van de camera in de straat tijdens de aanslag niet leidend. Dat was wel het gebruik van de – gestolen – Opel Combo die volgens de rechter als „vluchtauto” fungeerde. Verdachten hebben erkend in de auto te hebben gereden, maar op andere dagen dan de bewuste 18de september 2019. In de auto werden op diverse plekken bloedsporen met het DNA van Wiersum aangetroffen én DNA van beide verdachten, zo constateerde de rechter. Verder was de Opel Combo in de weken daaraan voorafgaand herhaaldelijk in de straat gezien, op camera waarneembaar. Op het navigatiesysteem in de Combo, was het huisadres van Wiersum ingetikt.

Naast het gebruik van de auto, nam de rechter een vloed aan telecomgegevens over van het OM als bewijsmateriaal. Het ging daarbij om verschillende soorten informatie. Uit gepeilde en getapte telefoongesprekken van de mobiele telefoons van beide verdachten bleek dat deze zich op dezelfde tijdstippen en dagen in de buurt van de woning van Derk Wiersum bevonden in de aanloop naar de 18de september. Op diezelfde dagen is de Combo in de straat van Wiersum te zien. Ook sprak één van de verdachten na de liquidatie over het schoonmaken van de auto met ammoniak, volgens de rechter om sporen van de aanslag op Wiersum uit te wissen.

Ridouan Taghi

Het patroon van verkenningen in de straat werd onderbroken in de tijd dat de advocaat in Brazilië verbleef. Een van de verdachten telefoneerde met Wiersum waarop de laatste hem zijn visitekaartje stuurde. Waarover werd gesproken, is niet duidelijk geworden, maar vast staat dus dat de verdachte wist dat het om een advocaat ging, aldus de rechter. Hij liet daarbij in het midden of de verdachten precies wisten welke rol de advocaat speelde in het strafproces tegen Ridouan Taghi.

Een andere belangrijke aanwijzing vormde de inhoud van afgetapte gesprekken, aldus de rechter. Zo sprak een van de verdachten na de aanslag over de ‘pap’ die in het vooruitzicht is gesteld; onderwereldjargon voor de beloning voor een liquidatie.

Bij zijn arrestatie werd bij een van de twee verdachten, die voortdurend in geldnood verkeerde, 15.000 euro cash aangetroffen. Ook had hij een ticket van 1.000 euro naar Suriname geboekt.

De feiten en omstandigheden duiden volgens de rechter op langdurige en gedegen voorbereiding: „Deze kunnen naar het oordeel van de rechtbank niet anders worden geduid dan dat sprake is geweest van een grondige voorbereiding van dit levensdelict, met vooraf gemaakte afspraken”, aldus het vonnis. „Het betekent ook dat degenen die met gebruikmaking van de Opel Combo de daad hebben uitgevoerd, voldoende gelegenheid hebben gehad na te denken over de betekenis en gevolgen van hun voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven, zodat sprake is van handelen met voorbedachte raad en daarmee van moord.”

Alibi ongeloofwaardig

Het alibi van de ontkennende verdachten noemde de rechter ongeloofwaardig. Zo legden de vriendin en moeder van de verdachten „tegenstrijdige” en „onnavolgbare” verklaringen af over de aanwezigheid van beide B’s op de ochtend van de aanslag.

Giërmo B. en Moreno B. ( lange tijd vrienden van elkaar) hebben beiden een laag IQ van rond de 74. Ze beschikken over een uitgebreid strafblad voor een reeks misdrijven zoals inbraken, diefstal, drugshandel, afpersing en vuurwapenbezit. De rechter zei ervan uit te gaan dat de in het vooruitzicht gestelde som geld hun belangrijkste motief was.

Lees ook:Professionale voorbereiding, knullige uitvoering

De rechter gaf het Openbaar Ministerie in één opzicht een tik op de vingers. De verdediging van beide B’s had eerder ingebracht dat opgehaalde locatiegegevens en beelden van verkeerscamera’s eerst aan de rechter hadden moeten worden voorgelegd om te laten beoordelen of ze rechtmatig waren verkregen. Dat was niet gebeurd, zo erkende het OM al eerder. De rechter stelde maandagmorgen dat dit wel had gemoeten. Het nadeel dat hier voor de verdachten uit voortvloeide, achtte de rechter echter te klein om dit als ontlastende of strafverminderende factor mee te wegen.

In zijn reactie zei raadsman Roethof het „terecht” te vinden dat geen levenslang was opgelegd zoals het OM had geëist. De rechter deed dat niet omdat het om enkelvoudige moord gaat en de beide verdachten niet eerder een levensdelict hebben gepleegd. Roethof, die vrijspraak had geëist, vond dat de rechter onvoldoende rekening had gehouden met „alternatieve scenario’s” voor de schietpartij. Zo zouden de mobiele telefoons van beide B’s die als belastend materiaal werden opgevoerd, ook door anderen zijn gebruikt. En de Opel Combo heeft „wel twintig verschillende gebruikers gekend”, aldus Roethof. Hij kon maandagmorgen niet zeggen of hij in hoger beroep gaat.